Spis treści
Alkoholowy Zespół Płodowy (FAS, fetal alcohol syndrome) to zespół wad wrodzonych dziecka, obejmujących zaburzenia psychiczne i fizyczne, spowodowane piciem alkoholu przez matkę w trakcie ciąży. To jedna z niewielu chorób wrodzonych dziecka, na którą matka ma całkowity wpływ.
W Polsce co roku rodzi się nawet 9 tys. dzieci cierpiących na zaburzenia rozwojowe spowodowane kontaktem z alkoholem w czasie okresu płodowego. To więcej, niż rodzi się z zespołem Downa.
Nie ma dokładnych danych, jaka ilość alkoholu wywołuje Alkoholowy Zespół Płodowy. Dlatego też obecnie nie zaleca się spożycia żadnych jego ilości w czasie ciąży, niezależnie od trymestru. By dziecko nie cierpiało z powodu FAS wystarczy nie pić alkoholu w czasie ciąży.
Nie odmawiając go sobie w tym czasie, przyszła mama skazuje dziecko na problemy zdrowotne i psychiczne. Dzieci dotknięte zespołem są nadpobudliwe, gorzej się uczą (ze względu na problemy z pamięcią), a także bywają agresywne wobec rówieśników. Mają też problemy zdrowotne - problemy z sercem, nerkami itd.
Przyczyny Alkoholowego Zespołu Płodowego FAS
Jeśli w czasie ciąży wypijesz kieliszek wina lub jedno piwo, twoje nienarodzone dziecko wypije go wraz z tobą. Jego organizm nie ma żadnego mechanizmu obronnego, który uchroniłby je przed skutkami działania procentów. Nie chroni go łożysko, a wątroba nie jest jeszcze dostatecznie rozwinięta, by eliminować alkohol.
Czytaj: Używki w ciąży: kawa, czekolada, alkohol, papierosy
Nieplanowana ciąża - czy mogłaś zaszkodzić swojemu dziecku pijąc alkohol lub paląc papierosy
Szczególnie charakterystycznymi objawami FAS są zmiany w wyglądzie twarzy chorego dziecka (w przypadku syndromu FAS pojawia się większość tych cech):
- rynienka nosowa jest wygładzona,
- cienka górna warga,
- niewielki obwód głowy,
- zmarszczka w kąciku oka,
- niewielkie, szeroko rozstawione oczy.
Nie musisz wypić dużo ani pić często, aby zaszkodzić dziecku. Szczególnie niebezpieczne jest picie w pierwszych dniach po zapłodnieniu, a więc wtedy, gdy jeszcze nie wiesz, że jesteś w ciąży. Największe uszkodzenia mózgu i układu nerwowego może spowodować alkohol w pierwszych 3-5 tygodniach.
Alkohol wypity w 3 trymestrze może znacząco spowolnić rozwój dziecka, a nawet spowodować przedwczesny poród. W przeciwieństwie do innych wcześniaków dziecko uszkodzone przez kontakt z alkoholem w organizmie matki nigdy tych braków nie nadrobi. Nie ma bezpiecznej dawki alkoholu w ciąży!
Czytaj: 1 trymestr ciąży. Czego nie wolno ci robić w 1 trymestrze? 10 absolutnie zakazanych rzeczy
Poród przedwczesny: 10 wskazówek, dzięki którym nie urodzisz za wcześnie
Najczęstsze objawy FAS
Objawy alkoholowego zespołu płodowego to:
- niski wzrost i małogłowie
- dysmorfie twarzy (np. twarz jest niesymetryczna)
- wady układu kostno-mięśniowego i zaburzenia czucia głębokiego, problemy z koordynacją (dziecko może np. złamać rękę i nie czuć tego)
- problemy ze słyszeniem, opóźniona zdolność mówienia
- zmniejszone pole widzenia, słaba pamięć wzrokowa (dziecko może się łatwo gubić nawet w okolicy domu)
- anomalie w budowie wątroby, serca, nerek, narządów płciowych
- podwyższony próg bólu lub nadwrażliwość na ból
- nadpobudliwość
- problemy z pamięcią i trudności w uczeniu się (dziecko będzie się skarżyć, że „nic mu nie wchodzi do głowy”, choć się uczy)
- zaburzenia zachowania, niedostosowanie społeczne, trudności w przewidywaniu konsekwencji swoich zachowań (może np. uciekać z domu)
- niekontrolowane napady złości
- skłonność do uzależnień
- skłonności depresyjne i lękliwość
Alkoholowy zespół płodowy jest nieuleczalny, ale można zmniejszyć ryzyko dalszych zaburzeń u dziecka i pomóc dziecku prawidłowo się rozwijać. Podstawą jest szybka diagnoza (do 6. roku życia) i szybkie rozpoczęcie terapii oraz dobra atmosfera i brak przemocy w domu.
Czytaj: Zaburzenia mowy u dzieci: dyslalia, afazja, giełkot i jąkanie [PORADNIK]
