Spis treści
- Czym są probiotyki?
- Probiotyki w ciąży na pewno ci nie zaszkodzą
- Probiotyki w ciąży, gdy masz ostrą biegunkę
- Probiotyki w ciąży w trakcie antybiotykoterapii
- Probiotyki ginekologiczne na infekcje intymne
- Probiotyki w ciąży w dalekiej podróży
- Probiotyki w ciąży, gdy dokuczają ci zaparcia
- Probiotyki w ciąży na alergię
Czym są probiotyki?
Terminem „probiotyki” określa się żywe drobnoustroje, które – podawane w odpowiednich ilościach – wpływają korzystnie na zdrowie. Są to przede wszystkim bakterie produkujące kwas mlekowy z rodzaju Lactobacillus i Bifidobacterium oraz drożdżaki Saccharomyces boulardii.
Także w czasie ciąży można i warto przyjmować probiotyki w ciąży w określonych sytuacjach. Jednak aby ich przyjmowanie miało sens i odniosło pozytywny skutek, trzeba wiedzieć, które probiotyki jak działają i wybierać dokładnie te szczepy, które mogą ci pomóc. Nie wystarczy jeść jogurtów, mających na opakowaniu napis: „zawiera żywe kultury bakterii”, trzeba pójść do apteki i wybrać odpowiedni preparat.
Probiotyki w ciąży na pewno ci nie zaszkodzą
Stosowanie probiotyków w ciąży jest całkowicie bezpieczne. Na podstawie kilku badań stwierdzono, że spożycie preparatów zawierających probiotyki u osób bez obciążeń jest pozbawione ryzyka. Ostrożność przy ich stosowaniu zaleca się tylko w przypadku wcześniaków, osób z niedoborem odporności i ciężko chorych pacjentów w stanie krytycznym.
Działanie probiotyku w ciąży zależy od tego, jaki szczep zawiera. Nazwa bakterii probiotycznych musi mieć zawsze trzy człony, które określają po kolei: rodzaj, gatunek i szczep bakterii, np. Lactobacillus rhamnosus GG lub Lactobacillus casei DN 114 001. I każdy szczep ma ściśle określone specjalizacje, np. jeden skróci czas trwania biegunki infekcyjnej, ale to nie znaczy, że pomoże na biegunkę spowodowaną antybiotykami.
Nawet blisko spokrewnione szczepy – tego samego rodzaju i gatunku – mogą mieć zupełnie inne działanie i nie można traktować ich zamiennie. Trzeba wybierać dokładnie ten, którego skuteczność została udowodniona w badaniach klinicznych. Oto krótki poradnik, w jakich sytuacjach probiotyki w ciąży mogą ci pomóc, i jakie konkretne szczepy wtedy stosować.
Probiotyki w ciąży, gdy masz ostrą biegunkę
Przyszłym mamom częściej dokuczają zaparcia niż biegunki, ale i te mogą się przydarzyć. Czasem wystarczy zjeść coś nieświeżego, aby cierpieć z powodu rozwolnienia. A biegunka w czasie ciąży może być niebezpieczna, bo odwodnienie organizmu stanowi zagrożenie także dla dziecka. Na szczęście czas biegunki może skrócić stosowanie odpowiednich probiotyków.
Polecane szczepy: najlepiej udokumentowaną skuteczność w leczeniu ostrej biegunki infekcyjnej wykazują bakterie Lactobacillus rhamnosus GG – skracają czas jej trwania o jedną do półtorej doby. Podobnie działają drożdżaki Saccharomyces boulardii.
Probiotyki w ciąży w trakcie antybiotykoterapii
Chociaż podczas ciąży należy ograniczać stosowanie wszelkich farmaceutyków, to nie zawsze jest to możliwe. W razie konieczności przyszłe mamy mogą być leczone także antybiotykami.
Jednak podczas takiej terapii istnieje, niestety, duże ryzyko wystąpienia biegunki – największe w przypadku antybiotyków o szerokim zakresie działania (np. aminopenicylina, niektóre cefalosporyny i klindamycyna). Jednoczesne stosowanie probiotyków w ciąży zmniejsza ryzyko wystąpienia biegunki o około 60 procent.
