Zgaga pod koniec ciąży to nic dziwnego - chociaż zwykle mówi się o niej w kontekście wcześniejszych trymestrów, to jednak dokucza wielu przyszłym mamom w trzecim trymestrze.
Ale zgaga to nie wszystko - specjaliści i młode mamy potwierdzają, że trzeci trymestr jest dla kobiety fizycznie najtrudniejszy. Dlatego pod koniec ciąży bądź przygotowana także na wiele innych dolegliwości ciążowych.
Czytaj również: Bóle brzucha i inne dolegliwości ciążowe w trzecim trymestrze ciąży
Zgaga w ciąży: jak poradzić sobie z pieczeniem w przełyku?
Spis treści
- Skąd te dolegliwości pod koniec ciąży?
- Zgaga w końcówce ciąży
- Zaparcia i wzdęcia w trzecim trymestrze
- Obrzęki stóp i dłoni w trzecim trymestrze
- Hemoroidy pod koniec ciąży
- Trudności z poruszaniem się w końcówce ciąży
- Częste oddawanie moczu w 9 miesiącu
- Bóle pleców i w krzyżu
- Bezsenność po koniec ciąży
Skąd te dolegliwości pod koniec ciąży?
Masz w brzuchu małego lokatora, który waży już ze trzy kilogramy i mierzy pół metra. Duże dziecko to duży brzuch. Niektóre kobiety w trzecim trymestrze ciąży mają wrażenie, że są wręcz kwadratowe, bo obwód brzucha może wtedy wynosić nawet ponad metr. Trudne jest więc wchodzenie po schodach, zakładanie bielizny czy schylanie się, by zawiązać buty.
Kolejnym powodem dolegliwości pod koniec ciąży również związany z rozmiarem płodu jest ucisk macicy na inne kobiece ograny. To właśnie uciska na żołądek powoduje zgagę i inne dolegliwości układu pokarmowego. Trawienia nie ułatwia również wzrost poziomu progesteronu, który „rozleniwia” jelita i powoduje zaparcia.
Zgaga w końcówce ciąży
Rosnące w twoim brzuchu dziecko może uciskać żołądek. Dlatego nawet mały posiłek sprawia, że czujesz się pełna, a kiedy przeholujesz z jedzeniem, możesz mieć nawet problemy z oddychaniem. Ucisk na żołądek może powodować również pieczenie w przełyku i kwaśne odbijanie, czyli zgagę, fachowo zwaną refluksem żołądkowo-przełykowym.
Ale i tak głównymi winnymi występowania zgagi są hormony ciążowe, które wpływają na rozluźnienie zwieracza przełyku. Ta nieprzyjemna dolegliwość może występować nie tylko po posiłku.
JAK ZAPOBIEGAĆ? Kwaśna treść żołądka cofa się do przełyku i gardła częściej, gdy jesz zbyt szybko (zwolnij więc). Unikaj pikantnych i tłustych dań, sosów, kawy i napojów gazowanych. Jeśli zgaga dokucza ci nocą, staraj się spać z lekko uniesioną głową i klatką piersiową.
DZIAŁAJ! Jeżeli zgaga nie prowokuje uciążliwych wymiotów, nie wymaga leczenia. Gdy jest bardzo uciążliwa, lekarz może zalecić preparaty zobojętniające kwaśną treść żołądka. Niektórym kobietom na zgagę pomaga wypicie szklanki mleka.
Czytaj również: Bezpieczne leki na zgagę w ciąży
Ciąża przenoszona - co robić, gdy dziecko nie chce przyjść na świat?
Zaparcia i wzdęcia w trzecim trymestrze
Zaparcia są typowym i częstym objawem w czasie ostatniego trymestru ciąży. Pod wpływem progesteronu zwalnia bowiem praca jelit, co powoduje rzadkie oddawanie stolca i wzdęcia.
JAK ZAPOBIEGAĆ? Wprowadź do diety więcej produktów bogatych w błonnik, a więc świeżych owoców i produktów pełnoziarnistych (pieczywo, makarony). Pij co najmniej 1,5 litra wody dziennie. Nie zapominaj też o rozsądnej dawce ruchu, który usprawnia pracę układu trawiennego.
