Spis treści
- Konflikt płytkowy: antygen HPA-1a
- Konflikt płytkowy: specjalny program PREVFNAIT
- Konflikt płytkowy: badanie bezpłatne, ale nie powszechne
- Tu zrobisz badanie w kierunku konfliktu płytkowego
Ludzie nie różnią się jedynie grupą krwi, różnią się także antygenem jej płytek. Niektórzy mogą dany antygen posiadać, a inni nie. Najbardziej znany konflikt serologiczny to nic innego jak brak u przyszłej mamy we krwi antygenu D określanego jako Rh, które może być ujemne lub dodatnie. Natomiast konflikt płytkowy zachodzi wtedy, gdy krew przyszłych rodziców różni się pod względem występowania antygenu HPA-1a.
Konflikt płytkowy: antygen HPA-1a
W czasie ciąży może zaistnieć sytuacja, kiedy płytki krwi dziecka zawierają antygen HPA-1a odziedziczony od taty, a nie ma go przyszła mama. Wówczas organizm kobiety może wytworzyć przeciwciała niszczące płytki krwi płodu odpowiedzialne za krzepnięcie krwi, a ich niedobór może doprowadzić do małopłytkowości. Z kolei małopłytkowość może stać się przyczyną tworzenia się wybroczyn, wylewów, w tym bardzo groźnego wylewu do ośrodkowego układu nerwowego. Na szczęście konflikt płytkowy między matką a płodem w zakresie antygenów płytek krwi występuje rzadko. Małopłytkowość stwierdzono u ok. 1 dziecka na 1500 urodzonych, gdzie w przypadku 10 procent z nich konflikt niesie za sobą bardzo poważne komplikacje. Jednak nie zmienia to faktu, że zdaniem naukowców badania w kierunku konfliktu HPA-1a powinny być robione u każdej kobiety w ciąży, tak jak są robione badania antygenu Rh. Wykonuje się je raz w życiu, bo antygeny się nie zmieniają.
Konflikt płytkowy: specjalny program PREVFNAIT
W Polsce konfliktem płytkowym specjaliści zajmują się już od kilkudziesięciu lat. Między innymi w wyniku ich pracy powstał program PREVFNAIT, dzięki któremu każda przyszła mama może za darmo wykonać badania na obecność antygenu HPA-1a. Badania finansowane są ze środków Programu Polsko-Norweskiej Współpracy Badawczej i prowadzi je zespół Instytutu Hematologii i Transfuzjologii. Profesor Ewa Brojer, kierownik projektu, opowiada, na czym polega praca Instytutu w zakresie tych badań. – Do naszego zakładu w celu diagnostyki kierowanych jest rocznie 20–30 kobiet z podejrzeniem konfliktu płytkowego. Dzieje się tak najczęściej, gdy lekarze doszukują się powodów niskiej liczby płytek u dziecka, które są odpowiedzialne za krzepliwość krwi. W próbkach przesłanych do naszego laboratorium szukamy przeciwciał do płytek krwi. Sprawdzamy też, czy między matką a dzieckiem – a jeśli nie są dostępne próbki krwi dziecka, to między matką a ojcem dziecka – istnieje niezgodność antygenów. Wykrycie przeciwciała do płytek i ustalenie, że matka nie ma jakiegoś antygenu, a dziecko ten antygen posiada, potwierdza, że przyczyną choroby dziecka, czyli tak zwanej małopłytkowości, są wytworzone przez matkę przeciwciała. Skąd pomysł na takie badania, zwłaszcza że konflikt płytkowy dotyczy znikomej liczby kobiet w ciąży? Ewa Brojer tłumaczy: – Takie zdiagnozowanie przyczyny ma bardzo duże znaczenie dla kolejnej ciąży u danej kobiety. Lekarze wiedzą wówczas, jakie podjąć działania, aby nie dopuścić do wystąpienia u dziecka małopłytkowości. Dzięki zastosowaniu leczenia kolejne dziecko rodzi się zdrowe.
Konflikt płytkowy: badanie bezpłatne, ale nie powszechne
Do zbadania obecności antygenu HPA-1a wystarczy zaledwie niewielka próbka krwi pobranej przy okazji obowiązkowych badań między 8. a 20. tygodniem ciąży. Co ważne, przy oddaniu krwi należy pielęgniarce oddać podpisaną deklarację świadomej zgody na udział w projekcie (do pobrania na stronie www.konfliktplytkowy.ihit.waw.pl) . – Badania na obecność HPA-1a wykonujemy obecnie u kobiet w ciąży w całej Polsce, wspólnie z Uniwersytetem w Tromsø w Norwegii – mówi profesor Ewa Brojer. – Kobiety HPA-1a ujemne, u których ryzyko konfliktu płytkowego istnieje, są poddane specjalistycznej opiece w II Klinice Ginekologii i Położnictwa w Warszawie, która jest jedynym w Polsce ośrodkiem prowadzącym leczenie płodów i noworodków kobiet z przeciwciałami do płytek krwi – informuje profesor i dodaje: – Samo badanie, jak i badania diagnostyczne u kobiet, u których istnieje ryzyko wystąpienia konfliktu płytkowego, jest bezpłatne. Mamy nadzieję, że w przyszłości badania w kierunku konfliktu HPA-1a staną się powszechne – podkreśla prof. Ewa Brojer.
Tu zrobisz badanie w kierunku konfliktu płytkowego
Możesz się zgłosić na bezpłatne badania krwi w Instytucie Hematologii i Transfuzjologii w Warszawie przy ul. Chocimskiej 5 lub ul. I. Gandhi 14 oraz w punktach pobrań, które znajdują się w każdym większym mieście. Listę punktów znajdziesz na www.konfliktplytkowy.ihit.waw.pl. Jeśli chcesz wiedzieć, zanim zajdziesz w ciążę, czy dziecko nie będzie zagrożone konfliktem płytkowym, możesz się zbadać na własny koszt. Badanie w kierunku konfliktu płytkowego wykonywane jest za 50 zł w Instytucie Hematologii i Transfuzjologii.
miesięcznik "M jak mama"
