Ospa to choroba zakaźna, która dotyka najczęściej dzieci. Kontakt z wirusem ospy może być jednak niebezpieczny dla ich mam, które aktualnie oczekują kolejnego dziecka. Wszystko zależy od tego, czy ciężarna przechodziła w dzieciństwie ospę, czy nie, a jeśli nie - to czy była szczepiona przeciwko "wiatrówce".
Brak odporności na tę chorobę może być niebezpieczny dla nienarodzonego dziecka. Dlatego, jeśli planujesz ciążę, a nie chorowałaś na ospę wietrzną, zaszczep się przeciwko tej chorobie trzy miesiące przed podjęciem starań.
Zobacz, jak zachować się w przypadku kontaktu z wirusem ospy wietrznej w okresie ciąży, gdy przeszłaś ospę i gdy nigdy na nią nie chorowałaś.
Co robić, gdy w ciąży masz kontakt z ospą i...
Spis treści
- Gdy w dzieciństwie chorowałaś na ospę
- Gdy przyjęłaś szczepionkę przeciw ospie
- Gdy nie chorowałaś na ospę, a miałaś kontakt z wirusem
- Gdy jesteś w zaawansowanej ciąży i zachorujesz na ospę
Gdy w dzieciństwie chorowałaś na ospę
- Jesteś w 4. miesiącu ciąży. W dzieciństwie chorowałaś na ospę wietrzną. Twoja kilkuletnia córeczka właśnie zachorowała na tę chorobę. Ma wysypkę i gorączkę. Co robić?
Nie ma powodu do obaw, bo przechorowanie ospy wietrznej daje ci trwałą odporność. A to oznacza, że w twoim organizmie są przeciwciała, które chronią cię, a dzięki temu także twoje nienarodzone dziecko, przed tą chorobą.
To najczęstszy scenariusz. Szacuje się, że ponad 90 proc. kobiet ma tę chorobę za sobą, dzięki czemu w ciąży wirus ospy jest dla nich niegroźny.
Gdy przyjęłaś szczepionkę przeciw ospie
- Nigdy nie chorowałaś na ospę wietrzną. Przed ciążą lekarz doradził ci, żebyś się zaszczepiła. Przyjęłaś dwie dawki szczepionki na ospę. Pół roku po ostatniej dawce zobaczyłaś dwie kreski na teście ciążowym. U twojej siostrzenicy właśnie „wykluła” się ospa wietrzna. A ty widziałaś się z nią poprzedniego dnia. Co robić?
Przyjęcie dwóch dawek szczepionki przeciw ospie wietrznej powinno spowodować wytworzenie skutecznej ochrony przeciwko wirusom. Dlatego możesz spać spokojnie. Dobrze, że zawczasu pomyślałaś o szczepieniach.
Gdy nie chorowałaś na ospę, a miałaś kontakt z wirusem
- Za dwa miesiące masz termin porodu. Nie przypominasz sobie, abyś kiedykolwiek chorowała na ospę wietrzną i dowiedziałaś się, że u córki sąsiadki, która cię wczoraj odwiedziła, właśnie pojawiły się pęcherzyki typowe dla ospy wietrznej. Co robić?
Podobnie jak każda ciężarna, która nie wie, czy w przeszłości chorowała na ospę wietrzną i nigdy nie była szczepiona przeciwko tej chorobie, powinnaś jak najszybciej zgłosić się do lekarza. „Jak najszybciej” nie oznacza: za kilka dni, ale w ciągu kilku godzin. Najlepiej skontaktować się z lekarzem specjalistą chorób zakaźnych lub ginekologiem.
Ryzyko zakażenia jest duże, gdy ciężarna miała kontakt z chorym przez przynajmniej 5 minut, zwłaszcza jeśli był to bliski kontakt. Wirusem ospy wietrznej można się zarazić drogą kropelkową, czyli z wdychanym powietrzem. Jest bardzo lotny i z łatwością przenosi się na odległość kilkunastu metrów. Istnieje więc duże prawdopodobieństwo, że zaraziłaś się od chorej dziewczynki.
