40 rzeczy, których powinnaś nauczyć dziecko

Naucz dziecko jak napisać list, nie tylko maila, czy formalną korespondencję do urzędu, tylko prawdziwy list do bliskiej osoby, pisany ręcznie, być może z rysunkami. Takie przesyłki cieszą szczególnie i stanowią wspaniałą pamiątkę

Jeżeli chcesz oszczędzić dziecku traumatycznych wizyt u dentysty już od początku musisz nauczyć je jak dbać o zęby. Wyrobienie nawyków w dzieciństwie jest łątwiejsze i zaprocentuje w przyszłości

To ważne, aby dziecko było wrażliwe na potrzeby innych i w miarę swoich możliwości umiało pomagać. Jednocześnie należy je nauczyć tego, aby nie dało się wykorzystywać - musi umieć asertywnie odmawiać, mierzyć siły na zamiary i oceniać zagrożenia.

Naprawianie rzeczy jest dobre dla środowiska, dla kieszeni i dla... głowy. Dziecko uczy się, że wady można naprawiać i że jeden zepsuty drobiazg nie musi oznaczać, że cała rzecz jest do niczego. Na tym przykładzie będzie mogło oceniać również sytuacje i ludzi.

Kiedy popełni się błąd, czasami zwykłe słowo "przepraszam" może rozwiązać problem, albo być pierwszym krokiem do tego aby naprawić sytuację. Zrozumienie za co się przeprasza i po co, będzie dla dziecka ważną lekcją na całe życie. Nawet od trzylatka nie oczekujmy automatycznego powtarzania tego słowa i wymuszonego podania ręki na zgodę.

Po co wiązać buty, skoro można mieć wsuwane albo na rzepy? Po co wiązanie krawata? Po pierwsze kiedyś może się zdarzyć, że w krytycznym momencie uratuje to jakąś sytuację, a po drugie, uczy dziecko, że czasem warto nie iść na skróty, aby mieć z tego zysk znacznie później i nie żałować. Oczywiście wiązanie butów wspiera też małą motorykę u dzieci :)

Jeżeli masz odważne dziecko, które samo zaczepia obcych i chętnie bawi się z nowopoznanymi dziećmi - super! Ale te są w mniejszości. Naucz dziecko drobnymi krokami, że czasem warto jest przełamać nieśmiałość, ale zaznacz, że wcale nie jest ona negatywną cechą. Nauczone tego dziecko będzie akceptowało swój charakter, ale jednocześnie będzie umiało doskonalić go i nie ulegać wstydowi w ważnych dla dziecka chwilach.

Już nawet dzieci w żłobku potrafią powiedzieć jak mają na imię. Ale przedstawienie się, to również umiejętność autoprezentacji: wyglądu, sposobu mówienia, odpowiedniego zwracania się do innych, przykuwania ich uwagi i pokazywania się z najlepszej strony. Zacznijcie małymi krokami, w miarę potrzeb dziecka, ale doskonalcie tę sztukę.

Nie zawsze wszystko idzie po naszej myśli, ale warto z każdej sytuacji w życiu umieć wyciągać wnioski i czerpać w ten sposób zysk. Naucz dziecko analizować jego porażki, problemy, tak, aby umiało znaleźć pozytywy i nie dało się pokonać w walce.

Dla ciebie to banalne danie i zadanie, ale dla dziecka to znak zaufania - pozwolisz mu używać noża, dotykać gorącej patelni, włączać gaz... Ale to też umiejętność, która pozwoli dziecku nauczyć się, że drobne gesty (jak zrobienie komuś śniadania) i prezenty mogą sprawiać przyjemność nie tylko osobie obdarowanej ale też osobie dającej.

To umiejętność przydatna kiedy planujesz powiększnie rodziny, ale nie tylko. Naucz dziecko, że nie wszystkie informacje, które może odczytać są przekazywane słowami. Wyjaśnij dziecku jak niemowlak się porusza, robi miny, gaworzy i patrzy, żeby zakomunikować swoje potrzeby. Nauczy to dziecko większej empatii, nie tylko w odniesieniu do dzieci.

Jasne, można wezwać fachowca, ale o ile przyjemniej poradzić sobie samemu. Pokaż dziecku, że na tak prostą czynność składa się sporo decyzji - wybór gwoździa odpowiedniego do ściany, siły i sposobu uderzania, dobranie położenia gwoździa odpowiedniego do wieszanej rzeczy. Nauczysz dziecko doceniania prostych umiejętności i szanowania ich.

