Decyzja o tym, jaką będziemy mieli grupę krwi, zapada tak naprawdę już przy zapłodnieniu – na tę cechę wpływają bowiem odziedziczone od rodziców geny. Znając grupę krwi rodziców można oszacować, jaką grupę krwi będzie miało dziecko. Zobacz, jak dziedziczenie grupy krwi wpływa na czynnik RH i jaki ma związek z konfliktem serologicznym!
Spis treści
- Dziedziczenie grupy krwi a układ Rh
- Czy warto interesować się dziedziczeniem grup krwi jeszcze przed urodzeniem się dziecka?
- Dlaczego warto znać grupę krwi?
- Jakie są grupy krwi?
- Dziedziczenie grup krwi czyli układ ABO
- Jaką grupę krwi będzie miało dziecko?
- Oblicz grupę krwi swojego dziecka
Dziedziczenie grupy krwi a układ Rh
Dziedziczenie w układu Rh jest nieco prostsze w związku z tym, że istnieją jedynie dwie możliwości: możemy mieć albo dodatni, albo ujemny czynnik Rh. Dodatni czynnik Rh jest cechą dominującą w stosunku do ujemnego.
Najprościej oszacować jest czynnik Rh u dziecka rodziców, którzy oboje są Rh-ujemni – ich potomek również będzie Rh-. Inne możliwości są natomiast możliwe w poniżej opisanych sytuacjach:
-
jeden rodzic Rh-, drugi Rh+: dziecko może być zarówno Rh+, jak i Rh-,
-
jeden rodzic Rh+, drugi Rh+: dziecko może odziedziczyć grupę krwi Rh+ lub Rh-.
Czy warto interesować się dziedziczeniem grup krwi jeszcze przed urodzeniem się dziecka?
Odpowiedź na powyższe pytanie jest zdecydowanie twierdząca. Przykładowo czynnik Rh stanowi obiekt zainteresowania położników. Matka posiadająca grupę krwi Rh-, która ma mieć dziecko z ojcem mającym grupę Rh+, znajduje się w grupie ryzyka wystąpienia konfliktu serologicznego.
Możliwość jego wystąpienia związana jest z tym, że grupa krwi determinuje istnienie w surowicy określonego typu przeciwciał.
Sprawdź: Leczenie i postępowanie w konflikcie serologicznym - rozmowa z lekarzem
Osoby będące Rh+ nie posiadają immunoglobulin skierowanych przeciwko antygenom układu Rh. U matki z grupą krwi Rh-, u której rozwija się dziecko z grupą krwi Rh+, układ odpornościowy może być stymulowany do produkcji przeciwciał.
Stanowią one zagrożenie z tego względu, że białka te mogą atakować komórki rozwijającego się płodu. Posiadanie wiedzy o takowym ryzyku zawczasu pozwala odpowiednio zaplanować i w razie potrzeby wdrożyć właściwą profilaktykę konfliktu serologicznego.
Dlaczego warto znać grupę krwi?
Znajomość grupy krwi jest przydatna również we wszelkich stanach nagłych. Co prawda przetoczenia preparatów krwiopochodnych odbywają się i tak dopiero po wykonaniu prób zgodności, aczkolwiek odpowiednie zapisy w dokumentacji usprawniają przebieg tych procesów, w których tak bardzo istotny jest czas.
Może się przecież okazać, że dziecku potrzebne będzie przetoczenie krwi – w takiej sytuacji warto wiedzieć, czy rodzic może w ogóle być takim dawcą, czy też istnieje niezgodność pomiędzy jego a potomka grupą krwi.
Dowiedz się: Badanie krwi - dlaczego należy je wykonywać w ciąży i u niemowląt?
Czasami informacje o swojej grupie krwi można znaleźć np. na szpitalnych wypisach, jeżeli jednak nie posiadamy takowych i nie wiemy, jaką posiadamy grupę krwi, warto jest wykonać badanie tego parametru. Oznaczanie grupy krwi przeprowadzane jest chociażby w stacjach krwiodawstwa, w których koszt takiej analizy nie jest wyjątkowo znaczny – takie badanie można przebyć za około 30 złotych.
Jakie są grupy krwi?
Wyróżnia się cztery podstawowe grupy krwi. Są to grupy: A, B, AB oraz 0. Grupa krwi człowieka zależna jest od tego, jakiego typu antygeny zlokalizowane są na jego krwinkach czerwonych, czyli na erytrocytach. O posiadanej grupie krwi decydują geny bezpośrednio dziedziczone od rodziców.
Ustalenie tego, jaką grupę krwi będzie miało dziecko, może być zarówno łatwe, jak i może do tego celu być konieczne pobranie od dziecka próbki jego krwi. Czasami bowiem można przewidzieć (prawie, że z pewnością) jaka będzie grupa krwi dziecka danych rodziców, w innych przypadkach sytuacja może nie być już tak prosta.
Grupy krwi to jednak nie tylko układ ABO. Rodziców, szczególnie jeszcze przed przyjściem ich potomka na świat, najczęściej zdecydowanie bardziej interesuje inny aspekty związany z grupami krwi, czyli układ Rh.
Dziedziczenie grup krwi czyli układ ABO
Sposób dziedziczenia grup krwi związany jest ze zjawiskami dominacji i recesywności pewnych genów. Dziecko otrzymuje po jednym allelu (wersji genu) od matki i od ojca. W przypadku grup krwi i związanych z nimi genów, istniejące zależności są takie, że allele A oraz B dominują nad allelem 0.
Rodzic z grupą krwi AB posiada i allel A, i allel B. Inny człowiek, z grupą krwi 0, posiada oba allele 0. Nieco odmienna jest sytuacja rodziców z grupą krwi A lub B, bowiem mogą oni mieć zarówno oba allele takie same (dwa allele A w przypadku grupy krwi A czy dwa B w przypadku grupy krwi B), jak i jeden allel typowy dla swojej grupy krwi, drugim natomiast może być allel 0.
Sprawdź: Jak odczytywać wyniki badań krwi w ciąży?
Jeżeli oboje rodzice mają grupę krwi 0, to sytuacja jest dość jasna – ich dziecko również będzie miało taką samą grupę krwi. Inaczej dzieje się, kiedy dziecka spodziewają się rodzice posiadające inne grupy krwi.
Jaką grupę krwi będzie miało dziecko?
Dziedziczenie w przypadku rodziców posiadających inne niż 0 grupy krwi prezentuje się następująco:
- jeden rodzic: grupa A, drugi: grupa A: dziecko może mieć grupę krwi A lub 0,
- jeden rodzic: grupa A, drugi: grupa 0: potomek będzie miał grupę krwi A lub 0,
- jeden rodzic: grupa A, drugi: grupa B: dziecko odziedziczy grupę krwi A, B, AB lub 0,
- jeden rodzic: grupa A, drugi: grupa AB: dziecko urodzi się z grupą krwi A, B lub AB,
- jeden rodzic: grupa B, drugi: grupa B: potomek będzie prezentował grupę krwi B lub 0,
- jeden rodzic: grupa B, drugi: grupa 0: dziecko będzie miało grupę krwi B lub 0,
- jeden rodzic: grupa B, drugi: grupa AB: dziecko takiej pary będzie miało grupę krwi B, A lub AB,
- jeden rodzic: grupa AB, drugi: grupa 0: potomek uzyska grupę krwi A lub B,
- jeden rodzic: grupa AB, drugi: grupa AB: dziecko rodziców będzie miało grupę krwi A, B lub AB.
