Niepowściągliwe wymioty ciężarnych to choroba, która występuje przed 16. tygodniem ciąży. Nie jest to typowa dolegliwość pierwszego trymestru – jak słynne poranne mdłości.
Zwykłe nudności, będące charakterystycznym objawem ciąży, są uciążliwe, ale zazwyczaj mijają po kilku chwilach i można je złagodzić piciem herbatek imbirowych czy podgryzaniem migdałów.
Niepowściągliwe wymioty to nie mdłości, lecz wyrzucanie pod ciśnieniem treści z żołądka. Nie pomagają na nie żadne domowe sposoby.
Czytaj: Co jest dobre na poranne mdłości i wymioty ciążowe? PORADNIK DLA PRZYSZŁEJ MAMY
Nudności w ciąży: co pomaga? Nietypowe sposoby na mdłości w ciąży
Spis treści:
- Niepowściągliwe wymioty - bunt organizmu
- Kiedy niepowściągliwe wymioty mogą być groźne?
- Przyczyny niepowściągliwych wymiotów
- Kiedy potrzebny jest specjalista?
- Jak wygląda leczenie?
Niepowściągliwe wymioty - bunt organizmu
Problem wymiotów, których nie da się zahamować, dotyczy na szczęście tylko niewielkiego procenta ciężarnych. Pacjentki skarżące się na tę dolegliwość zwracają prawie wszystko, co zjedzą lub wypiją, a ich układ pokarmowy nie jest w stanie przyjąć żadnych posiłków ani płynów.
Taki stan może być niebezpieczny zarówno dla kobiety, jak i jej dziecka, dlatego z problemem tym trzeba walczyć. – Poranne mdłości towarzyszące ciąży nie są niczym dziwnym – tłumaczy dr n. med. Ewa Kurowska, zastępca ordynatora Kliniki Położnictwa i Zdrowia Kobiety szpitala Medicover. – Wywołuje je wysokie stężenie progesteronu. Gdy pacjentka się na nie skarży, nas, lekarzy, to w zasadzie cieszy – to znak, że ma dużo hormonu odpowiedzialnego za podtrzymanie ciąży.
Czytaj: Hormony a ciąża - 5 hormonów potrzebnych do zajścia w ciążę
Beta hCG w ciąży. Co oznacza poziom hCG i jakie są normy hCG?
Kiedy niepowściągliwe wymioty mogą być groźne?
Problem zaczyna się wtedy, gdy przyszła mama nie może z powodu wymiotów przyswoić ani jedzenia, ani picia. Taka sytuacja prowadzi bowiem do odwodnienia oraz do dyselektrolitemii, czyli ostrej utraty elektrolitów. A one i ich właściwy balans są niezbędne do prawidłowej pracy serca i mięśni.
Niedobór elektrolitów może wywołać zaburzenia rytmu serca, a także nieprawidłowe napięcie mięśnia macicy – dodaje nasza ekspertka. Niepowściągliwe wymioty są zagrożeniem nie tylko dla matki, ale też dla jej rozwijającego się dziecka. Płód czerpie bowiem z organizmu kobiety wszystkie niezbędne do wzrostu składniki. Gdy ich zabraknie, zaczynają się problemy.
– Dziecko samo nie wytworzy sobie substancji odżywczych czy elektrolitów – wyjaśnia doktor Kurowska. – Jeśli nie ma skąd czerpać cukrów, białek, tłuszczów i innych składników, bo jego mama ich nie przyswaja, jego prawidłowy rozwój może być zahamowany lub zaburzony.
Zwłaszcza że mówimy o dolegliwościach charakterystycznych dla pierwszego trymestru ciąży, czyli dla okresu organogenezy, kiedy kształtują się i powstają wszystkie najważniejsze organy oraz narządy dziecka. W tym czasie malcowi nie powinno niczego zabraknąć.
Przyczyny niepowściągliwych wymiotów
Przyczyny niepowściągliwych wymiotów nie są do końca znane. Prawdopodobnie winne wszystkiemu są jak zwykle hormony (a dokładnie: podwyższony poziom gonadotropiny), choć specjaliści nie są co do tego zgodni.