DZIAŁAJ! Jeśli zaparcia i wzdęcia są bardzo kłopotliwe, warto poradzić się lekarza, który może zalecić środki poprawiające perystaltykę jelit oraz pobudzające wypróżnienie (np. czopki glicerynowe czy preparaty ziołowe). Natomiast środki przeczyszczające są w czasie ciąży niewskazane i niebezpieczne.
Obrzęki stóp i dłoni w trzecim trymestrze
W trzecim trymestrze ciąży zwiększa się ilość wody w tkance podskórnej, a naczynia krwionośne pod wpływem hormonów rozszerzają się i tracą elastyczność. Efekt? „Balony” wokół kostek oraz opuchnięte stopy.
Oprócz nóg mogą puchnąć także dłonie. Już wiesz, dlaczego tak trudno jest ci zdjąć pierścionki, a pasek od zegarka zaczyna uwierać. Jeśli odczuwasz drętwienie dłoni, może to być znak, że włókna nerwowe w nadgarstku są uciskane, a to z kolei bywa następstwem obrzęków.
Dodatkowo dźwiganie nadmiaru kilogramów (czyli okazałego brzucha) skutkuje obolałymi nogami. Obrzęki nóg dają się we znaki zwłaszcza latem. Wysoka temperatura nasila bowiem problemy z krążeniem krwi.
JAK ZAPOBIEGAĆ? Aby uchronić się przed obrzękami, jak najczęściej odpoczywaj z uniesionymi nogami. Serwuj nogom naprzemienne ciepłe i zimne natryski, które usprawnią krążenie krwi. Noś też wygodne obuwie na płaskim obcasie oraz specjalne rajstopy zapobiegające obrzękom.
Jeśli puchną ci dłonie, nie noś pierścionków, bo będą ci uciskały palce, a zsunięcie ich, zwłaszcza pod koniec dnia, może być nie lada wyzwaniem. Lekarze zalecają spanie z rękoma ułożonymi za głową, by zapobiec obrzękowi dłoni.
DZIAŁAJ! Na obrzęki kończyn dobrze wpływa nieforsowne pływanie i lekka gimnastyka. Poza tym stosuj specjalne żele na obrzęki w ciąży.
Hemoroidy pod koniec ciąży
Zaparcia mogą skutkować pojawieniem się hemoroidów, czyli żylaków odbytu. Albo mogą pogorszyć stan już istniejących przed ciążą hemoroidów, które właśnie teraz zaczynają dawać się we znaki i wywołują silny ból.
Wśród przyczyn hemoroidów wymienia się typowe dla ciąży zmiany hormonalne, które wpływają na rozszerzenie się żył. Oprócz bólu (wynik tworzącego się skrzepu w żylaku), hemoroidom może towarzyszyć uciążliwy świąd w odbycie i krwawienie z odbytnicy podczas oddawania stolca.
JAK ZAPOBIEGAĆ? Pomocne będą zmiany w diecie, by spożywane produkty poprawiały trawienie i zapobiegały zaparciom. Na cenzurowanym są te same potrawy, które są niewskazane przy zaparciach.
DZIAŁAJ! W przypadku uciążliwych, bolesnych hemoroidów lekarz może zalecić stosowanie środków działających miejscowo, tj. maści czy czopków.
Na finiszu ciąży zmienia się także wygląd ciała. Oprócz pojawiających się rozstępów na brzuchu i udach, mogą wystąpić zmiany w kolorze skóry – brodawki sutkowe stają się ciemniejsze, na brzuchu od pępka do łona występuje charakterystyczna ciemna linia.
Trudności z poruszaniem się w końcówce ciąży
Większość mam, które w pierwszym i drugim trymestrze ciąży książkowo przybierały na wadze i szczyciły się tylko kilkoma kilogramami ekstra, właśnie w trzecim trymestrze wpadają w popłoch, bo tyją, i to w galopującym tempie. Dlaczego?