Dobrym rozwiązaniem byłoby szybkie badanie krwi, które określiłoby poziom przeciwciał ochraniających przed wirusem. Obecność takich przeciwciał to dobra wiadomość – świadczą one o przechorowaniu ospy wietrznej i utrzymującej się odporności, która chroni mamę i płód.
Nie zawsze jednak udaje się takie badanie wykonać. Nie jest powszechnie dostępne, a na wynik trzeba czekać. Dlatego, jeśli ryzyko zakażenia u ciężarnej, która nigdy nie chorowała na ospę wietrzną, jest duże, lub badanie krwi wykazuje, że brak ochronnych przeciwciał, właściwym rozwiązaniem jest podanie ciężarnej immunoglobuliny przeciwko wirusowi ospy wietrznej.
Immunoglobulina ochroni przed ciężkimi objawami choroby, nie gwarantuje jednak całkowitego jej uniknięcia. Trzeba ją podać jak najszybciej, najlepiej w ciągu 96 godzin od kontaktu z chorym na ospę wietrzną. Niestety, surowica jest droga – kosztuje ok. 1500 zł – i nie jest refundowana.
Czytaj również: Dlaczego ospa wietrzna jest groźna dla ciężarnych kobiet?
Ospa poronna - łagodna i skąpoobjawowa postać ospy wietrznej
Jakie ryzyko niesie zachorowanie na ospę w czasie ciąży?
Jak każda choroba wirusowa, także i ospa może wpływać negatywnie na rozwój płodu. Szczególnie niebezpieczne może być zachorowanie na nią w okresie organogenezy, czyli w I trymestrze. Może wiązać się z ryzykiem poronienia lub uszkodzenia niektórych powstających w tym czasie narządów i organów.
Groźne jest również zachorowanie pod koniec I trymestru, między 13. a 20. tygodniem. Skutkiem tego może być tzw. ospa wrodzona, która hamuje wzrost płodu i może objawiać się zaburzeniami neurologicznymi.
Ryzykowne jest też zachorowanie na ospę na końcówce ciąży. Dziecko może zarazić się nią w czasie porodu. Ponieważ nie ma już przeciwciał matki, które je zabezpieczały, a samo jeszcze nie wytwarza przeciwciał, może więc zachorować. W tym wieku, przy słabo rozwiniętym układzie odpornościowym, ospa u noworodka może być niebezpieczna.
Gdy jesteś w zaawansowanej ciąży i zachorujesz na ospę
- Jesteś w 8. miesiącu ciąży. Poprzedniego dnia czułaś się osłabiona, bolała cię głowa. Wieczorem miałaś stan podgorączkowy, ale zrzuciłaś dolegliwości na karb przemęczenia. W nocy obudziło cię swędzenie skóry. Okazało się, że masz wysypkę – czerwone plamki, grudki i pęcherzyki na plecach, ramionach, twarzy i nogach. Co robić?
Powinnaś jak najszybciej zgłosić się do specjalisty medycyny rodzinnej, ginekologa lub internisty. Konieczne jest jak najszybsze zastosowanie leku przeciwwirusowego – acyklowiru. Preparat hamuje namnażanie się wirusa ospy wietrznej, z którym zetknęłaś się mniej więcej od 10 do 21 dni temu – tyle wynosi czas między zakażeniem a pojawieniem się pierwszych objawów choroby.
Acyklowir złagodzi gorączkę i wysypkę, a więc sprawi, że choroba będzie mniej dokuczliwa. Zmniejszy również u ciebie ryzyko powikłań po ospie.
Najczęstszym powikłaniem u kobiet ciężarnych jest zapalenie płuc (pojawia się u co dziesiątej chorej ciężarnej), rzadziej zapalenie wątroby lub mózgu. Unikniesz powikłań, jeśli w porę pójdziesz do lekarza i zgodnie z jego zaleceniami, będziesz przyjmować zalecony lek.
Czytaj również: Choroby, które dziecko może przynieść z przedszkola
Czy na ospę można zachorować drugi raz?
miesięcznik "M jak mama"
