Hemofobią nazywamy lęk przed widokiem krwi, zarówno własnej jak i innej osoby. Przyczyny powstawania hemofobii nie są do końca poznane, jednakże prawdopodobnie wynikają one z niemiłych bądź wręcz traumatycznych doświadczeń związanych z krwią w przeszłości (szczególnie w dzieciństwie).
Spis treści:
- Jak się objawia?
- Jak leczyć hemofobię?
- Czy hemofobia stanowi zagrożenie dla prawidłowego przebiegu ciąży?
- Jak opanować strach przed widokiem krwi
- Jaki jest najlepszy termin porodu w przypadku hemofobii?
- Jaki rodzaj porodu wybrać, gdy boisz się widoku krwi??
Jak się objawia?
Hemofobia, jak każda inna „fobia”, należy do zaburzeń nerwicowych, utrudniających codzienne prawidłowe funkcjonowanie. Osoba chorująca na tę chorobę obawia się pójścia do lekarza, aby wykonać podstawowe badania wymagające widoku krwi, szczególnie jej pobrania, czyli morfologii.
Ponadto często powstrzymuje się od realizowania codziennych obowiązków, przykładowo zrobienia sobie lub dziecku kanapki lub przygotowania obiadu, z uwagi na strach przed nawet najmniejszym skaleczeniem nożem lub innym ostrym narzędziem.
Funkcjonowanie w permanentnym stanie lękowym powoduje osłabienie organizmu, apatię, brak energii do realizowania przewidzianych działań. Ponadto czynniki stresowe powodują wzrost ciśnienia tętniczego krwi, który może doprowadzić do rozwoju nadciśnienia tętniczego (zbyt wysokiego ciśnienia krwi), także wzrost tętna (czyli pulsu), a zarazem pojawienia się tachykardii (zbyt szybkiej pracy serca).
Czasami na widok krwi człowiek miewa omdlenia, co może być przyczyną urazów, np. złamań kości kończyn dolnych bądź górnych.
Czytaj: Choroby psychiczne a ciąża - czy mimo zaburzeń można urodzić zdrowe dziecko?
Zaburzenia obsesyjno-kompulsyjne: przyczyny, objawy, leczenie
Jak leczyć hemofobię?
W celu leczenia hemofobii należy zgłosić się do psychologa lub lekarza psychiatry, w zależności od stopnia nasilenia objawów choroby. Psycholog zastosuje odpowiednie techniki behawioralne, a dokładniej poznawczo-behawioralne, których celem jest nauczenie pacjenta modyfikowania zachowań dotyczących stresującego bodźca (w tym przypadku krwi) oraz zaniechania negatywnych emocji związanych z tym czynnikiem.
Przydatne są również techniki relaksacyjne, umożliwiające odpoczynek i redukcję ilości stresu. Jeśli powyższe metody nie okażą się skuteczne, należy zgłosić się do lekarza psychiatry, który wdroży odpowiednie leczenie farmakologiczne w celu eliminacji stanów lękowych dotyczących widoku krwi.
Należy jednak podkreślić, że nie wszystkie środki farmakologiczne są dozwolone do stosowania w okresie ciąży i laktacji, a także to, że przyjmowanie substancji chemicznych należy rozpocząć w drugiej kolejności (w przypadku nieskuteczności metod poznawczo-behawioralnych, według zaleceń psychologa).
Czy hemofobia stanowi zagrożenie dla prawidłowego przebiegu ciąży?
Hemofobia stanowi zagrożenie dla prawidłowego rozwoju ciąży. Strach przed widokiem krwi powoduje, iż przyszła mama ogranicza wizyty lekarskie i badania diagnostyczne lub `w ogóle ich nie wykonuje.
Taka postawa uniemożliwia monitorowanie rozwoju płodu, a także zdiagnozowanie ewentualnych nieprawidłowości jego rozwoju oraz wdrożenie odpowiedniego leczenia.
Ponadto ciągły stan lękowy doprowadzający do rozwoju nadciśnienia tętniczego wpływa negatywnie na rozwój dziecka.
Ciąża u kobiet z nadciśnieniem tętniczym jest ciążą wysokiego ryzyka i może się wiązać z powikłaniami ze strony matki i płodu.
Do powikłań ze strony płodu należą:
- wewnątrzmaciczne zahamowanie wzrostu płodu (IUGR) lub obumarcie płodu,
- niedotlenienie wewnątrzmaciczne
- przedwczesne oddzielenie łożyska.
Powikłaniami występującymi u kobiet są:
- stan przedrzucawkowy,
- krwawienia do ośrodkowego układu nerwowego (mózgu),
- rozwój zespołu HELLP (niedokrwistość hemolityczna),
- podwyższone poziomy enzymów wątrobowych: AST, ALT, ALP, GGTP, małopłytkowość),
- niewydolność nerek,
- niewydolność układu krążenia,
- zgon matki.