Jako przyczynę dolegliwości wielu z nich podaje również problemy psychologiczne i emocjonalne, a za czynniki sprzyjające – wiek przyszłej mamy (starsze kobiety częściej cierpią na niepowściągliwe wymioty niż młode dziewczyny), ciążę mnogą oraz otyłość.
Najczęściej dolegliwość mija po pierwszym trymestrze, choć jest niewielki odsetek przyszłych mam borykających się z wymiotami także w zaawansowanej ciąży.
Dotyczy to zazwyczaj tych pań, u których podłożem problemu są lęki, niezrównoważenie emocjonalne lub inne czynniki psychologiczne. U takich pacjentek dolegliwości nie tylko mogą trwać dłużej, ale mogą też nawracać w kolejnych ciążach.
– Miałam kiedyś pacjentkę hospitalizowaną z powodu niepowściągliwych wymiotów, którą postawiliśmy na nogi – wspomina ginekolog. – Poszła do domu i za tydzień znów wróciła skrajnie odwodniona i osłabiona.
Za trzecim razem wyznała, że problemy pojawiły się po przyjeździe teściowej, co było dla niej stresem i psychicznie ją wykańczało. Gdy na nasze polecenie poprosiła gościa o wyjazd, wymioty ustały.
Czytaj: Stres i nerwy w ciąży. Czy szkodzą dziecku, jak sobie poradzić ze stresem?
Kiedy potrzebny jest specjalista?
Kiedy kobieta ciężarna powinna iść do lekarza? Jak odróżnić typowe nudności i wymioty od tych niepowściągliwych? – Nie ma obawy, nie da się tego pomylić – uspokaja dr Ewa Kurowska. – Każda kobieta zauważy, że wymiotuje ponad normę, że zwraca wszystko, co włoży do ust – i jedzenie, i herbatę, i wodę.
Są oczywiście dodatkowe sygnały, które potwierdzają problem: silne osłabienie, zagęszczony mocz lub jego brak świadczący o odwodnieniu, kołatanie serca, utrata wagi, co w ciąży nie jest typowym zjawiskiem. Zazwyczaj taka pacjentka sama zgłasza się do lekarza, bo już ledwo chodzi i nie ma na nic siły – dodaje ekspertka.
Jak wygląda leczenie?
Ze względu na niebezpieczne skutki niepowściągliwych wymiotów trzeba je leczyć. Zdaniem ginekologa najskuteczniejsza w takim wypadku jest hospitalizacja.
– W szpitalu mamy możliwość dożylnego leczenia, którego efektem jest ustabilizowanie poziomu elektrolitów, nawodnienie i odżywienie organizmu. Oczywiście, jednocześnie podawane są pacjentce leki przeciwwymiotne.
To środki, które nie są zalecane w trakcie dziewięciu miesięcy oczekiwania na dziecko i nie wolno ich stosować np. na zwykłe nudności ciążowe. Jednak w sytuacji zdiagnozowania niepowściągliwych wymiotów podanie ich jest korzystniejsze niż ich niepodanie – wyjaśnia doktor Kurowska.
Gdy pacjentka poczuje się lepiej – zazwyczaj po dwóch lub trzech dniach – wraca do domu. Może kontynuować przyjmowanie leków przeciwwymiotnych, jeśli lekarz uzna to za konieczne. Powinna też przyjrzeć się swojej diecie i starać się wyeliminować te potrawy i te czynniki, które wzmagają jej dolegliwości.
– Czasami tak jest, że kobieta reaguje wymiotami na sam zapach jedzenia albo na woń kosmetyków, płynu do naczyń itd. Wtedy trzeba znaleźć takie potrawy, które nie pachną „źle”, nie podrażniają żołądka, zrezygnować z perfum, pachnącego proszku do prania itd. – mówi ginekolog. – Odradza się zwykle potrawy mocno przyprawione, surowe, a zaleca gotowane warzywa i mięso. Warto jednak pamiętać, że zmiana diety nie zawsze skutkuje, dlatego pomoc specjalisty jest konieczna.
Czytaj: Nadwrażliwość na zapachy w ciąży - jak sobie z nią radzić?
