Plastry przeciwbólowe stanowią niekiedy dobrą alternatywę na dolegliwości bólowe mięśni i stawów. Nie brudzą tak jak maści przeciwbólowe i nie podrażniają żołądka tak jak doustne leki przeciwbólowe.
Na rynku możemy spotkać wiele rodzajów plastrów przeciwbólowych o różnym mechanizmie działania – ważne jest, aby dopasować rodzaj plastra do swoich dolegliwości. Do głównych rodzajów plastrów przeciwbólowych należą plastry chłodzące i rozgrzewające. Wśród nich znajdują się takie, które zawierają także substancje czynną o działaniu miejscowo przeciwbólowym i przeciwzapalnym i takie, których działanie opiera się na miejscowym ochłodzeniu lub rozgrzaniu okolicy ciała dzięki składnikom takim jak mentol czy kapsaicyna.
Spis treści
- Plastry chłodzące – kiedy mogą pomóc?
- Kto może stosować plastry chłodzące?
- Rodzaje plastrów rozgrzewających
- Kiedy stosować plastry rozgrzewające?
- Kiedy nie należy stosować plastrów rozgrzewających?
Plastry chłodzące – kiedy mogą pomóc?
Plastry chłodzące zawierają zwykle mentol lub kamforę, które skutecznie ochładzają okolice ciała. Miejscowe ochładzanie powoduje zwężenie naczyń krwionośnych, co wpływa szczególnie korzystnie w przypadku bólu głowy lub po urazach.
- Migrena i ból głowy
Samoistne bóle głowy, w tym migrena spowodowane są rozszerzeniem naczyń opon mózgowych, które drażniąc zakończenia nerwowe wywołują ból. Nierzadko osoby zmagające się z migreną czy napięciowym bólem głowy przyjmują wiele leków by pozbyć się bólu. Warto jednak spróbować zastosować miejscową krioterapię, czyli ochładzanie - chłód powoduje bowiem zwężenie naczyń krwionośnych. Miejscowa krioterapia okolicy czoła lub karku pozwala na uwolnienie się od bólu w krótkim czasie, pozwala także na uniknięcie przyjmowania doustnych leków przeciwbólowych, lub może stanowić ich skuteczne uzupełnienie.
- Siniaki i obrzęki po urazie
Plastry chłodzące są bardzo skuteczne w zmniejszaniu zasinień i obrzęków po urazach takich jak skręcenia czy stłuczenia. Mentol działa chłodząco obkurczając naczynia krwionośne, co pomaga zmniejszyć obrzęk i zasinienie. Miejscowe działanie chłodzące mentolu działa również przeciwbólowo. Warto pamiętać, by stosować plastry chłodzące krótko po urazie – najlepszy efekt terapeutyczny uzyskamy stosując je maksymalnie 72 godziny po stłuczeniu.
Czytaj także: Jak leczyć krwiaki, siniaki i opuchliznę?
Kto może stosować plastry chłodzące?
Plastry chłodzące z mentolem mogą być stosowane przez wszystkich chorych – są bezpieczne także dla kobiet w ciąży. Należy jednak pamiętać, że zarówno bóle głowy, jak i urazy trzeba skonsultować z lekarzem, w celu wykluczenia poważniejszych chorób. Co ważne, plastry chłodzące należy stosować na niepodrażnioną skórę – obecność ran, zmian zapalnych czy przerwania ciągłości naskórka jest przeciwwskazaniem do zastosowania plastra chłodzącego w tej okolicy.
Uwaga! Plastry chłodzące mogą wywołać miejscową reakcję alergiczną objawiającą się świądem i zaczerwienieniem – w przypadku tendencji do reakcji alergicznych należy przed użyciem plastra skontaktować się z lekarzem.
Czytaj także: 11 sposobów na ból pleców w ciąży
Rodzaje plastrów rozgrzewających
Działanie plastrów rozgrzewających polega na miejscowym rozszerzaniu naczyń krwionośnych, dzięki czemu do tkanek dociera więcej tlenu i substancji odżywczych, co wspomaga regenerację. Dodatkowym działaniem plastrów rozgrzewających jest miejscowe rozluźnienie mięśni, a także zmniejszenie wrażliwości na bodźce bólowe. W aptekach możemy znaleźć wiele rodzajów plastrów rozgrzewających.
Należą do nich:
- Suche plastry rozgrzewające – są to plastry przypominające plastry opatrunkowe, stosowane np. w przypadku skaleczeń. Zawierają one naturalne wyciągi z roślin – m.in. owoc pieprzowca, bogate źródło kapsaicyny. Wadą suchych plastrów rozgrzewających jest trudność w ich usuwaniu, zbliżone do usuwania zwykłego plastra z opatrunkiem – w związku z tym, że plastry rozgrzewające przylegają do dość dużej powierzchni ciała, ich usunięcie może spowodować chwilowy dyskomfort, szczególnie w miejscach owłosionych.
