Spis treści:
Przymus szczepień nie obowiązuje we wszystkich krajach Europy. Jednak tam, gdzie przeszczepialność znacząco spadła i pojawiają się epidemie chorób prawo musi uregulować kwestię poddawania się szczepieniom. Statystyki z ostatnich lat są dla Polski alarmujące: gwałtownie zmniejsza się liczba szczepionych osób.
Jeszcze w 2010 roku 99 procent ludzi w Polsce było zaszczepionych na krztusiec, błonicę i tężec, trzy lata później już tylko 95 procent. Lekarze alarmują, że jeśli tendencja spadkowa się utrzyma, a liczba szczepionych ludzi spadnie poniżej 90 procent, wzrośnie ryzyko wybuchu epidemii.
Przymus szczepień
Właśnie dlatego w 2014 roku Światowa Organizacja Zdrowia postanowiła poświęcić Europejski Tydzień Szczepień szczepieniu dzieci. Akcja miała zachęcać rodziców do szczepień i uświadamiać, że epidemie chorób zakaźnych w dalszym ciągu są możliwym zagrożeniem. Lekarze przekonują, że obowiązkowe szczepienia są bezpłatne i co najważniejsze skuteczne i bezpieczne.
Z tym ostatnim twierdzeniem nie zgadzają się rodzice, dla których brak pełnej skuteczności szczepionki jest jednym z głównych argumentów przeciwko szczepieniu dzieci. Faktycznie, niektóre szczepionki (np. wspomniana wyżej błonica, tężec i krztusiec) nie gwarantują 100-procentowej skuteczności, ale nawet jeśli taki pacjent zachoruje, przejdzie chorobę dużo łagodniej niż osoba, która się nie zaszczepiła.
Większość szczepionek jednak gwarantuje ochronę, o czym ma przekonać kampania Europejskiego Tygodnia Szczepień.
Strach przed szczepieniem?
Rodzice obawiają się niepożądanych działań szczepionek i twierdzą, że mogą one wywoływać różne choroby, m.in. autyzm. Mimo że plotki te zostały oficjalnie zdementowane, a angielski lekarz, który ogłosił tę informację, poniósł konsekwencje, rodzice dalej się obawiają, że szczepionki wywołują tę chorobę.
Autyzm najczęściej jest wykrywany u dzieci, które nie osiągnęły jeszcze 4. roku życia i być może stąd wynika to błędne powiązanie ze szczepionkami. Nie zapominajmy, że każda szczepionka zanim zostanie dopuszczona do użytku, przechodzi szereg testów.
Warto wiedzieć: Szczepienia a autyzm. Historia mitu o autyzmie poszczepiennym
Nie szczepię, bo nie ma przymusu. Poniosę konsekwencje?
Mimo że w Polsce są obowiązkowe szczepienia, to nie ma takiego przymusu. Brak legislacji oznacza, że jeśli rodzice nie zaszczepią dziecka, nie będą ponosić żadnych konsekwencji prawnych. Otrzymają tylko upomnienia ze stacji sanitarno-epidemiologicznej, a jeśli się do nich nie odniosą, mogą zapłacić grzywnę.
Europejski Tydzień Szczepień ma ich przekonać do zmiany zdania i udowodnić, że szczepiąc, możemy wyeliminować ryzyko zapadnięcia na naprawdę groźne choroby. Od skutków prawnych ważniejsze są bowiem skutki zdrowotne, a nieszczepienie dziecka to nic innego jak narażanie jego zdrowia.
Jak to wygląda w praktyce? Oczywiście, że rodzic ma prawo odmówić szczepienia, a lekarz nie może wykonać szczepienia bez zgody rodzica. Jednak każdy brak zgody na szczepienie lekarz ma obowiązek zgłosić do odpowiednich organów inspekcji sanitarnej.
Wtedy rozpoczyna się postępowanie w tej sprawie i na rodzica może zostać nałożona przez wojewodę grzywna, która ma go skłonić do szczepienia dziecka. Konsekwencją nie zaszczepienia dziecka będzie więc kara finansowa.
Przymus szczepień. Polska na tle innych krajów
| Belgia | Szczepienia są dobrowolne. Do szczepień obowiązkowych przeciw wzw B zobowiązani są jedynie pracownicy służby zdrowia. |
| Czechy | Obowiązują wymagania szczepień przed przyjęciem do przedszkola (6 szczepień do 3 r.ż.). |
| Grecja | Wybrane szczepienia są obowiązkowe. |
| Wielka Brytania | Nie ma szczepień obowiązkowych, chociaż lekarze aktywnie do nich zachęcają, a rodzice, którzy odmawiają, mogą spotkać się z negatywną, wyrażaną otwarcie, postawą pracowników służby zdrowia wobec takiej decyzji. |
| Kanada | Brak szczepień łączy się z ograniczeniem dostępu do szkół i przedszkoli. |
| Stany Zjednoczone | Obowiązek szczepień jest realizowany przez pośrednie zachęcanie, dzieci nieszczepione nie są przyjmowane do placówek publicznych |
| Australia | Od 2017 r. rząd australijski wprowadził politykę „nie kłujesz, nie płacimy”. Rodzice, którzy nie zgadzają się na szczepienia z przyczyn pozamedycznych tracą prawa do świadczeń wypłacanych na dzieci |
| Finlandia | Rząd fiński wprowadził obowiązek 4 szczepień (przeciw odrze, ospie wietrznej, krztuścowi i grypie) dla pracowników służby zdrowia i opieki społecznej, polegający na wzmocnieniu prawa wymagania tych szczepień przez pracodawców instytucji zajmujących się zdrowiem. |
| Francja | Od stycznia 2018 r. obowiązek szczepień został rozszerzony z 3 do łącznie 11 szczepień dla dzieci. Obowiązek dotyczy szczepień przeciw: błonicy, tężcowi, poliomyelitis, krztuścowi, Hib, wzwB, pneumokokom, odrze, śwince, różyczce oraz meningokokom grupy C. Brak zaświadczenia o szczepieniu uniemożliwia dostanie się do placówek edukacyjnych oraz klubów sportowych. Nie ma kar finansowych za nieszczepienie. |
Źródło: https://szczepienia.pzh.gov.pl/