Najgroźniejszym powikłaniem długotrwałego podwyższonego ciśnienia w ciąży jest rzucawka, objawiająca się napadem drgawek przypominających atak padaczki.
Jeżeli w wyniku omdlenia na widok krwi kobieta dozna złamania kości kończyn górnych bądź dolnych, a zarazem konieczne będzie ich unieruchomienie (w gipsie lub ortezie) i długotrwałe przybywanie w łóżku to zwiększone jest ryzyko wystąpienia u ciężarnej żylnej choroby zakrzepowo-zatorowej.
W przypadku tej jednostki chorobowej może pojawić się zatorowość płucna, która stanowi zagrożenie życia dla przyszłej mamy.
Czytaj: Kalendarz badań w ciąży [PDF do wydruku]
Rentgen w ciąży: wpływ promieniowania rtg na ciążę
Jak opanować strach przed widokiem krwi
Podstawę opanowania lęku przed widokiem krwi stanowi uświadomienie sobie istnienia tego problemu, a także poinformowanie o nim bliskiej osoby. Wsparcie otrzymywane od drugiego człowieka stanowi podłoże do modyfikacji nastawienia wobec czynnika lękowego.
Ponadto kobiety z hemofobią powinny mieć na uwadze, iż permanentny stres podwyższa ich ciśnienie tętnicze krwi, a zarazem odczuwać konieczność zmodyfikowania stylu życia i diety, celem jego redukcji.
Przede wszystkim należy ograniczyć spożycie soli kuchennej (do maksymalnie 5 g, czyli około1 łyżeczki do herbaty, w ciągu doby) ponieważ nadmiar spożywanej soli powoduje zatrzymywanie wody w organizmie oraz wzrost ciśnienia tętniczego.
Nadmierna ilość soli jest również szkodliwa z tego względu, iż zwiększa wchłanianie glukozy, co grozi wzrostem masy ciała i wyższym ciśnieniem tętniczym oraz większą masą urodzeniową płodu.
Należy wybierać produkty spożywcze o jak najmniejszym stopniu przetworzenia, zrezygnować z dosalania potraw, zwiększyć konsumpcję świeżych warzyw i owoców oraz odcedzać i płukać warzywa konserwowe (bowiem zawierają one duże ilości soli).
Kobiety w ciąży powinny kontrolować ilość spożywanych w ciągu dnia kalorii, bowiem stany lękowe zwiększają ryzyko nadmiernej ich podaży („zajadanie stresu”), a nadmiar spożywanych produktów wywiera negatywny wpływ zarówno na zdrowie matki jak i na zdrowie dziecka.
W pierwszym trymestrze ciąży zapotrzebowanie energetyczne jest niewiele większe (wyjątek stanowią kobiety, które przed zajściem w ciążę miały niedowagę, czyli wskaźnik BMI poniżej 18.5 – który obliczany jest następująco: masa ciała wyrażona w kilogramach podzielona przez wzrost wyrażony w metrach oraz podniesiony do potęgi drugiej) w drugim trymestrze wzrasta o około 300 kcal, a w trzecim trymestrze jest większe o około 500 kcal.
Czytaj: Waga w ciąży: ile można przytyć w ciąży?
Zdrowe odżywianie w ciąży: jak powinna wyglądać dieta w ciąży?
Jaki jest najlepszy termin porodu w przypadku hemofobii?
Termin porodu jak i wszystkie aspekty dotyczące prawidłowego postępowania w ciąży należy ustalić w lekarzem ginekologiem. W zdecydowanej większości przypadków hemofobia nie stanowi wskazania do wcześniejszego rozwiązania ciąży (przed 37. tygodniem).
Wyznacznikiem jest najczęściej ciśnienie tętnicze krwi, które jeżeli nie przekracza 160/100 mm Hg to nie ma konieczności wcześniejszej terminacji (zakończenia) ciąży. Termin późniejszego rozwiązania zależy od dobrostanu płodu. Uznaje się, iż optymalnym czasem porodu jest 38 i 39 tydzień ciąży.
Wcześniejsze rozwiązanie ciąży jest wskazane w przypadku chorych z ciężkim nadciśnieniem opornym na działanie terapeutyczne (zazwyczaj po wdrożeniu terapii kortykosteroidami celem przyspieszenia dojrzewania płuc płodu).
Jaki rodzaj porodu wybrać, gdy boisz się widoku krwi?
Poród siłami natury, czyli poród fizjologiczny, jest lepszym dla organizmu kobiety rodzajem porodu aniżeli cięcie cesarskie. Jeśli jednak kobieta boi się widoku krwi, to może się również obawiać porodu, czyli cierpieć na tokofobię. Wówczas jest to pozapołożnicze wskazanie do wykonania cięcia cesarskiego.
Należy jednak pamiętać, że jest to poważny zabieg chirurgiczny, polegający na rozcięciu powłok brzusznych oraz macicy, a rekonwalescencja po nim może być długa.