- Plastry hydrożelowe – plastry hydrożelowe są elastyczne, dokładnie przylegają i dopasowują się do kształtu ciała, jest to szczególnie korzystne w przypadku bólu stawów, nie ograniczając ich ruchomości. Plaster hydrożelowy początkowo wywołuje uczucie zimna, ale po chwili uwalnia ciepło, które rozluźnia mięśnie i koi ból. Plastry takie, podobnie jak suche plastry rozgrzewające, zawierają naturalne wyciągi z roślin o działaniu miejscowo rozgrzewającym, takie jak kapsaicyna czy wyciąg z arniki.
- Plastry z dodatkiem substancji przeciwbólowej i przeciwzapalnej – są to plastry hydrożelowe, zawierające leki z grupy niesterydowych leków przeciwzapalnych – najczęściej substancją aktywną w takich plastrach jest diklofenak lub ibuprofen. Plaster działa miejscowo rozgrzewająco, powodując rozluźnienie mięśni, dodatkowo uwalniając środek przeciwbólowy i przeciwzapalny. Dzięki miejscowemu działaniu środka przeciwbólowego może być on stosowany u osób cierpiących na chorobę wrzodową lub mających inne przeciwwskazania do stosowania doustnych leków przeciwbólowych.
- Plastry bez substancji czynnej – są to plastry, które w swoim działaniu wykorzystują reakcje chemiczne z wydzielaniem ciepła. W takich plastrach zawarte jest sproszkowane żelazo, które w kontakcie z powietrzem, po otwarciu opakowania, wchodzi w reakcje egzotermiczną z wydzielaniem ciepła. Jest to dobra alternatywa dla osób, u których stwierdzono nadwrażliwość zarówno na plastry z wyciągami z roślin, jak i te zawierające substancje przeciwbólowe.
Czytaj także: Bolesne kopnięcia dziecka w brzuchu - jak sobie pomóc?
Kiedy stosować plastry rozgrzewające?
Plastry rozgrzewające są szczególnie skuteczne w przypadku bólu kręgosłupa, który spowodowany jest często nadmiernym napięciem mięśni przykręgosłupowych z powodu m.in. siedzącego trybu życia. Miejscowe działanie ciepła pozwala na rozluźnienie mięśni i zmniejszenie dolegliwości bólowych.
Nadmierne napięcie mięśni karku i szyi może prowadzić nie tylko do dyskomfortu i bólu tej okolicy, nierzadko powoduje także bóle głowy i zmniejszenie ruchomości szyi. Miejscowe ogrzewanie okolicy karku skutecznie rozluźnia mięśnie, przyczyniając się do zmniejszenia dyskomfortu.
Plastry rozgrzewające są stosowane także przez sportowców narażonych na przeciążenie mięśni – rozgrzanie mięśni przyspiesza ich regeneracje i zmniejsza ból.
W okresie przeziębienia plastry rozgrzewające mogą być dobrą alternatywą dla olejków i maści rozgrzewających – są bardziej higieniczne w użyciu, nie wydzielają tak intensywnego zapachu, a skuteczność działania jest porównywalna z popularnymi maściami kamforowymi.
Czytaj także: Bóle mięśni w ciąży - z czego wynikają i jak je złagodzić?
Kiedy nie należy stosować plastrów rozgrzewających?
Plastry rozgrzewające mogą spowodować reakcję alergiczną, nie należy stosować ich w obszarach, gdzie skóra jest bardziej wrażliwa, np. na twarzy i w okolicach krocza, a także w miejscach, gdzie występują rany, otarcia czy podrażnienia skóry.
Plastry mogą spowodować miejscowe podrażnienie i zaczerwienienie skóry trwające nawet do kilku godzin po usunięciu plastra, gdyby jednak na skórze pojawiły się pęcherze, zasinienie z towarzyszącym świądem czy bólem, trzeba natychmiast przerwać stosowanie plastrów i skontaktować się z lekarzem.
Należy zachować szczególną ostrożność podczas stosowania plastrów rozgrzewających w okresie ciąży i karmienia piersią, a także podczas menstruacji – przed ich użyciem skonsultuj się z lekarzem.
Plastry rozgrzewające nie powinny być stosowane u dzieci do 12 roku życia i osób, które nie są w stanie samodzielnie zdjąć plastra, z powodu ryzyka poparzenia skóry.
Czytaj także: Pomoc przy otarciu, skaleczeniu, krwotoku z nosa, drzazdze. Jak udzielić dziecku pomocy?
Plastry na ból mogą stanowić dobrą alternatywę dla doustnych środków przeciwbólowych – w związku z ich miejscowym działaniem nie podrażniają śluzówki żołądka. Należy jednak pamiętać o ewentualnych skutkach ubocznych stosowania plastrów, a w okresie ciąży i karmienia piersią przed użyciem skontaktować się z lekarzem.
