Dlaczego dziecko macha rękami? Czy trzeba się tym martwić?

Noworodek macha rękami, gdy dotrze do niego nagły hałas lub gdy poczuje nagle twój nawet delikatny dotyk. To naturalny odruch Moro, który objawia się nagłym rozpostarciem ramion na boki. Choć wygląda to groźnie, jak jakiś atak, jest zupełnie naturalnym odruchem, który zanika samoistnie ok. 4 miesiąca życia.

Więcej o odruchu Moro przeczytasz TUTAJ

Machanie rączkami i nogami połączone z płaczem może niekiedy pojawiać się w czasie ataków kolki niemowlęcej. Ból brzuszka sprawia, że niemowlę pręży się i wykonuje nieskoordynowane ruchy kończynami. Takie machanie rękami ustaje wraz z atakiem kolki.

Niemowlę macha rączkami i nóżkami, dużo częściej niż noworodek, choć jeszcze nie zawsze świadomie. Kilkumiesięczny malec może tak robić, gdy jest szczęśliwy i podekscytowany. Na pewno zauważyłaś to nie raz: podchodzisz do łóżeczka dopiero co obudzonego maluszka, a on wita cię trzepotaniem wszystkich czterech kończyn z radości na twój widok.

Początkowo ruchy są nieskoordynowane i przypadkowe, ale im dziecko starsze, tym bardziej panuje nad mięśniami i potrafi machać rękami zupełnie świadomie i celowo. Takie machanie rączkami nie powinno budzić twoich obaw.

Machanie rączkami u starszego niemowlęcia świadczy też o wejściu w kolejny, naturalny etap rozwoju. Malutkie dzieci w wieku 3–4 miesięcy uczą się poznawać swoje ciało, odkrywają, że potrafią wprawić w ruch rękę, dlatego wykorzystują to w czasie zabawy. Tak jest np. z machaniem zabawką trzymaną w dłoni – dziecko, dostrzega, że potrafi machaniem sprawić, że grzechotka zacznie wydawać dźwięki – to normalny etap zdobywania przez malca nowych doświadczeń.

Czasem małe dzieci machają rękami nieświadomie – takie bezcelowe machanie będące naturalnym treningiem mięśni mija około 12. miesiąca życia.

Wiesz, kiedy dziecko uczy się chwytać przedmioty? Przeczytasz o tym TUTAJ

Niepokojące objawy mogą przejawiać się w regularnym poruszaniu obiema rękami w górę i w dół w tym samym czasie lub machaniem dłońmi w nadgarstkach.

Ten powtarzalny ruch może być, choć nie musi, związany z autyzmem. Może trwać kilka sekund lub kilkanaście minut. Jeśli nie zaniknie maksymalnie po 2 roku życia, mogą świadczyć o niewłaściwym rozwoju, ale ponieważ nie ma ustalonych sztywnych granic takich zachowań, dlatego zanim zaczniesz się martwić, koniecznie powiedz o tym lekarzowi dziecka.

Pamiętaj też, że autyzm nie objawia się jedynie ruchami rąk – dziecko z tego rodzaju zaburzeniem ma problemy z komunikacją, kontaktem wzrokowym itd.

Machanie rękami, często nieskoordynowane i mimowolne może świadczyć o zaburzeniach motorycznych, wynikających np. ze wzmożonego napięcia, braku koordynacji wzrokowo–ruchowej czy dysfunkcji układu kostno–stawowego.

Przede wszystkim obserwuj malucha, aby ocenić kiedy macha rękami. Jeśli jest to moment radości czy ekscytacji czy bólu, nie ma powodów do zmartwień. Sprawdź też, czy jesteś w stanie zatrzymać machanie rękami, ale nie siłą, lecz poprzez odwrócenie uwagi dziecka zabawką czy kawałkiem ciasteczka.

Jeśli machanie rękami nie mija z wiekiem, nasila się lub zaczyna zagrażać jego zdrowiu (np. dziecko machając rękami uderza o meble czy ściany), idź koniecznie do lekarza.