9 września to Światowy Dzień FAS
Światowy Dzień Alkoholowego Zespołu Płodowego to inicjatywa trójki rodziców: kanadyjskiego małżeństwa Bonnie Buxton i Briana Philcoxa oraz Amerykanki Teresy Kellerman. Ich adopcyjne dzieci cierpiały na niepełnosprawność spowodowaną spożywaniem przez biologiczne matki alkoholu w ciąży. Zapoczątkowanie obchodów dnia świadomości FAS było wyrazem frustracji, którą odczuwali, mierząc się z niezrozumieniem tego problemu w społeczeństwie.
Wybrana data nie jest przypadkowa: 9 dzień 9 miesiąca roku ma symbolizować 9 miesięcy ciąży bez alkoholu.
Picie alkoholu przez ciężarne kobiety jest niestety dużym problemem również w Polsce. Według statystyk Państwowej Agencji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych co trzecia kobieta w wieku 18-40 lat piła alkohol w trakcie ciąży. Te statystyki widać także po efektach takich niechlubnych praktyk: w Polsce rodzi się więcej dzieci z FAS niż dzieci z zespołem Downa.
Pamiętaj: Już jedna lampka wina może mieć wpływ na twoje dziecko - zarówno na jego wygląd fizyczny, jak i na psychikę.
Jak alkohol wpływa na dziecko w łonie matki?
Na początku warto zaznaczyć, że napoje alkoholowe - także wino i piwo powodują większe zaburzenia u płodu i deficyty w rozwoju dziecka niż narkotyki. Według Instytutu Medycyny, w USA alkohol powoduje najpoważniejsze uszkodzenia neurobehawioralne płodu spośród wszystkich substancji uzależniających (np. kokaina, heroina, marihuana).
Dowiedz się: Fakty i mity dotyczące picia alkoholu w ciąży.
Co więcej, nie trzeba być kobietą uzależnioną od alkoholu, pijącą z dużą częstotliwością i w dużych ilościach, by urodzić dziecko z FAS. Takie dzieci rodzą także matki, o których nikt by nie powiedział, że są „patologiczne”.
FAS i inne zaburzenia poalkoholowe
Według badań, 85% dzieci, które w łonie matki miało styczność z alkoholem, nie dostanie FAS - ale to nie znaczy, że nie pojawią się żadne tego konsekwencje. Większość z tych dzieci cierpi na deficyty poznawcze i problemy w zachowaniu, będące pochodną działania alkoholu w życiu płodowym.
Sprawdź: Ciężarna odpowie za picie alkoholu w ciąży? Tego chce Rzecznik Praw Dziecka
Z tych wszystkich dzieci, łącznie 2% ma łatwe do zdiagnozowania objawy Spektrum Płodowych Zaburzeń Poalkoholowych (raport PARPA 2015). Wśród zaburzeń poalkoholowych, oprócz FAS można wyróżnić FAE (te same objawy, ale mniej natężone niż FAS), ARND (objawy społeczne i umysłowe bez fizycznych) i ARBD (objawy fizyczne inne niż w FAS, bez objawów umysłowych).
Jak zachowują się dzieci z FAS?
- Dzieci z FAS gorzej się uczą. Mają trudności z pamięcią i z przetwarzaniem informacji. Nie potrafią się skoncentrować, mają problemy z myśleniem abstrakcyjnym.
- Mają problemy z wymową. Często się jąkają, mają problemy z artykulacją myśli.
- Nie potrafią same rozwiązywać problemów.
- Są nadpobudliwe, impulsywne, cierpią na zmienność nastrojów.
- Mają problemy z wyciąganiem wniosków i uczeniem się na błędach, Nie potrafią rozporządzać czasem, a w dorosłym życiu także pieniędzmi.
- To, co słyszą, nie zawsze do nich trafia, muszą powtarzać samodzielnie to, co usłyszały, by przyswoić informację.
- W wieku dojrzewania - często są niezdolne do kontrolowania impulsów seksualnych.
- Mają skłonności depresyjne i stany lękowe.
Problemy zdrowotne dzieci z FAS
Oprócz psychofizycznych oznak FAS, dzieci z tym zaburzeniem często mają problemy z sercem, nerkami, wzrokiem i słuchem.
Przeczytaj: Wino w ciąży - czy czerwone wino jest zdrowe czy szkodliwe w ciąży?
Jak wyglądają dzieci z FAS?
Cechy fizyczne u dzieci z FAS najbardziej widoczne są między 2. a 10. rokiem życia. Później mogą stopniowo zanikać.
- często rodzą się z niską wagą - poniżej 2500 g,
- pojawia się małogłowie - zmniejszony obwód główki,
- brak rynienki podnosowej,
- oczy są małe i szeroko rozstawione,
- środkowa część twarzy wydaje się płaska - zwłaszcza nos z szeroką nasadą, krótki i zadarty,
- górna warga jest wąska i słabo napigmentowana,
- powieki opadające, z fałdem w wewnętrznym kąciku oka.
