Półpasiec w ciąży to stosunkowo rzadka dolegliwość, jednak możliwa. Na półpaśca w ciąży narażone są kobiety, które w dzieciństwie chorowały na ospę wietrzną, a teraz - w okresie oczekiwania na dziecko - mają problemy z odpornością, która prowadzi do reaktywacji wirusa VZV.
Półpasiec w ciąży może budzić szczególny niepokój kobiety, które - słusznie - obawiają się zachorowania na ospę w ciąży. Czy półpasiec w ciąży jest groźny dla kobiet w ciąży i czy może mieć negatywny wpływ na nienarodzone dziecko?
Spis treści:
- Półpasiec w ciąży - co to za choroba?
- Czy półpasiec w ciąży stanowi zagrożenie dla dziecka?
- Jakie objawy sugerują półpasiec?
- Leczenie półpaśca w ciąży
Półpasiec w ciąży - co to za choroba?
Półpasiec w ciąży jest efektem reaktywacji wirusa, który po przechorowaniu ospy cały czas pozostawał w stanie latencji (uśpienia) w zwojach grzbietowych korzeni nerwowych. Taka reaktywacja nie prowadzi do ponownego zachorowania na ospę wietrzną, lecz do wystąpienia półpaśca.
W badaniu prospektywnym obejmującym 474 kobiet z półpaścem rozpoznanym podczas ciąży, odnotowano 466 żywych urodzeń, 5 poronień i 3 aborcje terapeutyczne. Dwójka noworodków urodziła się z wadami rozwojowymi, ale co istotne u żadnego dziecka nie stwierdzono zespołu ospy wrodzonej ani żadnych serologicznych wykładników transmisji wewnątrzmacicznej wirusa.
Inne mniejsze badanie obejmujące, 14 ciąż powikłanych półpaścem u matki, również nie wykazały zagrożeń dla płodu. Teoretycznie istnieje pewne ryzyko infekcji wewnątrzmacicznej, jeżeli półpasiec w ciąży obejmuje dermatomy Th10-L1, które unerwiają macicę. Jednak jak dotąd nie udokumentowano takiego przypadku.
Czytaj: Ospa u niemowlaka: zarażenie, objawy, leczenie ospy i pielęgnacja niemowlęcia z ospą
Szczepienia w ciąży - kiedy warto je robić?
Czy półpasiec w ciąży stanowi zagrożenie dla dziecka?
Z powyższych obserwacji wynika, że półpasiec w ciąży nie wiąże się z niebezpieczeństwem dla płodu, a ryzyko wad wrodzonych jest w tej grupie równe populacyjnemu.
Wynika to z faktu, iż podczas reaktywacji wirusa nie dochodzi do wiremii, w tej sytuacji nie powinno dojść do zakażenia matczyno-płodowego. Dlatego nie ma potrzeby rutynowego podawania noworodkom acyklowiru, chyba że wystąpią objawy zakażenia.
Zobacz, jak rozpoznać półpaśca
Jakie objawy sugerują półpasiec?
Jako pierwsze pojawiają się niespecyficzne objawy, podobne do zwykłego przeziębienia: ogólne złe samopoczucie, ból głowy i gorączka. Następnie dołączają się: nadwrażliwość, przeczulenie (mrowienie, swędzenie i pieczenie) skóry oraz bardzo ostry ból.
Charakterystyczna wysypka, która stanowi podstawę do zdiagnozowania choroby, pojawia się w miejscu wystąpienia bólu dopiero 2-3 dni później. Wysypka jest podobna jak w ospie wietrznej, ale zlokalizowana tylko w ograniczonym obszarze zajętego nerwu, zazwyczaj po jednej stronie ciała – stąd pochodzi nazwa choroby - półpasiec.
Czytaj: Choroby zakaźne w ciąży - 14 najważniejszych pytań o choroby zakaźne w ciąży
Leczenie półpaśca w ciąży
Decyzję o leczeniu lekarz podejmuje indywidualnie. Zwykle opiera się na działaniu objawowym. Zaleca się szczególną dbałość o higienę w trakcie choroby. Zmiany należy codziennie myć przy pomocy delikatnych środków czystości, stosować miejscowe środki odkażające.
W przypadku gorączki rekomenduje się podawanie paracetamolu, ale mimo że jest to lek bez recepty, ciężarna zawsze powinna skonsultować dawkowanie z lekarzem.
Jeśli chodzi o leki przeciwwirusowe, badania obserwacyjne wskazują na bezpieczeństwo leczenia acyklowirem w ciąży. Brak jednak wiarygodnych badań z grupą kontrolną, oceniających skuteczność i bezpieczeństwo stosowania acyklowiru w ciąży.
Dlatego podaje się go tylko gdy spodziewane korzyści przeważają potencjalne ryzyko działań niepożądanych. Jest tak zwłaszcza w przypadku: półpaśca ocznego, usznego, rozsianego charakteru zmian, silnego bólu oraz u osób z niedoborem odporności. Zalecana dawka to 800 mg 5 razy/24 h przez 7–10 dni, a leczenie należy rozpocząć jak najszybciej.
Należy pamiętać, że choć półpasiec w ciąży nie jest szkodliwy dla płodu, to chora kobieta może zarazić innych ospą. Dlatego w okresie zakaźności, czyli od pojawienia się zmian skórnych do ich ustąpienia, trzeba uważać. W szczególnym niebezpieczeństwie są inne ciężarne, ponieważ zarażenie się ospą może wyrządzić poważne szkody dla płodu.
Czytaj: Czy na ospę można zachorować drugi raz?
Szczepienie przeciwko ospie. Dlaczego warto chronić dziecko przed ospą
