Badanie moczu w ciąży to rutynowy test znajdujący się na liście badań ciążowych. Kobiety w ciąży powinny wykonywać badanie ogólne moczu minimum 7 razy. Polega ono na ocenie próbki moczu pod kątem cech fizycznych i biochemicznych. Pojawiające się w nim zmiany mogą świadczyć o schorzeniach, które w ciąży stanowią zagrożenie lub powodują powikłania.
Podczas oglądania wyników badania moczu lekarz będzie zwracał szczególną uwagę na trzy rzeczy: czy w moczu nie ma cukru, białka oraz oznak zakażenia układu moczowego (zwiększona liczba leukocytów). Jak poprawnie przygotować próbkę do badań moczu w ciąży?
Spis treści
- Jak pobrać mocz do badania?
- Jakie są prawidłowe wyniki badania moczu w ciąży?
- Badanie moczu w ciąży - zabarwienie
- Badanie moczu w ciąży - przejrzystość
- Badanie moczu wyniki - odczyn (pH)
- Badanie moczu wyniki - gęstość (ciężar właściwy)
- Badanie moczu wyniki - bakterie
- Badanie moczu wyniki - białko
- Badanie moczu wyniki - cukier (glukoza)
- Badanie moczu wyniki - bilirubina
- Badanie moczu wyniki - erytrocyty
- Badanie moczu wyniki - leukocyty
Jak pobrać mocz do badania?
Badanie moczu w ciąży jest obowiązkowe i robione dość często. Aby badanie moczu w ciąży było miarodajne, próbkę należy pobrać po całonocnej, minimum 5-godzinnej przerwie w jego oddawaniu.
Przed pobraniem unikaj pokarmów, które zawierają barwniki, oraz leków zmieniających barwę moczu. Kup w aptece jałowy, plastikowy pojemnik na mocz.
Gdy wstaniesz rano, najpierw się podmyj, następnie pobierz mocz (należy pobierać z tzw. środkowego strumienia). Pojemnik powinien szybko trafić do laboratorium.
Jakie są prawidłowe wyniki badania moczu w ciąży?
- barwa słomkowa lub żółta
- klarowność – zupełna
- odczyn – kwaśny
- ciężar właściwy – 1,002–1,030 g/cm3
- nie powinno być białka, cukru, bilirubiny i urobilinogenu.
Warto wiedzieć, że obecność cukru w moczu może wskazywać na cukrzycę ciążową. Białko w moczu może świadczyć o infekcji pęcherza lub nerek (bywa też objawem tzw. zatrucia ciążowego groźnego dla ciebie i twojego dziecka). Ciała ketonowe w moczu często wskazują na zaburzenia metaboliczne w twoim organizmie.
Badanie moczu w ciąży - zabarwienie
Jaki powinien być prawidłowy kolor moczu w ciąży? Norma prawidłowy wynik: kolor jasnożółty. Kolor czerwony lub krwisty świadczy o przenikaniu krwinek czerwonych do układu moczowego (np. przy ciężkich uszkodzeniach nerek, w skazie krwotocznej lub na skutek obecności kamieni w drogach moczowych). Kolor brunatny moczu oznacza obecność bilirubiny.
Badanie moczu w ciąży - przejrzystość
W czasie badań ocenia się też przejrzystość moczu. Norma prawidłowy wynik to: przejrzysty, klarowny. Świeżo oddany mocz jest przejrzysty, potem mętnieje. Mocz od początku mętny występuje w ropnych zapaleniach dróg moczowych i niektórych postaciach kamicy nerkowej.
Badanie moczu wyniki - odczyn (pH)
Norma prawidłowy wynik: kwaśny, czyli ok. 5,5 pH (w przedziale wartości 4,5–7,8). Stale utrzymujący się odczyn zasadowy może świadczyć o upośledzeniu zdolności nerki do zakwaszania moczu, zakażeniu układu moczowego bakteriami rozkładającymi amoniak albo o kamicy nerek.
