Zmiana czasu na zimowy to zwyczaj, który budzi kontrowersje. Co roku politycy spierają się, czy rzeczywiście opłaca się zmieniać czas na zimowy. Mimo corocznych zapewnień o rezygnacji ze zmian, nadal zmiana czasu na zimowy funkcjonuje i przypada zawsze na ostatnią niedzielę października.
Spis treści
- Czemu służy zmiana czasu?
- Jak poradzić sobie ze zmianą czasu na zimowy?
- Od kiedy obowiązują zmiany czasu?
- Kiedy przestawić zegarek i w którą stronę?
- Czy to już ostatnia zmiana czasu?
Zmiana czasu na zimowy następuje w ostatnią niedzielę października: w tym roku wypada to na noc z 29 na 30 października (z soboty na niedzielę). Zegarki przestawiamy z godziny 03:00 na 02:00.
Z badań ekonomistów wynika, że zmiana czasu nie jest konieczna. Niezadowoleni są też obywatele, którzy muszą pamiętać o przestawianiu zegarków. Dzieci gubią się w tym wszystkim, a rodzice często nie wiedzą, jak im właściwie wytłumaczyć sens zmiany czasu z letniego na zimowy.
Jednak zmiana czasu nie jest tylko naszym problemem. W blisko 70 krajach na świecie obowiązują dwa rodzaje czasów lokalnych – czas letni i zimowy. Dwa czasy funkcjonują między innymi w większości krajów Europy, nieliczne kraje na świecie zdecydowały się na obowiązujący jeden czas. Są to m. in. Rosja, Islandia czy Białoruś.
Różnica między czasem letnim a zimowym to jedna godzina. Czas letni to okres, w którym czas lokalny wyprzedza o godzinę czas strefowy. Po zmianie czasu na zimowy, czyli cofnięciu zegarka o godzinę, czas lokalny zrównuje się z czasem strefowym.
Czemu służy zmiana czasu?
Zmiana czasu na zimowy podyktowana jest efektywniejszym wykorzystaniem światła dziennego i dostosowaniem czasu do aktywności człowieka. Jak wiadomo, najbardziej aktywni jesteśmy wtedy, gdy trwa dzień.
Światło dzienne ułatwia pracę i umożliwia oszczędzanie energii. To właśnie względy ekonomiczne mają w przypadku zmian czasu największe znaczenie.
Samo przestawianie zegarków bywa kłopotliwe dla osób, które mają ustabilizowany tryb życia. Powoduje to rozregulowanie ich wewnętrznych zegarów biologicznych, co może prowadzić do m. in. osłabienia, depresji, a nawet zawału serca.
Zmianę czasu niekorzystnie odczuwają również małe dzieci (roczne dzieci i te w wieku przedszkolnym), które przyzwyczajone są do ustalonego wcześniej, co do godziny, porządku dnia.
Jak poradzić sobie ze zmianą czasu na zimowy?
- Stopniowo przestawiaj się na nowy czas, zmieniając pory aktywności
- Kładź się do łóżka i wstawaj o tej porze, co zwykle (nie śpij godzinę dłużej)
- Nie siedź długo wieczorem (i nie myśl, że przecież możesz, bo jest jeszcze wcześnie)
Od kiedy obowiązują zmiany czasu?
Pomysły wprowadzenia dwóch czasów lokalnych pojawiły się na początku XX wieku w Wielkiej Brytanii, ale to Niemcy byli prekursorami tych zmian. Zmianę czasu na zimowy zarządzono w 1916 roku w Niemczech, Austro-Węgrzech i na terenach okupowanych – w Polsce i Bałkanach. Dwa lata później zmianę czasu wprowadzono w Wielkiej Brytanii, następnie w Stanach Zjednoczonych.
W Polsce zmiana czasu obowiązywała z przerwami, w zależności od momentu historycznego. Na stałe została formalnie wprowadzona w 1983 roku. Od tamtej chwili w kraju nieustannie powraca temat zasadności jej stosowania.
Uważa się, że wbrew pozorom, zmiana czasu generuje duże koszty dla państwa. Jest to związane m. in. z transportem publicznym, wydłużeniem czasu pracy osób pracujących na zmiany czy komplikacją dla systemów informatycznych.
Kiedy przestawić zegarek i w którą stronę?
Daty zmiany czasu z letniego na zimowy zmieniały się na przestrzeni lat. Kiedyś przestawiano zegarki na czas zimowy już we wrześniu. Dziś tę kwestię w Polsce reguluje dyrektywa unijna, która ustaliła, że zmiana czasu z letniego na zimowy powinna następować w ostatnią niedzielę października.
Bezpośrednim aktem nakazującym zmianę czasu jest Rozporządzenie Prezesa Rady Ministrów z dnia 5 stycznia 2012 roku w sprawie wprowadzenia i odwołania czasu letniego środkowoeuropejskiego.
W ostatnią niedzielę października każdego roku, a dokładnie w nocy (z soboty na niedzielę), powinniśmy cofnąć zegarki o godzinę czyli przestawić je z godziny 3:00 na 2:00. W ten sposób wracamy do prawidłowego czasu strefowego.
Czas strefowy (zimowy) potrwa do końca marca. Widać więc, że czas letni, którym po nim nastąpi, jest o wiele dłuższy, bo trwa aż 7 miesięcy. Przed nami jednak czas zimowy, który znacząco „skróci” nam dzień. I to dla wielu wcale nie jest powód do radości.
Czy to już ostatnia zmiana czasu?
Niedawno temat ujednolicenia czasu letniego i zimowego znów wrócił do debaty publicznej za sprawą zaproponowanego przez jedną z partii pomysłu likwidacji zmian czasu. Projekt został niemal jednogłośnie poparty przez wszystkie kluby polityczne, dlatego wydawało się, że tym razem podjęte zostaną konkretne działania w celu zmiany przepisów.
Dziś wielu Polaków wciąż jednak nie wie, jak zakończyła się ta historia i czy obecna zmiana czasu będzie już ostatnią.
Niestety, ujednolicenia czasu nie możemy spodziewać się ani teraz, ani nawet za kilka miesięcy. Co prawda zgodnie z planami przewidzianymi dla państw członkowskich Unii Europejskiej, zmiany czasu na jej obszarze miały zostać zniesione w 2021 roku, wciąż jednak nie ustalono konkretnej daty, kiedy miałoby to nastąpić.