Jeśli ciąża przebiega bez komplikacji, zwykle te nadliczbowe kilogramy są wynikiem gromadzenia się wody w organizmie (to normalne na finiszu ciąży), uleganiu kalorycznym zachciankom (podobnie jak na początku ciąży) i mniejszej aktywności fizycznej (z powodu dużego brzucha kobiety ruszają się mniej).
Jeśli nie chcesz czuć się ociężała, kontroluj liczbę kilogramów, jaka przybyła ci podczas ciąży. Wszystko jest raczej w porządku, gdy pod koniec ciąży ważysz o 9–12 kg więcej niż na początku ciąży.
Jak to policzyliśmy? Otóż dziecko waży około 3,5 kg, łożysko – 0,7 kg, płyn owodniowy – 1 kg, powiększona macica i piersi – 1,5 kg, nadliczbowa objętość krwi – 1,5 kg, a zapasy tłuszczowe – około 3–4 kg.
JAK ZAPOBIEGAĆ? Nie masz wpływu na wzrost dziecka, a więc twój brzuch musi się powiększać. Ale masz wpływ na to, czy reszta twojego ciała nie przybierze rozmiaru XXL. Ważne jest, byś dobrze się odżywiała.
Razem z lekarzem prowadzącym ciążę zastanówcie się nad twoją dietą – może popełniasz jakiś dietetyczny błąd, który skutkuje niekontrolowanym przybieraniem na wadze. Postaw na pięć podstawowych posiłków w ciągu dnia, z których dwa będą lżejsze.
Do każdego posiłku obowiązkowo powinnaś zjeść owoc lub warzywo. Na czas ciąży (a najlepiej raz na zawsze) zapomnij o fast foodach, ciężkostrawnych i tłustych potrawach oraz słodyczach.
DZIAŁAJ! Jeśli zanadto przytyłaś, teraz nie jest czas na odchudzanie. Absolutnie nie wolno ci na własną rękę stosować diet odchudzających (chyba że uzgodnisz je z lekarzem prowadzącym ciążę) ani zażywać środków przeczyszczających.
Jeśli czujesz się ociężała, noś lekkie, przewiewne ubrania, wygodne buty, które wsuwa się na stopy (nie trzeba się pochylać, by je zawiązać). Ale nie namawiamy cię do zakładania workowatych ubrań w kształcie namiotu czy ogromnych chodaków.
Jeśli czujesz się „zbyt wielka”, to źle ubrana dodatkowo zyskasz kiepskie samopoczucie. Bo właśnie brak akceptacji dla mocno powiększonego ciała często prowokuje wahania nastroju na finiszu ciąży.
Wyleczymy cię z tego. Spójrz w lustro i podziwiaj łagodne rysy twarzy, dotknij skóry – jej kondycja w ciąży zwykle się poprawia. Niekwestionowanym atutem twojego ciała są także piersi – krągłe i jędrne jak nigdy dotąd. Sama widzisz, jaka jesteś piękna...
Czytaj również: Kalkulator wagi w ciąży - sprawdź, ile powinnaś ważyć w poszczególnych miesiącach ciąży
Doceń swoje ciało w ciąży - jak zaakceptować zmiany w wyglądzie?
Częste oddawanie moczu w 9 miesiącu
Parcie na pęcherz moczowy spowodowane jest uciskiem, jaki wywołuje duże dziecko i powiększona macica. Dlatego po pojawieniu się potrzeby skorzystania z toalety trzeba niemal natychmiast zrobić siusiu, bo istnieje ryzyko niekontrolowanego popuszczania moczu.
Poza tym częściej chodzisz teraz do toalety, gdyż w czasie ciąży pijesz więcej, a nerki pracują intensywniej, by usunąć zwiększone ilości produktów przemiany materii.
JAK ZAPOBIEGAĆ? Częstomocz w prawidłowo przebiegającej ciąży jest zjawiskiem normalnym. Nie można nic zrobić, by liczba wizyt w toalecie była mniejsza. Należy jedynie uzbroić się w cierpliwość i przeczekać do porodu.
