Wielu rodziców zadaje sobie pytanie, który tydzień ciąży jest już bezpieczny? Okres ciąży jest wyjątkowym czasem dla wielu przyszłych rodziców. Nie możemy jednak nie wspomnieć o stresie i lękach, które towarzyszą oczekiwaniu na maluszka.
Najczęściej niepewność związana jest z pierwszymi tygodniami ciąży oraz w czasem badań prenatalnych I. trymestru, gdy istnieje ryzyko wykrycia wad wrodzonych. Który tydzień ciąży jest już bezpieczny? Kiedy spada ryzyko poronienia i kiedy dziecko jest zdolne do samodzielnego życia poza jamą macicy?
Spis treści
- W którym tygodniu spada ryzyko poronienia?
- Do którego tygodnia istnieje ryzyko powstania wad wrodzonych?
- W którym tygodniu zakażenia i infekcje są najgroźniejsze?
- W którym tygodniu dziecko jest zdolne do życia poza jamą macicy?
- W którym tygodniu ciąża jest donoszona?
- Zobacz jakiej wielkości jest dziecko w twoim brzuchu
W którym tygodniu spada ryzyko poronienia?
Według statystyk około 15-25% ciąż kończy się poronieniem. Największe jego ryzyko występuje między 4. a 6. tygodniem ciąży. Wraz z kolejnymi tygodniami spada, a po 14. tygodniu wynosi zaledwie 2%. Należy mieć na uwadze, że bardzo wiele ciąż ulega poronieniu jeszcze przed pierwszą wizytą i potwierdzeniem ciąży.
Aż 50% z nich ulega poronieniu jeszcze przed implantacją. Poronienia w I. trymestrze związane są najczęściej z zaburzeniami chromosomalnymi. Są to wady letalne, z którymi dziecko nie byłoby w stanie prawidłowo się rozwijać. Zaliczamy do nich m.in. trisomie autosomalne np. zespół Pataua, triploidie czy monosomie chromosomu X.
I. trymestr to także czas, gdy największy wpływ na rozwijający się płód mają leki oraz używki. Dlatego też przed zażyciem lekarstw w ciąży, należy zawsze skonsultować się z lekarzem czy farmaceutą.
Ryzyko poronienia spada wraz z czasem trwania ciąży. Największe jest ono na samym początku, wtedy gdy kobieta jeszcze nawet nie wie, że jest w ciąży, szczególnie gdy dotychczas nieregularnie miesiączkowała. Poronienie w pierwszych tygodniach można pomylić z miesiączką.
Zazwyczaj po 13. tygodniu ciąży ryzyko poronienia spada do 1-2%. Wtedy najczęściej jest ono spowodowane zakażeniem, nieprawidłową budową narządu rodnego, chorobami współistniejącymi u kobiety czy urazem. W późniejszym okresie poronienia mają miejsce z powodu niewydolności szyjki macicy. Po 22. tygodniu ciąży nie używa się już terminu „poronienie”, a „poród przedwczesny”.
Picie alkoholu w pierwszym trymestrze ma również bardzo negatywny wpływ na rozwijający się płód i znacząco zwiększa ryzyko poronienia. Co ważne, alkohol w jakichkolwiek ilościach zakazany jest przez cały okres trwania ciąży.
Czytaj również: Czego boi się kobieta w ciąży? Jakie jest ryzyko poronienia, cukrzycy i innych powikłań?
Zagrożona ciąża - przyczyny poronienia, czy jest możliwa ciąża po poronieniu?
Organogeneza człowieka: co to za proces?
Do którego tygodnia istnieje ryzyko powstania wad wrodzonych?
Najszybszy i najbardziej intensywny rozwój narządów i ich układów u płodu ma miejsce w pierwszej połowie ciąży. To właśnie wtedy dziecko narażone jest najbardziej na działanie czynników zewnętrznych, takich jak promieniowanie jonizujące czy też niektóre leki.
Z tego też powodu, pamiętaj, aby przed wdrożeniem leczenia skonsultować się ze swoim lekarzem ginekologiem w celu upewnienia się, że dany lek jest bezpieczny zarówno dla ciebie, jak i dla dziecka. Co więcej, pamiętaj również, aby w przypadku konieczności wykonania badań obrazowych takich jak np. rentgen lub tomografia, zawsze informować personel o tym, że jesteś lub możesz być w ciąży.
W takiej sytuacji zastosowane zostaną dodatkowe środki ostrożności, badanie zostanie przełożone na inny termin lub zamienione na bezpieczniejsze np. USG czy rezonans magnetyczny.
Przez wielu ginekologów badanie USG między 11. a 14. tygodniem uznawane jest za najważniejsze badanie w ciąży. Powinno być ono wykonywane przez specjalistę posiadającego specjalny certyfikat FMF (Fetal Medicine Foundation), który stanowi potwierdzenie umiejętności lekarza w wykonywaniu badań ultrasonograficznych.
Poza badaniem ultrasonograficznym i oceną struktur anatomicznych płodu oraz jego wielkości, lekarz ginekolog ocenia też ryzyko aberracji chromosomowych. Bardzo istotne jest, aby nie rezygnować z tego badania i wykonać także test PAPP-A.
