Dieta mamy z cukrzycą ciążową. Zobacz, co jeść, aby kontrolować poziom cukru we krwi [PDF DO POBRANIA]

Lekarz obejrzał wyniki badań i powiedział: cukrzyca ciążowa? Nie przejmuj się, tylko zacznij się dobrze odżywiać odpowiednia dieta i jadłospis dla kobiety w ciąży z cukrzycą pozwolą ci utrzymać chorobę z ryzach.

Spis treści

1. Dieta w cukrzycy ciążowej - zasady
2. Jadłospis w cukrzycy ciążowej:
3. Co mogą jeść mamy z cukrzycą?
4. Przepisy na zdrowe dania dla kobiet z cukrzycą ciążową

POBIERZ JADŁOSPIS DLA KOBIETY W CIĄŻY Z CUKRZYCĄ DO WYDRUKU [PDF]

Dieta w cukrzycy ciążowej - zasady

Większość kobiet z cukrzycą ciążową nie musi przyjmować insuliny – wyrównany poziom cukru we krwi często można osiągnąć dzięki odpowiedniemu menu. A dieta cukrzycowa to po prostu zdrowa dieta, którą tak naprawdę powinna stosować każda przyszła mama.

Zalecane są: produkty zbożowe, białkowe (chude mięso i wędliny, ryby, chudy nabiał), warzywa i tłuszcze roślinne, a niezalecane: tłuszcze zwierzęce (w tym tłusty nabiał) i węglowodany proste (cukier, słodycze, miód, przetworzone owoce).

W przypadku cukrzycy ciążowej należy jeść sześć posiłków dziennie. Pamiętaj, że nie mogą one być obfite i że powinny być spożywane o stałych porach, aby przerwa między posiłkami nie była dłuższa niż 3–4 godziny.

Planując codzienne posiłki, weź pod uwagę kilka rzeczy:

• Powinnaś codziennie dostarczać ok. 2000–2200 kalorii (35 kcal na kilogram masy ciała).
• Aby utrzymać cukier (glukozę) w ryzach, powinnaś też wiedzieć, czy zjedzenie czegoś nie spowoduje gwałtownego wzrostu jego poziomu. Musisz więc zapoznać się z tabelami pokazującymi tzw. indeks glikemiczny produktów – to wskaźnik, który określa wzrost poziomu cukru we krwi po dwóch godzinach od zjedzenia danego produktu. Im niższy indeks glikemiczny, tym lepiej.
• Lekarze zalecają też, aby przy ustalaniu diety brać pod uwagę wymienniki węglowodanowe (WW). Jest to jednostka stworzona dla ułatwienia obliczania zawartości węglowodanów w diecie. Jest to taka ilość wagowa produktu, która zawiera 12 g węglowodanów. W ciągu doby powinnaś zjeść tyle, aby zmieścić się w zakresie 19–21 wymienników węglowodanowych. Informacje o wartościach WW konkretnych produktów powinnaś otrzymać w poradni diabetologicznej, znajdziesz je też na stronach internetowych poświęconych cukrzycy.

Jak te ogólne założenia przełożyć na konkretny jadłospis? Oto zalecenia dotyczące każdego posiłku.

Czytaj także: Czym jest krzywa cukrowa?

Czym zastąpić cukier w ciąży? Poznaj ksylitol, stewię, erytrol [7 sprawdzonych propozycji]

Jadłospis w cukrzycy ciążowej:

pierwsze śniadanie, godzina 7–8.00, najpóźniej 8.30, 4–5 jednostek WW

Podstawą śniadaniowego menu jest dobre pieczywo. Powinnaś unikać pieczywa pszennego ze względu na wysoki indeks glikemiczny. Ale uważaj też na takie, gdzie jest bardzo dużo ziaren, bo po nich poziom cukru także może mocno wzrosnąć.

Pieczywo nie może zawierać słodu, miodu, melasy czy karmelu. Na pierwsze śniadanie nie jedz nic słodkiego – nawet świeżych owoców, bo po nocy cukier szybko skacze w górę. Warzywa powinnaś jeść w każdym posiłku, ale tylko niektóre możesz jeść niemal bez ograniczeń (sałata, świeży ogórek, rzodkiewka).

