Spis treści
Ciąża jednokosmówkowa: jak wygląda w jej przypadku diagnostyka i jakie niesie za sobą zagrożenia? Największe wynikają najczęściej z nieprawidłowych połączeń naczyniowych we wspólnym łożysku. O ciąży jednokosmówkowej i wynikających z niej zagrożeniach rozmawiamy z lek. Andrzejem Fugielem.
Ciąża jednokosmówkowa diagnostyka
Kiedy ma się do czynienia z ciążą jednokosmówkową?
Lek. Andrzej Fugiel*: O ciąży jednokosmówkowej mówimy w kontekście ciąży mnogiej, w której do podziału pojedynczej zygoty dochodzi po 72 godzinach od zapłodnienia komórki jajowej. Kosmówka jest już wówczas uformowana, dlatego też nie dochodzi do jej rozdzielenia. W przypadku ciąży bliźniaczej oba płody mają więc wspólne łożysko. Warto podkreślić, iż taka sytuacja może mieć miejsce również w ciążach z większą ilością płodów.
Jak często ginekolog ma do czynienia z ciążą jednokosmówkową?
Ze wszystkich ciąż bliźniaczych, monozygotycznych, a więc takich, które są rezultatem podziału pojedynczej zapłodnionej komórki jajowej, około 69 procent stanowią ciąże jednokosmówkowe, dwuowodniowe. Około 30 procent przypadków takich ciąż to ciąże dwuowodniowe, dwukosmówkowe. Jedynie 1 procent stanowią ciąże jednokosmówkowe i jednoowodniowe.
Ciąża jednokosmówkowa zagrożenia
Czy ciąża jednokosmówkowa jest ciążą wysokiego ryzyka?
Każda ciąża mnoga jest ciążą wysokiego ryzyka, która wiąże się z takimi powikłaniami jak: przedwczesny poród i przedwczesne odpływanie płynu owodniowego, przedwczesne odklejenie łożyska, łożysko przodujące, nadciśnienie ciążowe i stan przedrzucawkowy, cukrzyca ciężarnych, wielowodzie, występowanie nieprawidłowych położeń płodów, wypadnięcie pępowiny czy atonii poporodowej macicy. Ciąża jednokosmówkowa często stwarza dodatkowe zagrożenia. Obarczona jest ryzykiem rozwoju IUGR, czyli wewnątrzmacicznego zahamowania rozwoju jednego z bliźniąt, czy obumarcia wewnątrzmacicznego płodów. Te powikłania w ciąży jednokosmówkowej występują najczęściej w wyniku wystąpienia tzw. zespołu TTTS. W przypadku ciąży bliźniaczej jednokosmówkowej i jednoowodniowej występuje duże ryzyko zapętlenia sznurów pępowinowych.
>>Przeczytaj również: Objawy ciąży bliźniaczej - czy mogę urodzić bliźniaki?>>
Czym różni się ciąża bliźniacza jednokosmówkowa jednoowodniowa od dwuowodniowej?
Do ciąży jednokosmówkowej dwuowodniowej dochodzi wówczas, gdy podział zygoty następuje pomiędzy 4. a 8. dniem od zapłodnienia komórki jajowej. Oba zarodki rozwijają się w osobnych workach owodniowych, wspólna pozostaje płyta łożyskowa. Kiedy do podziału zygoty dochodzi później, a mianowicie pomiędzy 9. a 12. dniem od zapłodnienia (czyli w momencie, kiedy zarówno owodnia, jak i kosmówka są już wykształcone) rozwija się ciąża jednokosmówkowa i jednoowodniowa. Rozdzielenie zygoty po 13. dniu od zapłodnienia doprowadza zwykle do powstania zroślaków.
Czytaj: Bliźnięta jednojajowe - co warto o nich wiedzieć?
Ciąża jednokosmówkowa: zespół TTTS
Wspomniał Pan o zespole TTTS. Na czym on polega?
TTTS (ang. Twin-Twin Transfusion Syndrome) według literatury dotyczy od 10 do nawet 25 procent wszystkich ciąż monozygotycznych. Istotę tego zespołu stanowi obecność anastomoz, czyli połączeń naczyniowych tętniczo-żylnych we wspólnym łożysku, a jednokosmówkowość ciąży mnogiej jest warunkiem występowania tego typu syndromu. Krew tętnicza płodu – nazywanego dawcą – poprzez wspólne łożysko dostaje się do płodu nazywanego biorcą.
Z czym wiąże się takie zaburzenie?
Następstwami TTTS są: nieprawidłowości w rozwoju jednego z płodów (hypotrofia u płodu-dawcy), zaburzenia ilości płynu owodniowego w przypadku ciąży dwuowodniowej, jednokosmówkowej (małowodzie u płodu dawcy oraz wielowodzie u biorcy), anemia u płodu-dawcy, hyperwolemia, nadciśnienie u płodu biorcy. Z syndromem TTTS wiąże się również wyższe ryzyko zakrzepicy, obrzęku uogólnionego oraz wady serca u płodu-biorcy, jak również znacznie zwiększone ryzyko wewnątrzmacicznego obumarcia płodów. Z tego powodu ciąża jednokosmówkowa jest rozwiązywana cięciem cesarskim, najczęściej dużo wcześniej niż przewiduje to planowana data porodu.
Andrzej Fugiel - specjalista drugiego stopnia w zakresie położnictwa i ginekologii (pacjentki przyjmuje w Centrum Medycznym Scanmed w Krakowie)
