Spis treści
- Osteopatia: gdzie szukać pomocy?
- Po co rehabilitacja kobiet w ciąży, bo przecież, jak się potocznie mówi, „ciąża to nie choroba”?
- Z jakimi dolegliwościami najczęściej pacjentki zwracają się do Pana jako osteopaty o pomoc?
- Choć na rynku usług medycznych mamy wielu rehabilitantów, tych zajmujących się kobietami w ciąży można szukać ze świecą.
- Skąd ten brak zdecydowania, czy nawet lęk przed pacjentką w ciąży?
- Czym jest osteopatia?
- Jedną z gałęzi tego systemu jest osteopatia ginekologiczna, zajmująca się także kobietami w ciąży. Jak wygląda w praktyce postępowanie z taką pacjentką?
- Czy są jakieś przeciwwskazania do stosowania terapii u ciężarnych?
- Osteopatia: jakie stosuje się metody terapii
Co to jest osteopatia? Czy może być wykorzystana do łagodzenia bólu w ciąży? Osteopatia to system terapeutyczny, popularny na świecie. Jedną z gałęzi tego systemu jest osteopatia ginekologiczna, zajmująca się także kobietami w ciąży. Zapytaliśmy eksperta - dr Arkadiusz Sosnowski, fizjoterapeutę, osteopatę, przedstawiciela na Polskę International Academy of Orthopedic Medicine EU o wyjaśnienie najważniejszych kwestii dotyczących rehabilitacji kobiet w ciąży i stosowania osteopatii.
Osteopatia: gdzie szukać pomocy?
Osteopatia to terapia, która łagodzi ból w ciąży. Aby osteopatia została przeprowadzona bezpiecznie i skutecznie, wymaga wprawy i wykształcenia. Zawsze gdy zaczynamy leczenie, powinniśmy zapytać o odpowiedni certyfikat prowadzącego terapię. Dyplomowanym osteopatą może zostać tylko lekarz medycyny lub magister fizjoterapii, którzy ukończyli studia podyplomowe. W Polsce od ponad dziesięciu lat, we współpracy z belgijską Sutherland College of Osteopathic Medicine, prowadzi się pełnowymiarowe szkolenia z osteopatii. Na terenie naszego kraju działa też Towarzystwo Osteopatów Polskich (TOP), które współpracuje z Europejską Federacją Osteopatów (EFO). Właśnie na stronach internetowych TOP (www.top. osteopatia.pl) można znaleźć listę rekomendowanych osteopatów na terenie całego kraju (także w mniejszych miejscowościach). Trzeba jednak pamiętać, że nie każdy dyplomowany osteopata jest członkiem tego stowarzyszenia i nie każdy specjalizuje się w osteopatii ginekologicznej, a o to warto przede wszystkim pytać.
Po co rehabilitacja kobiet w ciąży, bo przecież, jak się potocznie mówi, „ciąża to nie choroba”?
Pod warunkiem że ciąża przebiega prawidłowo. I nawet wtedy, gdy mamy ciążę bez poważniejszych komplikacji, mogą jej towarzyszyć różne dolegliwości bólowe. To wynik licznych zmian, jakie zachodzą w organizmie kobiety. Rosnący płód powoduje zmianę postawy i narusza dotychczasową równowagę układu ruchowego. Przyrost masy ciała obciąża stawy kolanowe i biodrowe, co wpływa niekorzystnie na miednicę i kręgosłup. Do tego dochodzą głębokie zmiany fizjologiczne na czele z rewolucją hormonalną, którą przechodzi przyszła mama.
Z jakimi dolegliwościami najczęściej pacjentki zwracają się do Pana jako osteopaty o pomoc?
Z bólami krzyża w ciąży, klatki piersiowej i szyi, z bólami tkanek, obrzękami, cierpnięciem, mrowieniem, bólami miednicy i spojenia łonowego, rwą kulszową i ramienną, neuralgiami, z zespołem cieśni nadgarstka. Zdarza się, że podczas ciąży ujawniają się jakieś wady w budowie kręgosłupa, o których pacjentka wcześniej nie wiedziała, ale też bywają sytuacje odwrotne. Ból pleców czy rwa kulszowa u niektórych kobiet po zajściu w ciążę może zaniknąć. Zdarza się, że ciąża, która pociąga za sobą ogromną ilość zmian w organizmie, może pobudzić proces samoleczenia. Od piętnastu lat zajmuję się leczeniem ciężarnych i mogę jedno powiedzieć – wpływ ciąży na organizm to kwestia nieprzewidywalna.
Choć na rynku usług medycznych mamy wielu rehabilitantów, tych zajmujących się kobietami w ciąży można szukać ze świecą.