Pozostałe spożywaj w kontrolowanych ilościach. To nieprawda, że w ogóle nie powinnaś pić mleka ani jeść produktów mlecznych – możesz je jeść, ale chude: mleko o zawartości do 0,5 proc. tłuszczu, chudy twaróg, naturalne jogurty, kefir.

• Polecamy: chleb pełnoziarnisty, razowy, graham, chudy nabiał, chuda wędlina, sałata, ogórek, pomidory.
• Unikaj: białego pieczywa, tłustego nabiału, dżemów, miodu, kawy (kofeina podnosi poziom cukru we krwi).

Drugie śniadanie, godzina 10.30, 2–3 jednostki WW

Trzeba je zjeść dwie godziny po pierwszym śniadaniu. Teraz możesz sobie pozwolić na więcej nabiału – ale niskotłuszczowego i bez cukru – i na owoce. Jednak owoce też musisz starannie wybierać – z tych bardzo słodkich najlepiej w ogóle zrezygnuj (banany, winogrona, melony). Trzeba też wykluczyć słodkie owoce suszone: figi, rodzynki, daktyle, śliwki.

Z owoców najniższy indeks glikemiczny mają: jabłka, cytrusy, maliny, truskawki, jagody. Soki owocowe możesz pić tylko pół na pół rozcieńczone z wodą.

• Polecamy: chude jogurty (0 proc. tłuszczu), maślankę, płatki owsiane, chrupkie pieczywo, owoce sezonowe i cytrusowe, pomidory, cykorię.
• Unikaj: słodkiego pieczywa, kakao, śmietany, słodkich jogurtów i serków owocowych, płatków kukurydzianych.

Obiad, godzina 13.30, 5–6 jednostek WW

Możesz jeść czyste zupy gotowane na wywarze mięsnym z warzywami, niezabielane śmietaną i bez zasmażki. Ryż i makaron do zupy gotuj osobno i tylko na pół twardo (al dente). Pamiętaj: rozgotowany makaron, ryż czy kasza mają bardzo wysoki indeks glikemiczny.

W diecie cukrzycowej bardzo ważna jest technika przygotowywania dań. Wykluczone jest smażenie na tłuszczu. Mięso i ryby można gotować – w wodzie lub na parze – dusić, piec w piekarniku, najlepiej w foliowym rękawie.

Oprócz mięsa i ryb zalecane są warzywa strączkowe – dobre źródło skrobi i białka roślinnego. Ziemniaki możesz jeść tylko gotowane i musisz na nie uważać: niektóre kobiety mogą je jeść (w niewielkich ilościach), ale u innych mocno podnoszą one poziom cukru. Gotowanie podnosi indeks glikemiczny warzyw, więc lepiej zjeść np. surówkę z marchewki, niż ją gotować.

• Polecamy: drób (bez skóry), cielęcinę, królika, warzywa strączkowe, brukselkę, kaszę perłową, kaszę gryczaną, makaron razowy, dziki ryż. 
• Unikaj: tłustego mięsa (wieprzowiny, baraniny), panierowanych kotletów, potraw z białej mąki: pierogów, klusek, pizzy, naleśników, tłustych sosów.

Czytaj: Stan przedcukrzycowy - jak uniknąć rozwoju cukrzycy?

Podwieczorek, godzina: 16.00, 2–3 jednostki WW

W Polsce ten posiłek jadany jest zwykle na słodko, ale dla ciebie lepsza będzie wersja wytrawna: kanapka, sałatka, 2–3 placki z kaszy gryczanej czy naleśniki smażone bez tłuszczu (na patelni ceramicznej). Jeśli nie umiesz zrezygnować z kawałka ciasta, naucz się wypiekać je bez cukru i pszennej mąki.

Cukier możesz zastąpić np. stewią albo ksylitolem – to „cukier” wytwarzany z drzewa brzozy, którego indeks glikemiczny jest aż 14-krotnie niższy od białego cukru. Natomiast tradycyjną pszenną mąkę zastąp mąką pszenną pełnoziarnistą lub z amarantusa.

