Problem AZS w ciąży może dotyczyć dwóch przypadków. Pierwsza – kiedy w ciążę zachodzi kobieta już cierpiąca na atopowym zapaleniem skóry. Druga – co zdarza się bardzo rzadko – gdy AZS ujawnia się dopiero w trakcie trwania ciąży. Bywa tak u tych kobiet, które wcześniej (nawet w okresie wczesnego dzieciństwa) miały atopowe zapalenie skóry.
Spis treści
- Indywidualne reakcje skóry przy AZS w ciąży
- Przy AZS w ciąży najważniejsza jest pielęgnacja
- Kosmetyki na AZS w ciąży
- Ostrożnie z lekami na AZS w czasie ciąży
- Co zaostrza objawy AZS-u w ciąży?
- Atopowe zapalenie skóry w ciąży - stały kontakt z lekarzem
Indywidualne reakcje skóry przy AZS w ciąży
Dermatolodzy szacują, że atopowe zapalenie skóry dotyka już od 10 do 15 procent Polaków. W tej grupie pewien odsetek to młode kobiety, chcące zajść w ciążę albo spodziewające się potomka. Przez fora internetowe poświęcone tej chorobie niekiedy przewija się więc pytanie, skierowane do mam z tą chorobą: "Jak wasza skóra zareagowała na ciążę?", "Czy pojawiło się atopowe zapalenie skóry w ciąży?". I nie ma na nie jednej odpowiedzi. Dlaczego?
– Reakcje skóry zawsze są bardzo indywidualne. Może być albo lepiej, albo gorzej, albo tak samo jak przed ciążą, i nikt nie wie, czemu tak jest, bo na kobietach ciężarnych nie prowadzi się żadnych badań. Podobnie wielką niewiadomą jest to, czemu niektóre kobiety atopowe zapalenie skóry dopada właśnie w czasie ciąży. Obserwuję to bardzo rzadko, ale takie przypadki się zdarzają – wyjaśnia prof. Anna Zalewska-Janowska, specjalista alergolog i dermatolog wenerolog, kierownik Zakładu Psychodermatologii w Katedrze Immunologii Klinicznej i Mikrobiologii Uniwersytetu Medycznego w Łodzi.
– Prawdopodobnie najważniejszym czynnikiem, jaki o tym decyduje, jest stres związany z ciążą, być może mają tu znaczenie zmiany hormonalne, zachodzące w trakcie tego okresu, które sprawiają, że skóra staje się dużo bardziej wrażliwa.
Przeczytaj również: Jak pielęgnować skórę dziecka z atopowym zapaleniem skóry
Jak radzić sobie z innymi dolegliwościami skórnymi niż atopowe zapalenie skóry w ciąży
Przy AZS w ciąży najważniejsza jest pielęgnacja
Jeśli na atopowe zapalenie skóry cierpisz od lat, a po zajściu w ciążę stan twojej skóry znacząco się poprawił, uważaj się za szczęściarę. Także niewielkie zmiany nie są powodem do niepokoju – wystarczy je odpowiednio pielęgnować, by skóra była we względnie dobrej kondycji.
Ale zdarza się, że stan skóry pogarsza się, czasem z dnia na dzień. W ciąży skóra bowiem zazwyczaj się wysusza, co jest związane ze spowolnieniem (za sprawą działania hormonów) pracy gruczołów łojowych.
Nie jest to korzystne dla kobiet z atopowym zapaleniem skóry w ciąży i innych osób z tym schorzeniem, która jest sucha z natury, z powodu dużo słabszej bariery naskórkowej. Ogrzewanie dodatkowo ją wysusza, a ciepłe ubrania i pot – silnie drażnią. Nie wolno więc zapominać o codziennej, starannej pielęgnacji skóry w ciąży, dzięki której można zmniejszyć objawy choroby.
Kosmetyki na AZS w ciąży
Najważniejsze, by skórę systematycznie natłuszczać za pomocą emolientów – kosmetyków, które odtwarzają płaszcz lipidowy naskórka, zapobiegają zbyt szybkiej utracie wilgoci i zmniejszają uczucie swędzenia.
Kosmetyków zawierających emolienty jest wiele – podczas ciąży dozwolone są wszystkie, sztuką jest tylko dobór preparatów, które skóra będzie dobrze tolerowała. Gdy już taki znajdziesz, nakładaj go na skórę w ciągu dnia co dwie, trzy godziny (tyle zwykle utrzymuje się ich działanie).
Osobom z atopowym zapaleniem skóry zalecane są również lecznicze kąpiele z dodatkiem emolientów. Powinny odbywać się w wodzie o temperaturze ciała (ok. 37°C) i trwać 10–15 minut. Do mycia używaj środków przeznaczonych dla alergików. Po kąpieli delikatnie osusz skórę, przykładając ręcznik do ciała, i w ciągu trzech minut nałóż solidną porcję emolientu (wtedy uzyskasz najlepszy efekt nawilżający).