Rzeczywiście mamy obecnie wysyp placówek przygotowujących kobiety do porodu, w których ofercie jest gimnastyka ciążowa, ćwiczenia oddechowe w ciąży, rozciągające, relaksujące, poprawiające samopoczucie, często inspirowane jogą czy pilatesem. Wszystko to jest jednak dla kobiet dobrze znoszących ciążę. Problem zaczyna się wówczas, gdy kobieta w ciąży odczuwa poważne dolegliwość bólowe, a czasami jest już w ostrym stanie neurologicznym. Nie może być wtedy leczona farmakologicznie ani być zoperowana. Zaczyna wówczas kolędować po specjalistach. Ginekolog bezradnie rozkłada ręce, czasami zapisuje paracetamol, czasami odsyła do neurologa czy ortopedy lub fizjoterapeuty, nieprzygotowanego do pracy z ciężarną. Zdecydowana większość tych specjalistów przyjmuje postawę „nic nie można zrobić”. I w rezultacie kobieta dochodzi do ściany. Zostaje zostawiona sama sobie, ze swoim bólem. A przecież wcale tak nie musi być.
Skąd ten brak zdecydowania, czy nawet lęk przed pacjentką w ciąży?
Leczenie kobiety w ciąży wiąże się z większym ryzykiem powikłań. Źródłem tej asekuracji jest też często brak doświadczenia i wiedzy, gdzie można skierować taką pacjentkę. Na Zachodzie jest zupełnie inaczej. Tam wizyty ciężarnych u profesjonalnie przygotowanych osteopatów czy fizjoterapeutów są powszechne. To często ostatnia deska ratunku dla kobiet w ciąży w ostrym stanie neurologicznym. W leczeniu dolegliwości pacjentek z bólem w ciąży, ale nie tylko, stosuje się osteopatię.
Czym jest osteopatia?
To uznany i popularny system terapeutyczny, z ponadstuletnią tradycją, który u nas dopiero raczkuje. Osteopatia nie jest konkurencją, ale uzupełnieniem tradycyjnej fizjoterapii. Osteopatia opiera się na holistycznym przekonaniu, że organizm człowieka jest całością, a nie sumą niezależnych narządów. W przypadku choroby bierze pod uwagę całą kondycję pacjenta, a nie wyizolowane objawy. Osteopaci różnią się od fizjoterapeutów bardziej zaawansowanym wykształceniem medycznym i szerszym spojrzeniem na dolegliwości narządów ruchu. Współpracują z lekarzami różnych specjalności.
Jedną z gałęzi tego systemu jest osteopatia ginekologiczna, zajmująca się także kobietami w ciąży. Jak wygląda w praktyce postępowanie z taką pacjentką?
Kobietę w ciąży bada się interdyscyplinarnie – ortopedycznie, neurologicznie, osteopatycznie, fizjoterapeutycznie, także przy współpracy z prowadzącym pacjentkę ginekologiem czy internistą. Te badania dają dokładny obraz nieprawidłowości, dzięki czemu można postawić właściwą diagnozę, która decyduje o sukcesie leczenia. Pozwala ona ustalić dokładną przyczynę bólu w ciąży i dobrać bezpieczne oraz skuteczne techniki terapii. Stosuje się ścisłe procedury, wypracowane w Europie Zachodniej. Przykład? Przypadek rozejścia spojenia łonowego. To często niezauważana w badaniu klinicznym patologia, która jest niezwykle bolesna i uniemożliwia normalne funkcjonowanie w codziennym życiu. Przy zastosowaniu odpowiednich procedur badania jest prosta do wykrycia i łatwo jej zaradzić. Ulgę przynosi używanie odpowiedniego pasa na miednicę. Nie wymaga to specjalnych nakładów, natomiast szybko może ukrócić cierpienie.
Czy są jakieś przeciwwskazania do stosowania terapii u ciężarnych?
Czasami nie interweniuje się ze względów internistycznych, np. gdy kobieta w ciąży choruje na cukrzycę, kamicę nerkową, nowotwór, ma tętniaki, zakrzepy, krwotoki, stany ropne. Takich przypadków jest na szczęście niewiele.
Osteopatia: jakie stosuje się metody terapii
Dobór terapii to kwestia indywidualna, w zależności od zaawansowania ciąży, rodzaju zaburzeń i stanu pacjentki. W osteopatii stosuje się terapie manualne np. ćwiczenia, techniki mobilizujące tkanki, techniki oddechowe. W przypadku zaburzeń w ciąży związanych z drenażem płynów wykorzystuje się techniki masażu limfatycznego czy techniki powięziowe. W ostrych stanach w ciąży stosuje się specjalne procedury opracowane do leczenia stanów zapalnych. Wykorzystuje się też kinesiotaping, wspomagającą metodę oklejania plastrami określonych części ciała. Wachlarz metod stsowanych w osteopatii jest zatem bardzo szeroki.
miesięcznik "M jak mama"