Najbardziej bezpieczne ciasta dla ciebie to: piernik, ciasto marchewkowe, drożdżowe. Ze słodyczy raz na jakiś czas możesz zjeść 2–3 kawałeczki gorzkiej czekolady (o zawartości kakao minimum 70 proc.). Podwieczorek to ostatnia okazja, aby zjeść owoce, bo nie powinnaś ich jeść po godzinie 18.

• Polecamy: pieczywo, sałatki warzywne i owocowe, chude wędliny, ryby, chrupkie pieczywo (polecane jest do posiłków uzupełniających, a nie głównych).
• Unikaj: słodyczy, lodów, tłustych ciast z kremem, słonych przekąsek.

Kolacja, godzina: 19.00, 3–4 jednostki WW

Ostatni z głównych posiłków dnia powinien zawierać przede wszystkim węglowodany złożone: dobre pieczywo, brązowy ryż lub razowy makaron. A także chude mięso, nabiał lub jajko.

Uwaga: możesz zjeść najwyżej 2–3 jajka w ciągu całego tygodnia, najlepiej ugotowane na twardo. Uważaj też na warzywa konserwowe i keczup, bo zawierają cukier. Pamiętaj, że jest już za późno na owoce. Pij wodę mineralną – także między posiłkami.

• Polecamy: chleb żytni, chude wędliny drobiowe, ryby, chudy nabiał: beztłuszczowe jogurty, niskotłuszczowe sery, sałatki z ryżem lub makaronem razowym, galaretki rybne, drobiowe.
• Unikaj: owoców, słodkich bułek.

Czytaj: Produkty zakazane w ciąży: zobacz, czego nie wolno ci jeść

Posiłek przed snem, godzina: 21.30–22.00, 1–2 jednostki WW

To lekki, ostatni posiłek dnia, nazywany też drugą kolacją. Jest bardzo ważny, ponieważ zabezpiecza przed obniżeniem stężenia glukozy we krwi w godzinach nocnych. Staraj się go jeść ok. pół godziny przed położeniem się do łóżka, ale nie później niż o godzinie 22.00.

Powinien dostarczać około 25 g węglowodanów złożonych, a także być bogaty w białko. Uwaga: jeśli mimo zjedzenia tego posiłku zbudzisz się w nocy głodna, wstań i zjedz jeszcze coś niewielkiego (pomidor, kromkę chleba), aby nie pogłębiać głodu, bo nie jest to korzystne.

• Polecamy: chleb żytni, chleb chrupki, chude wędliny drobiowe, wędzone ryby, tuńczyka w sosie własnym, niskotłuszczowy nabiał: jogurt naturalny, żółty ser, odtłuszczone mleko, warzywa zielonolistne, pomidor, ogórek, paprykę.
• Unikaj: owoców, soków owocowych, dżemów, majonezu, keczupu.

Co mogą jeść mamy z cukrzycą?

Przykładowy jadłospis I

I śniadanie: 2 kromki chleba graham, łyżeczka masła, 3 plasterki pieczonej piersi indyka, 3–4 plastry białego chudego twarogu, sałata, pomidor, świeży ogórek, niesłodzona herbata

II śniadanie: szklanka jogurtu naturalnego (0 proc. tł.), 3 łyżki płatków owsianych, jabłko, woda mineralna

obiad: filiżanka rosołu z kurczaka, łosoś pieczony w folii, gotowane brokuły, dziki ryż (pół szklanki po ugotowaniu), zielona sałata, szklanka soku pomidorowego

podwieczorek: sałatka z cykorii, ogórka i pomidora, kromka chleba żytniego, kiwi, woda lub herbata

kolacja: 2 naleśniki ze szpinakiem (smażone bez tłuszczu), sałatka z pomidora, woda mineralna

kolacja przed snem: serek wiejski niskotłuszczowy, 2 kromki pieczywa chrupkiego żytniego, 5 rzodkiewek, herbata owocowa bez cukru

Czytaj: Dieta w ciąży: co jeść, by nie przytyć nadmiernie w ciąży

Przykładowy jadłospis II

I śniadanie: 2 kromki chleba razowego, jajko na twardo, 3 plasterki drobiowej wędliny, sałata, kilka rzodkiewek, kilka kropli oliwy, szklanka mleka 0,5 proc. tłuszczu