"Daj", "kup mi", "ja chcę", "teraz" - często te słowa poprzedzają atak gniewu dziecka. Im szybciej nauczysz dziecko, że na prezenty dla niego musisz zapracować, a pieniądze nie biorą się znikąd tym szybciej przestanie ono mieć wobec ciebie niewykonalne oczekiwania. Naucz dziecko oszczędzania, pokaż że cierpliwość jest wynagradzana czymś co sprawia przyjemność.

Robienie prania to jeden z pierwszych bezpiecznych obowiązków w jakim może cię wyręczyć dziecko. Naucz je dzielenia się obowiązkami w domu, pokażcie, że wspólnie pracujecie na rzecz swojej rodziny. Utrzymywanie porządku jest łatwiejsze, kiedy prace wykonuje się systematycznie i wspólnie - pozwoli to wam spędzić razem więcej czasu na rzeczach, które sprawiają wam przyjemność.

Uprawianie ogrodu jest przyjemne, rozwija umiejętności fizyczne dziecka, ale wpływa też pozytywnie na psychikę: uczy cierpliwości, systematyczności i odpowiedzialności - dziecko widzi efekty swoich zachowań, zarówno pozytywnych jak i negatywnych. 

Huśtanie się jest najprzyjemniejsze, kiedy ktoś nam pomaga i przed kim można pokazać swoje emocje, ale są chwile, kiedy jesteśmy sami. Wtedy huśtanie się też jest możliwe, ale wymaga pewnych umiejętności, których dziecko musi się dopiero nauczyć. Wtedy zobaczy, że może być samodzielne, ma siłę sprawczą i samo może decydować o tym czy i jak się huśta. 

Problem otyłości wśród dzieci jest coraz groźniejszy. Wyrobienie u dziecka zdrowych nawyków, jest kluczem do zapobiegania mu. Ważnym jest, aby to rodzic dawał przykład, a nie wymagał od dziecka czegoś do czego sam się nie stosuje. Zdrowe nawyki chodzą parami - udowodniono, że osoby, które stosują zdrową dietę i na przykład regularnie uprawiają sport, łatwiej osiągają rezultaty w innych dziedzinach, np utrzymują porządek w domu, lepiej się uczą, bo są nauczone regularnych zachowań.

"Nie rób tego bo się pobrudzisz", "nie hałasuj", "szybciej" - dziecko często słyszy zakazy i nie umie przyporządkować ich do sytuacji. Dobrze nauczyć je, że niektóre zasady obowiązują tylko w niektórych chwilach - może się brudzić, kiedy pracuje w ogrodzie, może głośno śpiewać, kiedy to nikomu nie przeszkadza, i może robić coś wolno, jeżeli sprawia mu to przyjemność i nie będzie miało negatywnych konsekwencji. Zasady są po to, żeby je łamać, tylko trzeba wiedzieć jak i kiedy.

Zazdrość, gniew, smutek i bunt często są efektem zawiedzionych nadziei dziecka. Wkładając w coś całe serce oczekuje, że będzie najlepsze, ale nie zawsze może tak być. Przygotuj dziecko na porażki, wyjaśnij, że każdy ma inne talenty i czasem należy się cieszyć z przegranej z godnym przeciwnikiem.

Pomoc w domu to pierwszy plus tego, że nauczysz dziecko zmywania. Drugi - to budowanie pewności siebie dziecka, bo dajesz mu zadanie, którego wcześniej nie mogło wykonywać. A po trzecie - to ważne aby dziecko poznało reguły (oszczędzanie wody, kolejność zmywania, dokładność spłukiwania) i przyczyny dla których musi się do nich stosować. To nauka również dla rodzica - nie wydawaj poleceń i nie twórz zasad, których nie umiesz uzasadnić. 

Bez względu na to jak młodo czują się dziadkowie, dziecko musi wiedzieć, że do starszych osób należy odnosić się nieco inaczej. Naucz dziecko okazywania szacunku, zrozumienia dla różnicy poglądów i umiejętności i cierpliwości. Starsze dziecko będzie umiało lepiej korzystać z wiedzy dziadków i innych osób starszych, jeżeli wcześniej poznają różnice dzielące pokolenia.

