Bóle kręgosłupa w ciąży to jedne z najczęstszych i najbardziej dokuczliwych dolegliwości. Odczuwa je większość przyszłych mam, zwłaszcza te mało wysportowane i ze skrzywieniami kręgosłupa. Bóle pojawiają się najczęściej w dolnym odcinku kręgosłupa – w jego lędźwiowo-krzyżowej części. Zwykle nasilają się pod koniec drugiego i w trzecim trymestrze, choć bywa, że odczuwalne są już od początku ciąży. Warto wiedzieć, jak objawiają się bóle w krzyżu w pierwszym, drugim i trzecim trymestrze, i jak je łagodzić.
Spis treści
- Ból pleców w 1 trymestrze
- Ból pleców w 2 trymestrze
- Ból pleców w 3 trymestrze
- 11 sposobów na ból pleców w ciąży
Ból pleców w 1 trymestrze
Ból krzyża we wczesnej ciąży ma zupełnie inne przyczyny, niż ból krzyża w II lub III trymestrze. U niektórych kobiet bóle okolicy lędźwiowej bywają wręcz sygnałem, by zrobić test ciążowy. Ich przyczyny nie są do końca wyjaśnione – prawdopodobnie odczuwane są na skutek zmian hormonalnych, związanych z zagnieżdżaniem się zarodka w macicy.
Bóle krzyża odczuwalne pod koniec pierwszego trymestru spowodowane są natomiast stopniowym rozciąganiem się więzadeł macicy, a także powolnego rozluźniania się tkanki chrzęstno-kostnej, z jakiej zbudowana jest miednica – wszystko to ma na celu przygotowanie miejsca dla brzuszka, który lada moment zacznie mocno się powiększać. Dlatego też nie trzeba się tym niepokoić.
Jednak gdy ból krzyża jest trudny do zniesienia, lub towarzyszą mu inne objawy, takie jak plamienie lub krwawienie z dróg rodnych, podwyższona temperatura, silny ból brzucha, należy jak najszybciej zgłosić się do szpitala, gdyż mogą to być oznaki zagrażającego poronienia.
Polecamy: 1 trymestr ciąży: pierwsze objawy ciąży
Ból pleców w 2 trymestrze
W drugim trymestrze ciąży zwiększa się masa ciała – dochodzi kilka, bywa że nawet kilkanaście dodatkowych kilogramów. Ten dodatkowy ciężar rzadko rozkłada się równomiernie na całe ciało – najczęściej lokowany jest z przodu, na piersiach i brzuszku, który przecież i tak się powiększa. Rosnący brzuch i duże piersi sprawiają zaś, że zmienia się punkt ciężkości ciała – przesuwa się do przodu i do dołu. By móc zachować równowagę, przyszła mama chodząc, siedząc czy stojąc odchyla do tyłu górną połowę ciała. To pogłębia naturalną krzywiznę kręgosłupa (lordozę), zwłaszcza w okolicy lędźwiowo-krzyżowej. Bezustanne wyginanie pleców sprawia, że kręgi nie są ustawione w naturalnej dla kręgosłupa linii, wymusza też nacisk na jego stawy, ucisk na korzenie nerwowe, a także zwiększone napięcie mięśni. Wszystko to objawia się m.in. tępym bólem krzyża i bólem miednicy.
Warto wiedzieć, że bólem w okolicy krzyża mogą objawiać się również zakażenia układu moczowego – dlatego jeśli towarzyszy im pieczenie w trakcie oddawania moczu, trzeba skontaktować się z lekarzem prowadzącym, który zaleci odpowiednie leczenie. Natychmiastowego kontaktu z lekarzem wymagają również sytuacja, gdy bóle są rytmiczne, ciągłe i nie ustępują przy zmianie pozycji, zwłaszcza gdy towarzyszą im plamienie lub krwawienie i gorączka.
Przeczytaj: Obrzęki w ciąży - skąd się biorą spuchnięte nogi, opuchnięte kostki w ciąży?
Ból pleców w 3 trymestrze
Bóle krzyża pod koniec ciąży mogą być spowodowane zarówno jego nadmiernym obciążeniem, jak i infekcją układu moczowego. Mają również inne przyczyny.
W 3 trymestrze ciąży organizm przyszłej mamy wytwarza duże ilości relaksyny: hormonu odpowiedzialnego za rozluźnienie więzadeł miednicy, dzięki czemu stają się one bardziej ruchome i są w stanie przepuścić dziecko przeciskające się przez kanał rodny. Relaksyna działa jednak nie tylko na więzadła miednicy, ale również na wszelkie połączenia tego typu, w tym na więzadła między kręgami i dyskami kręgosłupa. W trzecim trymestrze ciąży stają się one bardziej wiotkie i nie trzymają kręgów i dysków kręgosłupa.
Z powodu relaksyny sprężystość tracą również mięśnie przykręgosłupowe – a dodatkowo przeciąża je normalne dla tego okresu przesunięcie środka ciężkości ciała i pogłębienie krzywizn kręgosłupa. Do tych obciążeń dochodzi stale rosnąca waga dziecka (a więc i mamy) - nie dość, że kręgosłup traci wtedy stabilne oparcie, to dodatkowo musi dźwigać większy ciężar. W ostatnim trymestrze ciąży płód jest już tak duży, że uciska na splot lędźwiowo-krzyżowy, co zwiększa bóle krzyża. Warto też wiedzieć, że silne bóle krzyża mogą zwiastować poród – jest tak, jeśli towarzyszą im silne i regularne skurcze macicy.
Polecamy: Rodzisz po raz pierwszy? Zobacz, jak wygląda poród naturalny
11 sposobów na ból pleców w ciąży
- Prowadź oszczędzający tryb życia: nie przesadzaj z pracą ani porządkami, nie forsuj się, odpoczywaj, gdy tylko możesz.
- Noś buty na niskim obcasie (3–4 cm).
- Nie dźwigaj ciężarów, zamiast torby na ramię – noś plecak.
- Unikaj długiego stania, a gdy to nieuniknione, jedną nogę staraj się ustawiać wyżej (na podnóżku, cegle itp).
- Śpij na lewym boku, między kolana wsuwając poduszkę.
- Noś specjalny pas ciążowy – podtrzymuje on ciężki brzuszek, doskonale odciążając kręgosłup.
- Podczas ataku bólu ogrzewaj obolałe miejsce kocem lub termoforem. Jeśli to możliwe – weź ciepłą (ale nie gorącą!) kąpiel, która pomoże rozluźnić napięte mięśnie przykręgosłupowe.
- Poproś partnera, aby rozmasował ci kręgosłup. Możesz też sama masować plecy strumieniem ciepłej wody z prysznica.
- Regularnie odwiedzaj basen – pływanie, zwłaszcza żabką i na plecach, relaksuje, masuje i odciąża kręgosłup.
- Rób ćwiczenia, np. koci grzbiet. Uklęknij, rozstaw kolana i stopy na szerokość bioder, oprzyj się na dłoniach. Wdychając powietrze, zaokrąglij plecy i ściągnij pośladki, a wypuszczając, opuść brzuszek i unieś głowę. Powtórz 10 razy. Albo uklęknij, napnij mięśnie pośladków i powoli, na przemian, kilka razy wyciągaj ręce do góry, jakbyś się wspinała po ścianie.
- Doraźnie możesz zażyć tabletkę paracetamolu, jeśli wszystkie domowe sposoby zawiodą.
Zobacz: Bóle mięśni w ciąży - z czego wynikają i jak je złagodzić?
miesięcznik "M jak mama"
