Od 26 kwietnia 2023 roku polscy pracownicy mogą skorzystać z nowego urlopu opiekuńczego w wymiarze 5 dni w ciągu roku oraz 2 dodatkowych dni zwolnienia od pracy z powodu działania siły wyższej. Urlopy te zostały wprowadzone na skutek wdrożenia unijnej dyrektywy work life balance.
Spis treści
- Kto może skorzystać z nowego urlopu opiekuńczego?
- Dodatkowy urlop opiekuńczy - bezpłatny, ale nie można go odmówić
- Urlop z powodu siły wyższej
Kto może skorzystać z nowego urlopu opiekuńczego?
W przeciwieństwie do 2 dni w roku na opiekę nad dzieckiem - z nowego urlopu skorzystają nie tylko rodzice. Urlop opiekuńczy w wymiarze 5 dni w roku może zostać wykorzystany na opiekę nad:
- córką,
- synem,
- matką,
- ojcem,
- małżonkiem.
Jednak urlopu opiekuńczego można udzielić także w sytuacji, gdy opieki czy wsparcia z powodu ważnych względów medycznych pracownika wymaga osoba z nim zamieszkująca, ale niespokrewniona.
Urlop opiekuńczy udzielany jest jednorazowo lub w częściach, na wniosek pracownika. Warto wiedzieć, że urlop ten jest bezpłatny, za to nie wlicza się do puli urlopu wypoczynkowego. Okres urlopu wlicza się jednak do okresu zatrudnienia.
Czytaj też: Nowelizacja Kodeksu Pracy dla rodziców. Matkaprawnik wyjaśniła, co i kiedy się zmieni w przepisach
Kwestę nowego urlopu opiekuńczego w sposób klarowny tłumaczy prawniczka Marta Handzlik-Rosuł, która na Instagramie prowadzi profil Zgodnie_z_prawem:
Dodatkowy urlop opiekuńczy - bezpłatny, ale nie można go odmówić
Co ważne, urlopu udziela się na wniosek pracownika. Wniosek może mieć formę zarówno papierową jak i elektroniczną i powinien zostać złożony przynajmniej na 1 dzień przed zamiarem skorzystania z niego.
Wniosek o nowy urlop opiekuńczy musi zawierać ważne informacje:
- dane osoby, która wymaga opieki lub wsparcia z ważnych względów medycznych,
- przyczynę, dla której konieczna jest osobista opieka pracownika,
- stopień pokrewieństwa (jeśli chodzi o członka rodziny),
- adres zamieszkania (jeśli osoba ta nie jest członkiem rodziny pracownika).
Pracodawca nie może odmówić udzielenia urlopu, a nawet żądać udowodnienia (np. w postaci dokumentacji medycznej), że w istocie osobiste sprawowanie opieki jest konieczne.
Urlop z powodu siły wyższej
Unijna dyrektywa work life balance wprowadziła także 2 dodatkowe dni urlopu w ciągu roku, które można wykorzystać w sytuacjach nagłych, kiedy pracownik nie może stawić się w pracy właśnie z powodu siły wyższej. To może być wypadek czy nagła sprawa rodzinna, którą trzeba zająć się natychmiast. W przeciwieństwie do podobnego urlopu na żądanie, pracodawca nie może odmówić udzielenia go, nawet, jeśli pracownik prosi o jego udzielenie w dniu, w którym zamierza z niego skorzystać.
Za zwolnienie od pracy z powodu siły wyższej otrzyma 50% wynagrodzenia.