Kiedy dziecko zyskuje niezależność i nie zawsze chodzi z tobą za rękę, kolejnym krokiem jest nauczenie dziecka, jak ma się zachować jeżeli stracicie kontakt. Poza oczywistą korzyścią bezpieczeństwa dziecka, możesz pokazać dziecku dodatkowo, że również w innych sytuacjach przygotowanie się wcześniej na różne możliwe scenariusze pozwoli lepiej reagować na niebezpieczeństwa, problemy albo sukces!

Zaczynając od wyjaśnienia po co są drzewa, dlaczego nie można płoszyć zwierząt, po wspólną obserwację chmur - możesz pokazać dziecku to jak natura wpływa na nas, a my na naturę. Ekologia zaczyna się w bardzo wczesnym okresie życia dziecka i nie dotyczy tylko szanowania przyrody, ale też wieszy dlaczego tak się robi i co można zrobić, aby lepiej korzystać z natury, również w przyszłości, która należy przecież właśnie do dzieci.

Tym razem nie chodzi tylko po przedstawienie się i opowiadanie o sobie. Poznawanie nowych osób oznacza otwartość na innych. Naucz dziecko zadawania odpowiednich pytań osobom, które chce poznać, ale też słuchania odpowiedzi i reagowania na nie. Odkrywanie tego co nas łączy z innymi tworzy więzi, a to co nas różni może być źródłem wiedzy i nowych umiejętności.

Rowój technologii sprawił, że papierowe mapy są rzadko używane. Podobnie z innymi przedmiotami - słowniki, notesy stały się rzadkością, są jednak sytuacje, kiedy się przydają. Naucz dziecko poszanowania tradycji, na której opieramy obecne umiejętności. Nie trzeba zawsze korzystać z mapy jadąc w podróż albo szukając sklepu w swoim mieście, ale nie da się bawić się w szukanie jaskini piratów bez tajemniczego zwoju z krzyżykiem oznaczającym skarb.

Biblioteki mają działy przeznaczone już dla 2-3 latków. Czytanie książek rozwija wyobraźnię dzieci, pobudza rozwój mowy, jest wstępem do nauki w szkole. Ale samo korzystanie z biblioteki uczy dziecko samodzielności, dokonywania wyborów i odpowiedzialności za powierzone mu przedmioty.

Kiedy, kogo i jak poprosić o pomoc - to bardzo ważna wiedza dla bezpieczeństwa ale i rozwoju dziecka. Samodzielność dziecka jest ważna, ale świadomość tego, że może liczyć na pomoc bardzo wspiera dziecko w jego rozwoju i odkrywaniu świata. Kiedy ciebie nie ma w pobliżu, dziecko powinno wiedzieć kogo może bezpiecznie poprosić o pomoc i w jaki sposób. 

Kiedy dziecko dostaje swojego pierwszego zwierzaka, powinno wiedzieć z czym wiąże się ta przyjemność. Porozmawiaj z dzieckiem o tym jak wygląda opieka nad zwierzęciem, jak należy się opiekować pupilem, co się stanie kiedy nie będzie przestrzegało zasad. Zwierzę to nie zabawka - uczy odpowiedzialności na znacznie wyższym poziomie, nie można wycofać się z decyzji nie krzywdząc nikogo. To również próba ogniowa dla rodzica.

Każdy popełnia błędy i bez względu na konsekwencje nie jest to koniec świata tylko okazja do nauki i rozwoju. Przyznawaj się do błędów i niewiedzy przed dzieckiem, tak aby wiedziało, że ono również może się mylić i popełniać błędy, to część procesu nauki. To również uczy dziecko szczerości w komunikacji z tobą. Kiedy problemy będą poważniejsze niż zbity kubek lub zgubienie zabawki, szczerość i umiejętność przyznawania się będzie bardzo ważne.

Są okazje wymagające specjalnego nakrycia do stołu - lepszej zastawy, obrusa, kwiatów albo świec. Tylko po co? Wkładając pracę w pozornie nieznaczące szczegóły okazujemy osobom, które będziemy gościć szacunek i miłość. Naucz dziecko, że uczucia można wyznawać nie tylko słowami ale i czynami, i te drugie często są nawet bardziej znaczące.

Tak samo jak nam, błędy zdarzają się również innym. Czasem są efektem przypadku, czasem błędu, a czasem złej oceny sytuacji. Jeden błąd nie powinien od razu skreślać wszystkich innych cech osoby, która go popełniła - należy rozważyć sytuację na spokojnie, bez emocji, bo zwykle nie są one dobrym doradcą. Naucz dziecko, jak oceniać innych, porównywać się z nimi i wyciągać wnioski. Być może kiedyś uratuje to wasze relacje.