Wszystkie parametry tzn. przezierność karkowa, wiek matki, wywiad związany np. z urodzeniem dziecka z wadą w przeszłości, czynność serca płodu oraz markery biochemiczne: PAPP-a i wolna podjednostka beta-hCG, składają się na tzw. test złożony.
Dzięki niemu możliwa jest bardzo dokładna ocena ryzyka związanego z wystąpieniem wad wrodzonych i zaplanowanie ewentualnej diagnostyki. Jeśli zaś badanie to wykaże małe ryzyko, rodzice najczęściej mogą spokojnie cieszyć się z czasu oczekiwania na maluszka.
W czasie trwania ciąży bardzo istotne jest monitorowanie rozwijającego się dziecka przez doświadczonego specjalistę. Obowiązkowe badania USG mają na celu wykluczenie nieprawidłowości. W przypadku ewentualnego stwierdzenia wady istnieje obecnie wiele metod umożliwiających ich leczenie jeszcze w trakcie trwania ciąży.
Dzięki osiągnięciom współczesnej perinatologii (medycyny matczyno-płodowej) możliwe jest wczesne reagowanie i zmniejszanie skutków powstałych w wyniku nieprawidłowości. Diagnoza dotycząca wystąpienia choroby u dziecka jest jednak dla wielu rodziców trudna, dlatego wyczekują często tego momentu w ciąży, gdy ryzyko stwierdzenia wady jest już praktycznie minimalne.
W którym tygodniu zakażenia i infekcje są najgroźniejsze?
Wiele przyszłych kobiet obawia się zakażeń i infekcji w trakcie trwania ciąży. W świecie medycznym istnieje specjalny skrót TORCH, którym określa się główne patogeny odpowiedzialne za wywołanie u płodu różnego rodzaju powikłań.
Pod literami tworzącymi ten skrót kryją się kolejno: toksoplazmoza (T), inne (O), takie jak np. parwowirus B19, różyczka (R), cytomegalowirus (C) oraz wirus opryszczki (H). Obraz kliniczny w przypadku zakażenia kobiety ciężarnej przez wspomniane drobnoustroje jest bardzo różnorodny.
Największe szkody patogeny te wywołują w momencie, kiedy do zakażenia dojdzie w I. trymestrze. Wtedy mogą wiązać się z poważnymi wadami neurologicznymi takimi jak małogłowie, uszkodzenie słuchu czy poważne upośledzenie umysłowe dziecka.
W niektórych przypadkach patogeny z grupy TORCH na wczesnym etapie ciąży mogą doprowadzić nawet do poronienia. Co jednak ciekawe, organizm matki bardzo dobrze broni się przed zakażeniem przez wymienione wcześniej wirusy oraz pierwotniaki, gdyż szansa, że przedostaną się one do wnętrza płodu jest najmniejsza właśnie w I. trymestrze.
Choć patogeny te znacznie łatwiej przedostają się w późniejszym okresie ciąży, to zakażenie w III. trymestrze z reguły ma dużo łagodniejsze skutki dla płodu.
W którym tygodniu dziecko jest zdolne do życia poza jamą macicy?
Poród przedwczesny jest niezwykle trudnym zjawiskiem w medycynie. Z wcześniactwem wiąże się bowiem wiele powikłań, które mogą mieć wpływ na całe dalsze życie dziecka.
Współczesna medycyna jest w stanie ratować wcześniaki urodzone nawet w 22.-23. tygodniu ciąży. Należy jednak pamiętać, że śmiertelność dzieci urodzonych w 23. tygodniu ciąży wynosi 85%, w 24: 45%, a w 25. około 20%.
Największe zagrożenie stanowią dla nich zaburzenia oddychania, krwotoki dokomorowe w mózgu czy inne poważne powikłania, wymagające długotrwałej rehabilitacji. Dlatego też bardzo istotna jest profilaktyka porodów przedwczesnych u kobiet z krótką szyjką macicy (<25mm), która zostanie zmierzona podczas badania USG II. trymestru.
Przesunąć o kilka tygodni poród przedwczesny pomaga stosowanie progesteronu, pessarów czy szwu szyjkowego. W przypadku porodu przed terminem każdy kolejny tydzień trwania ciąży jest na wagę złota i umożliwia dziecku lepszy rozwój.
W którym tygodniu ciąża jest donoszona?
Wiele przyszłych mam obawia się urodzenia przed terminem. Ciąża uznawana jest za donoszoną po ukończeniu 37. tygodnia ciąży. Jest to moment, w którym dziecko nie jest określane mianem wcześniaka, a co za tym idzie nie grożą mu powikłania związane z porodem przedwczesnym.
Gdy przyszła mama chorowała w ciąży np. na cukrzycę czy nadciśnienie, po 37. lub 38. tygodniu zalecana jest indukcja porodu lub, w razie wskazań, cięcie cesarskie. Poród w tym czasie jest bezpieczny i jeżeli nie przebiega bez dodatkowych komplikacji nie wpływa na dalszy rozwój noworodka.
Czytaj również: Ciąża zagrożona - jakie są przyczyny ciąży zagrożonej i jak wtedy postępować?
Powikłania ciąży: jakie choroby wpływają na przebieg ciąży i powodują powikłania ciąży
Operacje w łonie matki - leczenie prenatalne w Polsce
