"Moja dwuletnia córka upadła i wybiła sobie ząb. Czy brak mleczaka nie wpłynie negatywnie na układ jej ząbków lub na zęby stałe?" - pyta zmartwiona mama na grupie dla mam.
Okazuje się, że wybity ząb to częsty powód wizyt z dzieckiem u stomatologa. Poprosiliśmy eksperta o wyjaśnienie, czy brak mleczaka wpływa negatywnie na rozwój zębów stałych i o radę, jak postępować w takiej sytuacji.
Spis treści
- Urazy zębów to częsty powodów wizyt u dentysty
- Wybity ząb to nie tylko problem estetyczny
- Co robić, gdy dziecko wybije sobie ząb?
- Reimplantacja, czyli wstawianie wybitego zęba
Urazy zębów to częsty powodów wizyt u dentysty
Kilkulatek zapomina się w czasie w czasie zabawy, szaleństwa na rowerze czy na zjeżdżalni, często się potyka lub traci równowagę – to normalne zachowanie, które niestety zwiększa ryzyko urazów zębów.
Ponieważ zęby mleczne są słabiej osadzone i łatwiej je wybić, dlatego rodzice maluchów często zmagają się z tym problemem. Zdaniem naszego eksperta, wybicie zęba to, po próchnicy, najczęstszy powód wizyt dziecka w gabinecie stomatologicznym.
- Ząb mleczny zbudowany jest inaczej niż stały. Ma cieńsze i słabiej zmineralizowane szkliwo oraz nie w pełni wykształcone twarde tkanki – mówi Bartłomiej Karaś, lekarz dentysta, z kliniki MaxDent we Wrocławiu. - W urazach najczęściej dochodzi do złamania, zwichnięcia bądź wybicia któregoś z siekaczy. Niezależnie od przyczyny i rodzaju urazu każdy z nich należy traktować indywidualnie i jak najszybciej udać się do dentysty.
- Tym bardziej że konkretne postępowanie zależy od wielu czynników. I tak jeżeli ząb jest zwichnięty (wystaje przed inne zęby lub jest lekko obrócony), to prawdopodobnie (w zależności od wieku dziecka) zostanie zszynowany z innymi zębami lub usunięty, a jeżeli proces jego resorpcji jest zaawansowany (w uproszczeniu wymiany na ząb stały) dalszym, prawidłowym rozwojem zębów i kości zajmie się ortodonta - dodaje ekspert.
Wybity ząb to nie tylko problem estetyczny
Wybity ząb to nie tylko problem estetyczny. Jego brak wpływa na ustawienie innych ząbków w szczęce, które – pod wpływem wolnego miejsca – przesuwają się względem siebie. Brak mleczaka na długo przed okresem naturalnego procesu wymiany pierwszych zębów na stałe, może skutkować zaburzeniami mowy, wadami zgryzu, a nawet problemami ze wzrostem zębów stałych.
- Zęby mleczne powinny bowiem przez odpowiedni czas „trzymać miejsce" dla zębów stałych, dlatego między innymi standardem współczesnej stomatologii dziecięcej jest unikanie usuwania opanowanych przez próchnicę zębów mlecznych i próba ich ratowania leczeniem kanałowym – podsumowuje Bartłomiej Karaś. - Dziecko, które wcześnie straci mleczaki, nie będzie w stanie prawidłowo rozwinąć szczęki i żuchwy, a zęby stałe nie będą wtedy miały dość miejsca, by równo wyrosnąć. Zachowanie uzębienia mlecznego do momentu „wymiany" na stałe zapobiega więc późniejszym problemom ortodontycznym.
Czytaj również: Leczenie mlecznych zębów u dzieci: czy może być bezbolesne?
Lakowanie, fluoryzacja i lapisowanie - metody zapobiegania próchnicy
Co robić, gdy dziecko wybije sobie ząb?
Postępowanie z dzieckiem, które straciło ząb w wyniku urazu, zależy od tego, w jakim jest wieku. Jeśli zdarzyło się to u 5-6-latka, czyli tuż przed fizjologicznym wypadaniem mleczaków, nie ma tragedii.
Gdy jednak ząb wybił sobie 2-latek, problem staje się poważny. Aby uniknąć wspomnianych przed chwilą problemów, niektórzy lekarze sugerują założenie dziecku na kilka lat protezy, która zapobiegnie przesuwaniu się mleczaków.
Jeszcze inaczej jest, gdy dziecko wybije sobie ząb stały. Wówczas możliwa jest reimplantacja straconego zęba.
Bez względu na wiek, zawsze jednak trzeba udać się z maluchem do dentysty, aby sprawdzić, czy korzeń lub resztka zęba nie została w dziąśle i czy nie doszło do uszkodzenia nerwów lub zawiązka zęba stałego.
- Wybicie zęba najczęściej wiąże się także z pojawieniem rany w jamie ustnej. W takiej sytuacji należy przepłukać ją wodą, a krwawienie zatamować poprzez ucisk opatrunkiem z gazy. W przypadku uszkodzenia warg, aby zmniejszyć opuchliznę należy obłożyć chore miejsce zimnym układem, aby zmniejszyć opuchliznę – radzi nasz ekspert.
Reimplantacja, czyli wstawianie wybitego zęba
W stomatologii znane jest pojęcie reimplantacji zębów. To proces, podczas którego wybity ząb w naturalny sposób „wrasta” w dawne miejsce. W wielu wypadkach i pod pewnymi warunkami wybity ząb można w ten sposób uratować i sprawić, że przyjmie się i „zszynuje”, czyli połączy z sąsiednimi. Jednak reimplantacja dotyczy zwykłe zębów stałych.
Stomatolodzy nie zalecają jej w przypadku mleczaków, których zazwyczaj się nie ratuje: potencjalna infekcja może uszkodzić stały ząb, który jeszcze nie wyrósł, ale ma już swoje zawiązki w dziąśle.
Aby reimplantacja była w ogóle możliwa, wybity ząb stały trzeba koniecznie odnaleźć, opłukać pod wodą i przetransportować, najlepiej w ślinie (w buzi dziecka, jeżeli jest wystarczająco duże, aby nie połknąć) lub w pojemniku ze śliną dziecka, solą fizjologiczną, mlekiem czy płynem do soczewek.
- Ważne, aby nie dopuścić do wyschnięcia zęba - tłumaczy Bartłomiej Karaś z kliniki MaxDent we Wrocławiu. - Użycie wspomnianych substancji pozwoli zapobiec przyspieszonemu obumieraniu komórek zęba, znajdujących się na korzeniu. Dziecko powinno zostać przez stomatologa w ciągu 1-2 godzin.
Dalsze działania będą podobne, jak w poprzednich sytuacjach. Jeżeli będzie to konieczne lekarz może zlecić dodatkowo wykonanie zdjęcia RTG, które pozwoli na ocenę, czy w jamie ustnej nie doszło na przykład to wtoczenia zęba. A tak mogło się zdarzyć, kiedy nie jesteśmy w stanie odnaleźć zęba - dodaje ekspert.
Bartłomiej Karaś, lekarz dentysta, zajmuje się leczeniem kanałowym w klinice MaxDent we Wrocławiu, członek Polskiego Towarzystwa Stomatologicznego, Polskiego Towarzystwa Stomatologii Laserowej oraz Europejskiego Stowarzyszenia Endodtycznego
