Rozgryźć ząbkowanie czyli co powinnaś wiedzieć o ząbkowaniu u niemowlaka?

Obrzęk dziąseł podczas ząbkowania jest dość powszechną przypadłością niemowląt. Pomóc może masaż. Wystarczy założyć jednorazową rękawiczkę lub owinąć palec w jałowy gazik, a następnie delikatnie głaskać dziąsła dziecka. Zwykle dzieci to uwielbiają.

Mało prawdopodobne, aby ząbkowanie było przyczyną wysypki. Dlatego jeśli na skórze dziecka pojawiły się plamki, trzeba skonsultować się z lekarzem i szukać innej przyczyny, np. podrażnienia przez środki piorące, uczulenia na jedzenie, a w przypadku jednocześnie występującej gorączki – infekcji.

Dopiero, gdy lekarz wykluczy częściej występujące powody wysypki, można uznać, że wywołało ją ząbkowanie.

Trzydniówka u dzieci objawia się gorączką, która pojawia się nagle, bez wcześniejszych zapowiedzi. Nie każde dziecko przy ząbkowaniu ma podwyższoną temperaturę.

Należy również pamiętać, że podczas ząbkowania temperatura nie jest zbyt wysoka. Jeżeli osiąga 40 stopni, to jest to jedynie zbieg okoliczności i maluch złapał jakąś infekcję.

Czytaj również: Ząbkowanie bez bólu: co robić, by niemowlak nie cierpiał z powodu ząbkowania

Bywa, że ząbkowanie nie przebiega prawidłowo. Może się zdarzyć zapalenie dziąsła wokół wychodzącego zęba, ropień, torbiel czy krwiak. Wtedy pomóc powinien właśnie specjalista. Na szczęście, takie sytuacje zdarzają się rzadko.

Zobacz także: Pierwsza wizyta dziecka u dentysty - masz to już za sobą?

Trudno to stwierdzić jednoznacznie. Być może częste przytulanie i odruch ssania łagodzą przykre dolegliwości, także te związane z ząbkowaniem.

Na pewno pojawienie się pierwszych zębów nie jest wskazaniem do odstawienia malca od piersi, jak do niedawna sugerowały babcie.

Można karmić piersią maluszka, który ma zęby, i nie mieć poranionych brodawek. Wszystko zależy od techniki karmienia (przy prawidłowej nie powinno się dziać nic złego).

Zdarza się, że dziecko przychodzi na świat z ząbkiem. Jeśli ząb trzyma się w dziąśle mocno, zostawia się go. O taki ząbek trzeba dbać jak o inne mleczaki.

Jeśli jednak ząb się chwieje lub podrażnia wargi albo język np. ostrą krawędzią, to trzeba go usunąć dla dobra malca. Niestabilny ząbek grozi wypadnięciem, a wtedy malec mógłby go połknąć.

Jeśli taki przedwcześnie wyrośnięty ząb mleczny zostanie usunięty, malec w wieku około 3 lat powinien trafić pod opiekę ortodonty.

Zobacz także: Leczenie mlecznych zębów u dzieci: czy może być bezbolesne?

Zwykle do pierwszych urodzin nie ma powodu do szukania przyczyny braku ząbków. Ale gdy dziecko skończy dwanaście miesięcy i nie ma ani jednego zęba, można mówić już o opóźnionym ząbkowaniu. Malec powinien być wówczas pod opieką stomatologa dziecięcego lub ortodonty.

Czasem niezbędne bywa wsparcie logopedy. Trzeba bowiem szukać przyczyn wielowątkowo. Brak zębów sprawia, że nie ma odpowiedniego pobudzania kości szczęki i żuchwy do rozwoju, co może skutkować nieprawidłowym zgryzem i problemami z żuciem.

Powodem opóźnionego ząbkowania mogą być zaburzenia gospodarki wapniowofosforanowej, zaburzenia hormonalne, brak zawiązków zębów, niedożywienie, wcześniactwo lub inne choroby, jak choćby celiakia.

Czytaj również: Późne ząbkowanie: co robić, gdy dziecko nie ząbkuje?

Czasem tak się zdarza. Choć kolejność wyrzynania się zębów mlecznych jest ustalona, to jednak podchodzi się do tego dość luźno.

Dlatego dziecku zapewne wyjdą teraz dwójki, a wraz z nimi lub nieco później zęby trzonowe.

Niepokojące są jedynie takie sytuacje, gdy:

• są już zęby trzonowe, a dwójek nadal nie ma (czasem brak ich zawiązków),
• gdy kolejność wyrzynania się zębów jest kompletnie nieprawidłowa,
• zęby nie rosną we właściwym miejscu,
• zęby mają nieprawidłowy wygląd.

Jeśli zaczną wychodzić zęby trzonowe, a dwójek wciąż nie będzie widać, lepiej poradzić się lekarza stomatologa.

Czytaj także: Jak sprawdzić, że twoje dziecko ząbkuje? Poznaj typowe i nietypowe objawy

Ulgę przyniesie masaż dziąseł. Na palec można nałożyć specjalną silikonową nakładkę (do kupienia w sklepie z artykułami dziecięcymi). U najmłodszych dzieci taki masaż trzeba wykonywać delikatnie i z wyczuciem, bo błona śluzowa jamy ustnej jest delikatna i wrażliwa na urazy.

Ból i obrzęk złagodzi podawanie dziecku schłodzonych w lodówce (nie zamrażarce!) gryzaków. Gdy to nie przyniesie oczekiwanego rezultatu, a malec jest marudny i płaczliwy, warto sięgnąć po działające miejscowo żele lub przemywać dziąsła naparem z rumianku.

Żele na ząbkowanie są dobre, ale lepiej nie stosować ich w nadmiarze. Wystarczy porcję wielkości ziarna groszku wmasować w dziąsła trzy razy dziennie. Większość żeli powoduje obkurczanie się naczyń krwionośnych dziąseł. Nadużywane, mogą powodować słabe ukrwienie śluzówki.

Trzeba też pilnować, aby malec nie wkładał do buzi brudnych lub twardych przedmiotów o ostrych brzegach, którymi mógłby się zranić i zainfekować dziąsła.

Sprawdź także: Bruksizm czyli zgrzytanie zębami u dzieci

Najpierw zawsze trzeba spróbować działania innych metod, bez leków. Gdy jednak ząbkowanie zakłóca dziecku sen lub utrudnia jedzenie, lepiej mu podać paracetamol lub ibuprofen w zawiesinie lub czopku, pamiętając, aby nie nadużywać tych preparatów i nie podawać ich kilka razy dziennie przez kilka dni.

Dzięki temu malec się wyśpi, zje porządnie posiłek i lepiej poradzi sobie z dolegliwościami związanymi z ząbkowaniem.

Zobacz także: Próchnica zębów mlecznych: przyczyny, objawy, leczenie próchnicy u dwu-, trzylatka