Alkoholowy zespół płodowy (FAS): alkohol w ciąży wpływa negatywnie na rozwój dziecka

2021-10-28 14:28

Alkoholowy zespół płodowy (FAS) to zespół zaburzeń, które powstają pod wpływem alkoholu pitego przez matkę w czasie ciąży. Alkoholowy zespół płodowy sprawia, że dzieci są niższe od rówieśników, ich twarze są niesymetryczne, mają anomalie w budowie serca, wątroby czy nerek. FAS to również szereg schorzeń psychicznych i zaburzeń w rozwoju intelektualnym.

FAS

i

Autor: Getty images W Polsce co roku rodzi się więcej dzieci z zespołem FAS niż z zespołem Downa.

Spis treści

  1. Przyczyny Alkoholowego Zespołu Płodowego FAS
  2. Najczęstsze objawy FAS

Alkoholowy Zespół Płodowy (FAS, fetal alcohol syndrome) to zespół wad wrodzonych dziecka, obejmujących zaburzenia psychiczne i fizyczne, spowodowane piciem alkoholu przez matkę w trakcie ciąży. To jedna z niewielu chorób wrodzonych dziecka, na którą matka ma całkowity wpływ.

W Polsce co roku rodzi się nawet 9 tys. dzieci cierpiących na zaburzenia rozwojowe spowodowane kontaktem z alkoholem w czasie okresu płodowego. To więcej, niż rodzi się z zespołem Downa.

Nie ma dokładnych danych, jaka ilość alkoholu wywołuje Alkoholowy Zespół Płodowy. Dlatego też obecnie nie zaleca się spożycia żadnych jego ilości w czasie ciąży, niezależnie od trymestru. By dziecko nie cierpiało z powodu FAS wystarczy nie pić alkoholu w czasie ciąży.

Nie odmawiając go sobie w tym czasie, przyszła mama skazuje dziecko na problemy zdrowotne i psychiczne. Dzieci dotknięte zespołem są nadpobudliwe, gorzej się uczą (ze względu na problemy z pamięcią), a także bywają agresywne wobec rówieśników. Mają też problemy zdrowotne - problemy z sercem, nerkami itd.

M jak mama: Konsekwencje palenia papierosów w ciąży

Przyczyny Alkoholowego Zespołu Płodowego FAS

Jeśli w czasie ciąży wypijesz kieliszek wina lub jedno piwo, twoje nienarodzone dziecko wypije go wraz z tobą. Jego organizm nie ma żadnego mechanizmu obronnego, który uchroniłby je przed skutkami działania procentów. Nie chroni go łożysko, a wątroba nie jest jeszcze dostatecznie rozwinięta, by eliminować alkohol.

Czytaj: Używki w ciąży: kawa, czekolada, alkohol, papierosy

Nieplanowana ciąża - czy mogłaś zaszkodzić swojemu dziecku pijąc alkohol lub paląc papierosy

Dobrze wiedzieć

Szczególnie charakterystycznymi objawami FAS są zmiany w wyglądzie twarzy chorego dziecka (w przypadku syndromu FAS pojawia się większość tych cech):

  • rynienka nosowa jest wygładzona,
  • cienka górna warga,
  • niewielki obwód głowy,
  • zmarszczka w kąciku oka,
  • niewielkie, szeroko rozstawione oczy.

Nie musisz wypić dużo ani pić często, aby zaszkodzić dziecku. Szczególnie niebezpieczne jest picie w pierwszych dniach po zapłodnieniu, a więc wtedy, gdy jeszcze nie wiesz, że jesteś w ciąży. Największe uszkodzenia mózgu i układu nerwowego może spowodować alkohol w pierwszych 3-5 tygodniach.

Alkohol wypity w 3 trymestrze może znacząco spowolnić rozwój dziecka, a nawet spowodować przedwczesny poród. W przeciwieństwie do innych wcześniaków dziecko uszkodzone przez kontakt z alkoholem w organizmie matki nigdy tych braków nie nadrobi. Nie ma bezpiecznej dawki alkoholu w ciąży!

Czytaj: 1 trymestr ciąży. Czego nie wolno ci robić w 1 trymestrze? 10 absolutnie zakazanych rzeczy

Poród przedwczesny: 10 wskazówek, dzięki którym nie urodzisz za wcześnie

Najczęstsze objawy FAS

Objawy alkoholowego zespołu płodowego to:

  • niski wzrost i małogłowie
  • dysmorfie twarzy (np. twarz jest niesymetryczna)
  • wady układu kostno-mięśniowego i zaburzenia czucia głębokiego, problemy z koordynacją (dziecko może np. złamać rękę i nie czuć tego)
  • problemy ze słyszeniem, opóźniona zdolność mówienia
  • zmniejszone pole widzenia, słaba pamięć wzrokowa (dziecko może się łatwo gubić nawet w okolicy domu)
  • anomalie w budowie wątroby, serca, nerek, narządów płciowych
  • podwyższony próg bólu lub nadwrażliwość na ból
  • nadpobudliwość
  • problemy z pamięcią i trudności w uczeniu się (dziecko będzie się skarżyć, że „nic mu nie wchodzi do głowy”, choć się uczy)
  • zaburzenia zachowania, niedostosowanie społeczne, trudności w przewidywaniu konsekwencji swoich zachowań (może np. uciekać z domu)
  • niekontrolowane napady złości
  • skłonność do uzależnień
  • skłonności depresyjne i lękliwość

Alkoholowy zespół płodowy jest nieuleczalny, ale można zmniejszyć ryzyko dalszych zaburzeń u dziecka i pomóc dziecku prawidłowo się rozwijać. Podstawą jest szybka diagnoza (do 6. roku życia) i szybkie rozpoczęcie terapii oraz dobra atmosfera i brak przemocy w domu.

Czytaj: Zaburzenia mowy u dzieci: dyslalia, afazja, giełkot i jąkanie [PORADNIK]

Co robić, aby urodzić zdrowe dziecko?

Pytanie 1 z 11
Czy w ciąży trzeba zrezygnować z kawy?