Badanie moczu wyniki - gęstość (ciężar właściwy)
Norma prawidłowy wynik: 1,023–1,035 g/cm3. Ciężar właściwy moczu nie powinien zbliżać się do ciężaru wody (1 g/cm3), gdyż świadczyć to może o utracie bardzo ważnej funkcji nerki, jaką jest zagęszczanie moczu. Często jest to pierwszy objaw sugerujący rozpoczynającą się niewydolność nerek.
Badanie moczu wyniki - bakterie
Norma prawidłowy wynik: bakterie nie powinny być obecne w moczu. Obecność bakterii w moczu może świadczyć o zakażeniu nerek lub układu moczowego. Ale nie jest wystarczającym dowodem zakażenia - bakterie mogą bowiem pochodzić ze skóry lub śluzówki miejsc intymnych (jeśli nie zachowano dostatecznej higieny przy pobieraniu próbki moczu).
W przypadku stwierdzenia bakterii trzeba wykonać posiew moczu. Dopiero wynik tego badania informuje, czy w próbce moczu znajdują się bakterie, w jakiej ilości, jakiego gatunku oraz na jakie antybiotyki są wrażliwe.
Badanie moczu wyniki - białko
Norma prawidłowy wynik: nie powinno być obecne. W moczu ludzi zdrowych wydalane są niewielkie ilości białka (do 100 mg na dobę). Białkomocz to wydalanie z moczem ponad150 mg białka na dobę, ale w ciąży może być to nawet do 200 mg na dobę. Białko w moczu może pojawić się w czasie wysokiej gorączki, pod wpływem dużego wysiłku fizycznego lub przemarznięcia, ale najczęściej jest następstwem chorób dróg moczowych.
Uwaga: wykrycie białka w moczu kobiety w ciąży może oznaczać gestozę (zatrucie ciążowe).
Badanie moczu wyniki - cukier (glukoza)
Norma prawidłowy wynik: nie powinien być obecny w moczu. Wynik może być podany w liczbach, np. 50 mg/l (im większa liczba, tym więcej glukozy) lub w plusach – większa liczba plusów oznacza większą ilość glukozy. Jeśli w moczu jest cukier, trzeba zrobić badanie krwi w kierunku cukrzycy – test obciążenia glukozą.
Badanie moczu wyniki - bilirubina
Norma prawidłowy wynik: bilirubina całkowita: poniżej 1,1 mg/dl; bilirubina związana: poniżej 0,3 mg/dl. W ciąży wzrost stężenia bilirubiny całkowitej nie musi oznaczać niczegoniepokojącego. Wzrost stężenia bilirubiny związanej sygnalizuje natomiast problemy z wątrobą, może np. oznaczać cholestazę.
Badanie moczu wyniki - erytrocyty
Norma prawidłowy wynik: nie więcej niż 3 w polu widzenia. Obecność erytrocytów (czerwone ciałka krwi) w moczu nazywamy krwinkomoczem (gdy jest ich niewiele) lub krwiomoczem. Krwiomocz, podobnie jak białkomocz, jest częstym objawem chorób układu moczowego.
Źródłem krwinkomoczu lub krwiomoczu może być uszkodzenie zarówno nerki, jak też każdego odcinka dróg moczowych. Najczęstszą przyczyną jest kamica nerkowa, a szczególnie atak kolki nerkowej. Obecność powyżej 10 krwinek w polu widzenia może sugerować zaburzenia krzepnięcia krwi, niewydolność krążenia, marskość wątroby.
Badanie moczu wyniki - leukocyty
Norma prawidłowy wynik: nie więcej niż 5 w polu widzenia. Stwierdzenie w polu widzenia większej liczby leukocytów (białych ciałek krwi) zwykle świadczy o bakteryjnym zakażeniu dróg moczowych lub nerek.
