Szczepienie na krztusiec w ciąży jest nie tylko bezpieczne, ale i bardzo potrzebne. Noworodki do 6 tygodnia życia są zupełnie bezbronne wobec bakterii wywołujących krztusiec. Można jednak zapobiec ciężkiemu przebiegowi tej choroby u niemowląt właśnie poprzez szczepienie na krztusiec kobiet w okresie ciąży.
Spis treści
- Szczepienia na krztusiec w ciąży - co to za choroba?
- Jak chronić siebie i dziecko przed krztuścem?
- Dlaczego w ciąży warto zaszczepić się na krztusiec?
- Przeciwskazania do szczepienia na krztusiec w ciąży
- Czy szczepienie na krztusiec jest bezpieczne w ciąży?
Szczepienia na krztusiec w ciąży - co to za choroba?
Krztusiec jest chorobą wywoływaną przez bakterię Bortadella pertusis, która lokalizuje się zwykle w nabłonku dróg oddechowych. Krztusiec, inaczej zwany kokluszem, jest chorobą zakaźną, której źródłem jest chory człowiek, a do zakażenia dochodzi drogą kropelkową – poprzez ślinę i wydzieliny z nosa zakażonej osoby – dzieje się tak podczas rozmowy, kichania, kaszlu, a nawet wspólnego spożywania posiłków.
Przebieg krztuśca dzieli się na trzy fazy.
- Pierwsza z nich – faza nieżytowa – charakteryzuje się zapaleniem spojówek, katarem, stanem podgorączkowym i niezbyt nasilonym, suchym kaszlem.
- Faza druga, nazywaną fazą napadową, trwa od 2 do 6 tygodni, a do jej cech charakterystycznych należy przede wszystkim silny napadowy suchy kaszel, mogący przebiegać z bezdechem i sinicą. Napad kaszlu w przebiegu krztuśca charakteryzuje się licznymi kaszlnięciami na jednym wdechu, po którym następuje świszczący wdech przypominający pianie koguta.
- W fazie zdrowienia dominującym objawem jest w dalszym ciągu kaszel, zmniejsza on jednak swoje nasilenie, aż do całkowitego ustąpienia objawów.
Diagnoza krztuśca stawiana jest na podstawie objawów pacjenta, w oparciu o badania krwi i badania serologiczne. Podejrzenie krztuśca nasuwa silny, długo utrzymujący się kaszel. Leczenie polega na podawaniu antybiotyków z grupy makrolidów, odpoczynku i rehabilitacji oddechowej.
Czytaj również: Krztusiec w ciąży - jak się nim można zarazić i czy jest groźny dla płodu?
Kalendarz szczepień obowiązkowych - sprawdź aktualny
Te wirusy zagrażają płodowi! 5 najniebezpieczniejszych wirusów dla ciężarnej
Jak chronić siebie i dziecko przed krztuścem?
Jedyną skuteczną metodą ochrony przed zakażeniem krztuścem jest szczepienie. W celu zapobiegania zachorowaniu na krztusiec stosuje się szczepionkę skojarzoną DTP, która chroni nas jednocześnie przed trzema groźnymi chorobami – krztuścem, tężcem i błonicą.
Szczepionka DTP jest szczepionką obowiązkową, zawartą w kalendarzu szczepień ochronnych, która jest podawana dzieciom w 6 dawkach – pierwsza z nich w 6. tygodniu życia, a ostatnia w wieku 14 lat.
Niestety, odbycie szczepień obowiązkowych w dzieciństwie nie zapewnia nam odporności na całe życie – przyjmuje się, że przyjęcie wszystkich dawek szczepionki DTP chroni nas przed zachorowaniem na krztusiec przez ok. 10 lat.
Zalecane jest przyjęcie dawki przypominającej w wieku dorosłym osobom, które są szczególnie zarażone na zachorowanie, do których nalezą pracownicy ochrony zdrowia czy oświaty, ale także kobiety w ciąży.
Dlaczego w ciąży warto zaszczepić się na krztusiec?
W Polsce od 2018 roku szczepionka na krztusiec jest rekomendowana i bezpłatna dla kobiet pomiędzy 16. a 36. tygodniem ciąży.
Szczepienie na krztusiec jest niezwykle ważne zarówno dla matki jak i dziecka. Przeciwciała wytwarzane po szczepieniu przenikają przez łożysko pozwalając ochronić przed krztuścem noworodka w pierwszych tygodniach życia.
Ten okres w życiu dziecka pod względem odporności na krztusiec jest momentem krytycznym – dziecko nie posiada własnych przeciwciał, ponieważ pierwszą dawkę szczepionki może otrzymać dopiero w 6 tygodniu życia, natomiast w tym okresie przebieg choroby może być szczególnie niebezpieczny, dlatego tak ważne jest zaszczepienie mamy w okresie ciąży.
Dzięki szczepionce podanej matce możliwe jest wytworzenie przeciwciał u dziecka i zapewnienie mu ochrony do czasu otrzymania pierwszej dawki szczepionki na krztusiec.
Należy pamiętać, że szczepienie mamy w dzieciństwie nie daje odporności dziecku, potrzebna jest do tego dawka przypominająca, właśnie pomiędzy 16 a 36 tygodniem ciąży. Możliwe jest szczepienie po 36 tygodniu, jednak szczepionka podana nieco wcześniej gwarantuje pełne wytworzenie się przeciwciał u noworodka.
Przeciwskazania do szczepienia na krztusiec w ciąży
Istnieje niewiele przeciwwskazań bezwzględnych do przyjęcia szczepionki na krztusiec – należy do nich przede wszystkim przebyty wstrząs anafilaktyczny po poprzedniej dawce szczepionki na krztusiec, alergia na inne składniki szczepionki.
Nie zaleca się także szczepienia osobom, u których wystąpiła ostra miejscowa reakcja alergiczna na poprzednią dawkę szczepionki na krztusiec. Wskazaniem do odroczenia szczepienia na krztusiec jest ostra infekcja przebiegająca z gorączką.
Czy szczepienie na krztusiec jest bezpieczne w ciąży?
Szczepienie na krztusiec jest w pełni bezpieczne dla kobiet w ciąży, badania przeprowadzane wśród kobiet w ciąży nie wykazały podwyższonego ryzyka ani dla kobiety, ani dla dziecka.
Po szczepieniu może pojawić się miejscowa bolesność lub zaczerwienienie w miejscu wkłucia, lub krótkotrwała gorączka i uczucie zmęczenia, które przemija samoistnie w ciągu 48 godzin.
Szczepienie na krztusiec jest najlepszą metodą ochrony noworodka przed zachorowaniem i rozwinięciem groźnych powikłań, a szczepionka jest w pełni bezpieczna. Chęć zaszczepienia należy zgłosić swojemu lekarzowi rodzinnemu, który przed podaniem szczepionki dokładnie bada pacjentkę, a także pomoże rozwiać wszelkie wątpliwości związane ze szczepieniem.
Czytaj również: Choroby zakaźne w ciąży - 14 najważniejszych pytań o choroby zakaźne w ciąży