II śniadanie: szklanka jogurtu naturalnego, 2 łyżki otrębów pszennych, brzoskwinia, woda mineralna

obiad: zupa-krem jarzynowa, gołąbek z mięsem z indyka, 2 średnie ziemniaki, surówka z papryki, woda

podwieczorek: 1 kromka pieczywa chrupkiego, szklanka kefiru, 2 płaskie łyżki pestek dyni, średnie jabłko lub owoce sezonowe (2/3 szklanki jagód, malin, poziomek)

kolacja: makaron pełnoziarnisty z tuńczykiem, pomidory, kilka oliwek, herbata bez cukru

kolacja przed snem: 1 kromka chleba żytniego, 2–3 plasterki wędliny drobiowej, 1 plasterek żółtego sera, kiszony lub świeży ogórek, herbata owocowa bez cukru

Przepisy na zdrowe dania dla kobiet z cukrzycą ciążową

• Pieczony łosoś

Składniki: filet z łososia, pęczek zielonych szparagów, sól, kolorowy pieprz, oliwa z oliwek, cytryna

Przygotowanie: szparagi umyj, osusz, odłam twarde końcówki. Włóż do naczynia żaroodpornego, skrop oliwą, posyp solą i oprósz pieprzem. Łososia umyj, osusz, lekko posól, skrop oliwą i owiń folią aluminiową.

Włóż rybę do piekarnika nagrzanego do 180°C i piecz ok. 30 minut. Po 10 minutach pieczenia łososia wstaw obok naczynie ze szparagami. Podpiecz 10 minut, wyjmij szparagi, lekko nimi poruszaj i włóż do piekarnika na kolejne 10 minut. W tym samym czasie odchyl folię u góry, by łosoś się zrumienił. Wyjmij wszystko, podawaj z cytryną.

• Gołąbki z kapusty pekińskiej

Składniki: mielone mięso indyka, kapusta pekińska, jajko, zioła prowansalskie, sól, cebula, 4 ząbki czosnku, łyżka oliwy z oliwek, 2–3 suszone grzyby, kilka suszonych pomidorów

Przygotowanie: do mięsa dodaj przyprawy, drobno posiekaną cebulkę, pomidory i przeciśnięty przez praskę czosnek. Dodaj jajko i chwilę wyrabiaj. Odetnij końcówkę kapusty i pooddzielaj liście. Liście wkładaj do wrzącej wody na 3–4 minuty i po wyjęciu ostudź. Jeśli biała część liścia jest bardzo gruba, odetnij jej nadmiar nożem.

Na rozłożony liść wykładaj porcję farszu i zawijaj gołąbki. Dno garnka posmaruj oliwą, ułóż 2–3 liście, a na nich ciasno układaj gołąbki. Wrzuć pokruszone grzyby, dodaj liść laurowy i odrobinę soli. Zalej wodą, tak aby przykryła gołąbki, i duś na wolnym ogniu około godziny.

• Naleśniki ze szpinakiem

Składniki: 200 g mrożonego szpinaku (bez dodatku śmietany), 100 g sera feta light lub chudego twarogu, 1 jajko, pół szklanki mąki pszennej razowej, pół szklanki mleka, 2 ząbki czosnku, sól, pieprz

Przygotowanie: rozmrożony szpinak ugotuj na małym ogniu, dodaj odrobinę soli, pieprz, przeciśnięte przez praskę ząbki czosnku. Pod koniec dodaj rozdrobniony ser i dokładnie wymieszaj.

Przygotuj ciasto: mąkę, mleko i jajko połącz trzepaczką na gładkie ciasto o konsystencji rzadkiej śmietany i odstaw w ciepłe miejsce na 15 minut. Jeśli będzie za gęste, dolej 2–3 łyżki wody, wymieszaj.

Smaż naleśniki na patelni ceramicznej lub teflonowej posmarowanej oliwą. Zawijaj je z farszem szpinakowym. Naleśniki możesz polać sosem zrobionym z jogurtu naturalnego wymieszanego z ziołami i czosnkiem.