DZIAŁAJ! Nie przetrzymuj moczu, gdy chce ci się siusiu, nawet gdy byłaś w toalecie pięć minut wcześniej. W przeciwnym razie możesz popuścić mocz albo nabawić się infekcji dróg moczowych. W trzecim trymestrze szczególnie troskliwie dbaj o higienę intymną.
W trzecim trymestrze ciąży macica mierzy średnio 32 cm! To naturalne, że może uciskać sąsiednie narządy, czyli żołądek, jelita czy pęcherz moczowy, wywołując tym samym nieprzyjemne dolegliwości.
Bóle pleców i w krzyżu
Pod sercem nosisz dziecko w macicy wielkości okazałego arbuza. To przeszkadza ci utrzymać prawidłową pozycję ciała. Efekt? Bóle pleców, które nasilają się zwłaszcza wieczorem, po całym dniu chodzenia lub siedzenia np. przy biurku.
JAK ZAPOBIEGAĆ? Staraj się (choć to trudne) zachowywać odpowiednią pozycję podczas chodzenia, a siedź wyłącznie na krześle z wygodnym oparciem. Pomoże ci również wykonywanie ćwiczeń dla ciężarnych oraz pływanie. Unikaj pracy w pozycji pochylonej (np. odkurzania). Zamień buty na obcasach na wygodne, płaskie obuwie.
DZIAŁAJ! Generalnie należy postawić na profilaktykę, zaś w przypadku bólu zmieniać pozycję ciała na najwygodniejszą. Można również skorzystać ze specjalnych masaży ciążowych, ale wykonywanych wyłącznie przez wykwalifikowanego rehabilitanta. Czasem pomagają chłodne okłady. Nie wolno jednak stosować maści na bóle pleców, bo mogą zawierać niewskazane w ciąży substancje czynne, np. kamforę.
Czytaj również: 11 sposobów na ból pleców w ciąży
Sen w ciąży. Czy w ciąży można się wyspać?
Bezsenność po koniec ciąży
Co z tego, że teraz masz więcej czasu na odpoczynek, i to nawet w środku dnia, jeśli przebywasz na zwolnieniu lekarskim. I tak ciągle jesteś zmęczona i cierpisz na bezsenność. Do tego bardzo ci na tym zależy, by się porządnie wyspać, zanim dziecko pojawi się na świecie, a tu jak na złość masz wrażenie, że sypiasz coraz gorzej. To nie tylko wrażenie – to fakt, który ma swoje uzasadnienie medyczne.
Po pierwsze, w środku nocy mogą wybudzać cię ruchy dziecka w brzuchu. Po drugie, śpisz „w odcinkach” z powodu częstych wizyt w toalecie. Po trzecie, trudno z dużym brzuchem znaleźć wygodną pozycję do spania, więc przekładasz się z boku na bok, ale budząc się przy każdym ruchu.
Po czwarte, możesz odczuwać bóle nóg, kręgosłupa, a nawet tzw. skurcze przepowiadające poród. I wreszcie – trudno jest spokojnie spać, gdy masz naturalne obawy związane z porodem oraz macierzyństwem.
JAK ZAPOBIEGAĆ? Przed położeniem się spać staraj się zrelaksować, oglądając miłą komedię, czytając banalny romans. Możesz wypić uspokajającą herbatę z melisy. Pozwól sobie na dłuższą kąpiel w ciepłej (nie gorącej) wodzie.
DZIAŁAJ! Wybieraj dobrą pozycję do snu. Lekarze odradzają spanie na plecach, bo wtedy powiększona macica uciska żyłę główną dolną. Z tego powodu możesz się nawet obudzić w środku nocy, a poza tym wtedy mniej krwi płynie z nóg do serca oraz z serca do mózgu, więc możesz rano być osłabiona.
Najlepsza jest pozycja na boku, zwłaszcza lewym. Ugnij prawą nogę w kolanie i podłóż pod nią poduszkę. Tak unikniesz ucisku na żyłę główną dolną.
miesięcznik "M jak mama"