Polecane szczepy: w Polsce dostępne są następujące probiotyki zapobiegające biegunce związanej ze stosowaniem antybiotyków: Saccharomyces boulardii, Lactobacillus casei DN 114 001, Lactobacillus rhamnosus GG.
Probiotyki ginekologiczne na infekcje intymne
To pożyteczne bakterie, które bytują i działają w obrębie dróg rodnych, a nie przewodu pokarmowego. Stosowanie probiotyków ginekologicznych jest wskazane podczas leczenia infekcji dróg rodnych i profilaktycznie, w celu wzmocnienia naturalnej flory bakteryjnej pochwy. Mogą mieć one formę preparatów doustnych lub dopochwowych.
Polecane szczepy o pozytywnym wpływie na mikroflorę pochwy to m.in: Lactobacillus gasseri 57C, Lactobacillus fermentum 57A, Lactobacillus rhamnosus GR-1, Lactobacillus reuteri RC-14.
Czy jogurty zawierają probiotyki?
Jedzenie jogurtów (bezcukrowych) i kefirów jest zdrowe, bo zawierają one dużo wapnia i poprawiają pracę przewodu pokarmowego. W większości nie mają one jednak działania leczniczego i nie zapobiegają np. biegunkom związanym ze stosowaniem antybiotyków.
Wyjątkiem są produkty zawierające bakterie Lactobacillus casei DN 114 001 (np. Actimel), które faktycznie zmniejszają ryzyko wystąpienia biegunki podczas antybiotykoterapii.
Polecany artykuł:
Probiotyki w ciąży w dalekiej podróży
Wyjazdy w odległe, egzotyczne miejsca mogą się wiązać z ryzykiem wystąpienia tzw. biegunki podróżnych. Pojawia się ona u około 55 proc. osób podróżujących do kraju o niskim standardzie sanitarnym lub po prostu z inną, obcą dla organizmu florą bakteryjną.
Biegunkę podróżnych rozpoznaje się, jeżeli osoba chora oddaje w ciągu doby trzy i więcej płynnych lub półpłynnych stolców, i towarzyszy temu co najmniej jeden z następujących objawów: gorączka, nudności, wymioty, bóle brzucha, bolesne parcie na stolec i obecność krwi w kale. W czasie ciąży lepiej unikać egzotycznych podróży, ale jeśli masz taką w planach, już 5–7 dni przed wyjazdem zacznij przyjmować probiotyk.
Polecane szczepy: w zapobieganiu biegunce podróżnych udowodnioną skuteczność wykazują drobnoustroje: Lactobacillus rhamnosus GG oraz Saccharomyces boulardii.
Probiotyki w ciąży, gdy dokuczają ci zaparcia
Także w tym przypadku warto stosować probiotyki w ciąży. Wprawdzie w zapobieganiu zaparciom najważniejsza jest odpowiednia dieta (bogata w błonnik i prebiotyki), ale także bakterie probiotyczne okazują się pomocne, bo usprawniają pracę przewodu pokarmowego. Jak wynika z badań, przyjmowanie probiotyków skutecznie zwiększa częstość wypróżnień i poprawia konsystencję stolca.
Polecane szczepy: przy zaparciach najlepiej sprawdzą się: Bifidobacterium animalis DN-173 001 oraz Lactobacillus casei Shirota.
Probiotyki w ciąży na alergię
Takie schorzenia o podłożu alergicznym jak atopowe zapalenie skóry czy astma mogą być dziedziczne. Jeśli ty lub ojciec dziecka pochodzicie z rodziny alergików, to także wasze dziecko może odziedziczyć takie skłonności.
Jednak istnieją badania, z których wynika, że przyjmowanie przez matkę probiotyku w ostatnim miesiącu ciąży – a następnie podawanie go niemowlęciu przez 6 miesięcy życia – obniża ryzyko alergii u dziecka aż o połowę. Wprawdzie nie wszystkie badania to potwierdziły, ale i tak warto spróbować, bo przecież niczym to nie grozi – probiotyki są bardzo bezpieczne.
Polecane szczepy: we wspomnianym wyżej badaniu (Kalliomaki i wsp., Finlandia 2001) wykorzystano probiotyki Lactobacillus rhamnosus GG.