– Swoim pacjentkom zalecam również stosowanie preparatów z tlenkiem cynku, np. pastę cynkową zmieszaną domowym sposobem z alantoiną – mówi prof. Zalewska-Janowska. – Są bardzo skuteczne, działają przeciwzapalnie, a przy tym nie dają efektów ubocznych i nie ma przeciwwskazań do stosowania podczas ciąży.
Przeczytaj również: Czy w ciąży jesteś skazana na rozstępy?
Jak zmienia się cera i skóra ciała w ciąży?
Ostrożnie z lekami na AZS w czasie ciąży
Jednym z najbardziej dokuczliwych objawów atopowego zapalenia skóry w ciąży w fazie zaostrzenia choroby jest świąd skóry. Tak silny, że nie sposób normalnie funkcjonować. Drapanie tylko pogarsza sprawę, bo rozdrapana do krwi skóra jest podatna na zakażenia.
W fazie zaostrzenia skóra jest też mocno podrażniona, łuszczy się, czasem pęka i tworzą się na niej pęcherzyki, z których sączy się płyn. Gdy pęcherzyki pękają, na skórze jest wiele ranek, które łatwo zainfekować bakteriami albo grzybami. Wtedy niezbędne jest leczenie.
Niestety, większość leków dermatologicznych podczas ciąży jest zakazana ze względu na ryzyko ich negatywnego wpływu na płód. W przypadku niektórych leków nie należy wręcz zachodzić w ciążę w ciągu 2 lat od zakończenia terapii.
Dlatego kobiety, które cierpią na atopowe zapalenie skóry, powinny jeszcze przed zajściem w ciążę wyleczyć skórę, a potem być w kontakcie z dermatologiem. Co, jeśli podczas ciąży dojdzie do zaostrzenia objawów?
– Stosuje się wtedy miejscowo działające sterydy w postaci kremów albo maści – wyjaśnia prof. Anna Zalewska-Janowska.
Trzeba je stosować pod kontrolą lekarza. Kobiety cierpiące na atopowe zapalenie skóry w ciąży trapią też inne, już typowe dla tego stanu przypadłości – grzybica pochwy, opryszczka. To schorzenia, które dla osób z AZS są groźne, bo łatwo przenieść je na całą powierzchnię skory.
– W przypadku grzybicy zalecam pacjentkom klotrimazol do stosowania miejscowego i przepłukiwanie kwasem bornym, a w ramach profilaktyki – miejscowe stosowanie kremów z tlenkiem cynku – mówi prof. Anna Zalewska-Janowska.
W przypadku opryszczki sprawa jest bardziej złożona. – Opryszczkę trzeba leczyć preparatami do tego przeznaczonymi. Aby kuracja była skuteczna, trzeba stosować je nie trzy, ale pięć razy dziennie, z przerwą nocną. Oczywiście ważne jest też odpowiednie postępowanie – opryszczki nie wolno dotykać, by wirus nie rozniósł się po całej skórze.
Co zaostrza objawy AZS-u w ciąży?
Wiele przyszłych mam dopada syndrom wicia gniazda – kupowanie wyprawki, przygotowywanie pokoiku dla nowego członka rodziny. Niestety, ciężarne z atopowym zapaleniem skóry muszą w miarę bezczynnie przetrwać ten zew natury lub rozłożyć przygotowania na dłuższy czas.
– Stres to jeden z ważniejszych czynników nasilających objawy tej choroby. Zmęczenia, wywołanego np. kupowaniem wyprawki, też lepiej nie lekceważyć – ostrzega pani profesor dermatolog alergolog. – Samo chodzenie po sklepach z dużym brzuchem to spory wysiłek, nie sposób się wtedy nie spocić, a pot również drażniąco wpływa na skórę – dodaje.
Kobiecie z atopowym zapaleniem skóry w ciąży nie wolno się też angażować w remont dziecięcego pokoiku, bo detergenty, farby czy lakiery mogą dodatkowo zaostrzać chorobę.
Atopowe zapalenie skóry w ciąży - stały kontakt z lekarzem
Kobieta z atopowym zapaleniem skóry w ciąży musi być pod stałą opieką dwóch lekarzy. Pierwszy to ginekolog, który prowadzi ciążę. Drugi – dermatolog lub dermatolog alergolog, specjalizujący się w leczeniu alergii skórnych.
– Idealnie byłoby, gdyby lekarze tych dwóch specjalizacji mieli możliwość stałej współpracy – mówi prof. Anna Zalewska-Janowska.
Tak bywa jednak tylko w niektórych przypadkach, na przykład gdy obaj specjaliści przyjmują w tej samej przychodni. Trzeba więc dbać o to, by jeden wiedział, co zalecił drugi.
– Warto pamiętać, że dokumentacja medyczna należy do pacjenta, nie do lekarza, dlatego zawsze można poprosić o wykonanie kserokopii karty, by drugi specjalista miał do niej wgląd – zaznacza pani profesor.
miesięcznik "M jak mama"