Prasowanie koszuli to tylko pretekst do rozmowy o prezentacji. Jak cię widzą, tak cię piszą - włożenie pracy we własny wygląd może pomóc w osiąganiu celów, czy będzie to egzamin, rozmowa o pracę czy randka. Mimo, że wygląd często wpływa na ocenę osoby, to jednocześnie naucz dziecko, że nie można oceniać innych po pozorach. 

Nie jedz rękami! Zdejmij łokcie ze stołu! Od tego się zaczyna, ale lepiej żeby dzieckiem kierowały ustalone wspólnie zasady, a nie zakazy, które z natury chętnie będzie łamało. Wyjaśnij dziecku, że jego zachowanie powinno się zmieniać w zależności od okazji - inaczej zachowujemy się w domu w czasie zabawy, inaczej przy stole, a inaczej w przedszkolu czy restauracji - bo dostosowujemy się do potrzeb osób, które nas otaczają.

Z czasem dziecko przestaje towarzyszyć ci na każdym kroku (naprawdę każdym!) i potrzebuje czasu dla siebie. Spędza więcej czasu w swoim pokoju, w którym wprowadza własne zasady, a ty dbając o jego zdrowie i bezpieczeństwo domu musisz czasem je kontrolować. Naucz dziecko, że może robić co chce, dopóki nie wpływa to negatywnie na innych. Wspólnie rozważcie potrzeby dziecka i porozmawiajcie o tym jak je zrealizować tak, abyście mogli nie tylko się na nie zgodzić ale i zaakceptować je. 

Gotowanie według przepisu to sposób aby nauczyć się wykonywania serii poleceń. Zachowanie kolejności, proporcji, czasu wykonania jest sposobem na sukces. Ważne jednak aby najpierw przeczytać cały przepis aby wiedzieć czego się spodziewać. Takie umiejętności przydadzą się dziecku w szkole i później w życiu. A przy okazji nagrodą za naukę będzie wasze wspólne ciasto!

Proste naprawy domowe przydają się każdemu - nie musimy marnować czasu i pieniędzy na wsparcie fachowca. Samodzielność oznacza również wiedzę o zagrożeniach - żarówka to prąd, szkło, wysoka temperatura - niebezpieczeństwa, przed którymi chroniłaś dziecko. Teraz ochroną będzie nauczenie dziecka na jakie zagrożenia musi być przygotowane aby samodzielnie wykonać zadanie.

Procedury bezpieczeństwa, których nauczysz dziecko, będą towarzyszyły mu przez całe życie. Działanie w sytuacji kryzysowej wymaga opanowania stresu, wykonywania wyuczonych procedur i szybkiego reagowania na zmieniające się warunki. Naucz dziecko tych umiejętności na przykładzie sytuacji awaryjnych, a pomoże mu to radzić sobie z innymi stresującymi wydarzeniami w życiu.

To zadanie wydaje się proste - nieduża powierzchnia, jasne światło, białe ścianki, gładkie szkło - jednak sprzątanie lodówki, a właściwie sprzątnięcie jej (bo chodzi o efekt a nie o samą czynność) nie jest tak oczywiste. W zapomnianych opakowaniach, przeterminowanych produktach czai się niebezpieczeństwo. Nie zawsze problem lub zagrożenie jest widoczne na pierwszy rzut oka. Warto wziąć pod uwagę to czego nie widać, aby lepiej wykonać zadanie.

Od zarania dziejów ludzie zbierają się wokół ogniska. Pokaż dziecku jak rozpalić ogień, a poza przydatną umiejętnością dasz mu lekcję tego, że to co umiemy i wiemy, wpływa na nasze otoczenie i ludzi, których przyciągamy. Są umiejętności, które sprawiają, że stajemy się centrum uwagi, jednoczymy ludzi i wpływamy na nich. Należy jednak korzystać z tej wiedzy i umiejętności z wyczuciem i odpowiedzialnie.

kiedy ostatnio mówilłaś dziecku, że je kochasz? Czy odpowiedziało ci tym samym? A czy rozmawiacie o innych uczuciach? Okazywanie uczuć słowami i czynami jest ważne dla równowagi psychicznej człowieka, zrozumienie tego co powoduje zmiany zachowania też pomaga odzyskać spokój. Na własnym przykładzie mów dziecku o uczuciach, pomóż je zrozumieć i wspieraj swoją miłością.