Duszności w ciąży to dość częsta dolegliwość. Ciąża jest okresem, w którym w ciele kobiety zachodzi wiele zmian, mających na celu przystosowanie się do nowej sytuacji. Wiele z nich może powodować uczucie duszności, a ich przyczyna w znacznej mierze zależy od wieku ciążowego. Co mogą oznaczać duszności w ciąży i czy są powodem do niepokoju?
Spis treści
- Co powoduje duszności w ciąży? Hormony
- Co powoduje duszności w ciąży? Więcej krwi
- Kiedy duszności w ciąży powinny niepokoić?
Co powoduje duszności w ciąży? Hormony
Do głównych przyczyn duszności w ciąży należą zmiany hormonalne, zmiany w układzie sercowo-naczyniowym oraz mechaniczne obciążenie wynikające z rosnącego płodu. Uczucie duszności może wystąpić już w 1 trymestrze ciąży. W tym okresie głównym sprawcą duszności jest wysoki poziom progesteronu, czyli hormonu odpowiadającego za utrzymanie ciąży.
Poza oczywistym wpływem na układ rozrodczy kobiety progesteron wpływa także stymulująco na układ nerwowy i mózg. Zwiększa on wrażliwość na stężenie dwutlenku węgla w organizmie, pobudzając ośrodek oddechowy. Zwiększony napęd oddechowy wywołany zwiększoną wrażliwością na dwutlenek węgla powoduje przyspieszony oddech i uczucie duszności.
Co powoduje duszności w ciąży? Więcej krwi
Fizjologicznie w czasie ciąży zwiększa się objętość krwi krążącej w organizmie. Powoduje to zwiększenie pojemności minutowej serca, czyli objętości krwi jaką serce pompuje w ciągu1 minuty. Przyjmuje się, że pojemność minutowa u kobiety ciężarnej wzrasta aż o 50% w porównaniu z kobietą niebędącą w ciąży – serce w czasie ciąży jest obciążone co powoduje duszność.
Dodatkowo zwiększenie objętości krwi krążącej powoduje spadek ilości hemoglobiny – ilość osocza wzrasta szybciej niż ilość czerwonych krwinek, stąd też fizjologiczna niedokrwistość w ciąży. Niski poziom hemoglobiny, czyli substancji transportującej tlen do tkanek może także wywoływać duszność.
W drugim trymestrze ciąży główną przyczyną duszności są obciążenia mechaniczne wynikające z rosnącego płodu. Powiększająca się macica przesuwa narządy wewnętrzne w górę, w kierunku przepony i płuc, w wyniku czego pojemność płuc zmniejsza się, a przepona, która jest głównym mięśniem oddechowym nie może się efektywnie kurczyć. Mięśnie brzucha, fizjologicznie będące dodatkowymi mięśniami oddechowymi również tracą swoją funkcje w wyniku powiększania się macicy.
Tor oddechowy kobiety w ciąży zamienia się z toru przeponowego w tor piersiowy – angażujący głównie mięśnie górnej części klatki piersiowej. Taki sposób oddychania wymaga od kobiety więcej wysiłku – stąd też uczucie ciężkiego oddychania i duszności. Kobieta w ciąży może odczuwać znaczną męczliwość podczas oddychania, co wynika właśnie z rosnącego płodu.
W trzecim trymestrze ciąży większość kobiet zgłasza zmniejszenie dolegliwości ze strony układu oddechowego – wynika to głównie z tego, że płód obniża się i nie powoduje tak dużego ucisku na płuca. Wspomagająco działają również hormony powodujące rozluźnienie mięśni, rozszerzenie naczyń krwionośnych i drzewa oskrzelowego.
Czytaj: Astma w ciąży - czy astma oskrzelowa w ciąży jest niebezpieczna dla dziecka?
Kołatanie serca w ciąży: czy palpitacje serca to przyczyna do niepokoju?
Omdlenia i zawroty głowy w ciąży. Czy trzeba się nimi niepokoić?
Kiedy duszności w ciąży powinny niepokoić?
Charakterystyczne dla duszności w ciąży jest to, iż narasta stopniowo, dlatego każda nagła, ostra duszność powinna zostać skonsultowana przez lekarza.
Duszność z towarzyszącym bólem w klatce piersiowej, sinicą, kaszlem czy krwiopluciem może świadczyć o zatorowości płucnej. Jest to stan zagrożenia życia wymagający natychmiastowej pomocy lekarskiej.
Jeżeli duszności towarzyszą świsty oddechowe, objawy alergii takie jak świąd, zaczerwienienie, obrzęk okolicy oczu i ust może świadczyć to o wstrząsie anafilaktycznym. Jest to stan ostrej reakcji alergicznej, wywołującej spadek ciśnienia, obrzęk dróg oddechowych i zwężenie oskrzeli, a w efekcie duszność.
Podobnie jak zatorowość płucna jest stanem zagrożenia życia, wymagający pilnej pomocy lekarskiej i nierzadko przyrządowego udrożnienia dróg oddechowych np. poprzez intubację.
W związku ze zwiększeniem objętości krwi, serce kobiety w ciąży jest narażone na dużo większy wysiłek. Niekiedy może to wywołać zaburzenia pracy serca, które wywołują duszność. Jeśli duszności towarzyszy uczucie kołatania serca, szybkie tętno, potliwość, szybkie męczenie się może to wskazywać na chorobę serca na podłożu nieprawidłowego rytmu serca lub jego niedokrwienia.
Należy pamiętać, że każda duszność pojawiająca się nagle powinna wzbudzić niepokój u kobiety w ciąży.
Kobieta, u której duszność w znacznym stopniu utrudnia normalne funkcjonowanie również powinna skonsultować się z lekarzem. Silna duszność może być wynikiem głębokiej niedokrwistości, wymagającej leczenia lub nadciśnienia tętniczego, które również wpływa negatywnie na rozwój płodu.
Duszność jest jednym z objawów, które towarzyszą większości kobiet w ciąży. Najczęściej jest to stan wywołany fizjologicznymi zmianami związanymi z ciążą, jednak zawsze należy obserwować swój organizm i w przypadku wątpliwości skonsultować swój stan z lekarzem.
