Czy szczepienie na krztusiec w ciąży jest bezpieczne i czy warto je robić?

2022-03-18 12:38

Szczepienie na krztusiec w ciąży jest zalecane przez wielu ginekologów. Krztusiec to groźna choroba zakaźna, która jest szczególnie niebezpieczna dla noworodków i niemowląt. Dlatego szczepienie na krztusiec w ciąży może uratować zdrowie niejednego dziecka.

Czy szczepienie na krztusiec w ciąży jest bezpieczne i czy warto je robić?

i

Autor: Getty images Czy szczepienie na krztusiec w ciąży jest bezpieczne i czy warto je robić?

Szczepienie na krztusiec w ciąży jest nie tylko bezpieczne, ale i bardzo potrzebne. Noworodki do 6 tygodnia życia są zupełnie bezbronne wobec bakterii wywołujących krztusiec. Można jednak zapobiec ciężkiemu przebiegowi tej choroby u niemowląt właśnie poprzez szczepienie na krztusiec kobiet w okresie ciąży.

Spis treści

  1. Szczepienia na krztusiec w ciąży - co to za choroba?
  2. Jak chronić siebie i dziecko przed krztuścem?
  3. Dlaczego w ciąży warto zaszczepić się na krztusiec?
  4. Przeciwskazania do szczepienia na krztusiec w ciąży
  5. Czy szczepienie na krztusiec jest bezpieczne w ciąży?
Szczepienia w ciąży

Szczepienia na krztusiec w ciąży - co to za choroba?

Krztusiec jest chorobą wywoływaną przez bakterię Bortadella pertusis, która lokalizuje się zwykle w nabłonku dróg oddechowych. Krztusiec, inaczej zwany kokluszem, jest chorobą zakaźną, której źródłem jest chory człowiek, a do zakażenia dochodzi drogą kropelkową – poprzez ślinę i wydzieliny z nosa zakażonej osoby – dzieje się tak podczas rozmowy, kichania, kaszlu, a nawet wspólnego spożywania posiłków.

Przebieg krztuśca dzieli się na trzy fazy.

  • Pierwsza z nich – faza nieżytowa – charakteryzuje się zapaleniem spojówek, katarem, stanem podgorączkowym i niezbyt nasilonym, suchym kaszlem.
  • Faza druga, nazywaną fazą napadową, trwa od 2 do 6 tygodni, a do jej cech charakterystycznych należy przede wszystkim silny napadowy suchy kaszel, mogący przebiegać z bezdechem i sinicą. Napad kaszlu w przebiegu krztuśca charakteryzuje się licznymi kaszlnięciami na jednym wdechu, po którym następuje świszczący wdech przypominający pianie koguta.
  • W fazie zdrowienia dominującym objawem jest w dalszym ciągu kaszel, zmniejsza on jednak swoje nasilenie, aż do całkowitego ustąpienia objawów.

Diagnoza krztuśca stawiana jest na podstawie objawów pacjenta, w oparciu o badania krwi i badania serologiczne. Podejrzenie krztuśca nasuwa silny, długo utrzymujący się kaszel. Leczenie polega na podawaniu antybiotyków z grupy makrolidów, odpoczynku i rehabilitacji oddechowej.

Czytaj również: Krztusiec w ciąży - jak się nim można zarazić i czy jest groźny dla płodu?

Kalendarz szczepień obowiązkowych - sprawdź aktualny

Te wirusy zagrażają płodowi! 5 najniebezpieczniejszych wirusów dla ciężarnej

Jak chronić siebie i dziecko przed krztuścem?

Jedyną skuteczną metodą ochrony przed zakażeniem krztuścem jest szczepienie. W celu zapobiegania zachorowaniu na krztusiec stosuje się szczepionkę skojarzoną DTP, która chroni nas jednocześnie przed trzema groźnymi chorobami – krztuścem, tężcem i błonicą.

Szczepionka DTP jest szczepionką obowiązkową, zawartą w kalendarzu szczepień ochronnych, która jest podawana dzieciom w 6 dawkach – pierwsza z nich w 6. tygodniu życia, a ostatnia w wieku 14 lat.

Niestety, odbycie szczepień obowiązkowych w dzieciństwie nie zapewnia nam odporności na całe życie – przyjmuje się, że przyjęcie wszystkich dawek szczepionki DTP chroni nas przed zachorowaniem na krztusiec przez ok. 10 lat.

Zalecane jest przyjęcie dawki przypominającej w wieku dorosłym osobom, które są szczególnie zarażone na zachorowanie, do których nalezą pracownicy ochrony zdrowia czy oświaty, ale także kobiety w ciąży.

Dlaczego w ciąży warto zaszczepić się na krztusiec?

W Polsce od 2018 roku szczepionka na krztusiec jest rekomendowana i bezpłatna dla kobiet pomiędzy 16. a 36. tygodniem ciąży.

Szczepienie na krztusiec jest niezwykle ważne zarówno dla matki jak i dziecka. Przeciwciała wytwarzane po szczepieniu przenikają przez łożysko pozwalając ochronić przed krztuścem noworodka w pierwszych tygodniach życia.

Ten okres w życiu dziecka pod względem odporności na krztusiec jest momentem krytycznym – dziecko nie posiada własnych przeciwciał, ponieważ pierwszą dawkę szczepionki może otrzymać dopiero w 6 tygodniu życia, natomiast w tym okresie przebieg choroby może być szczególnie niebezpieczny, dlatego tak ważne jest zaszczepienie mamy w okresie ciąży.

Dzięki szczepionce podanej matce możliwe jest wytworzenie przeciwciał u dziecka i zapewnienie mu ochrony do czasu otrzymania pierwszej dawki szczepionki na krztusiec.

Należy pamiętać, że szczepienie mamy w dzieciństwie nie daje odporności dziecku, potrzebna jest do tego dawka przypominająca, właśnie pomiędzy 16 a 36 tygodniem ciąży. Możliwe jest szczepienie po 36 tygodniu, jednak szczepionka podana nieco wcześniej gwarantuje pełne wytworzenie się przeciwciał u noworodka.

Przeciwskazania do szczepienia na krztusiec w ciąży

Istnieje niewiele przeciwwskazań bezwzględnych do przyjęcia szczepionki na krztusiec – należy do nich przede wszystkim przebyty wstrząs anafilaktyczny po poprzedniej dawce szczepionki na krztusiec, alergia na inne składniki szczepionki.

Nie zaleca się także szczepienia osobom, u których wystąpiła ostra miejscowa reakcja alergiczna na poprzednią dawkę szczepionki na krztusiec. Wskazaniem do odroczenia szczepienia na krztusiec jest ostra infekcja przebiegająca z gorączką.

Czy szczepienie na krztusiec jest bezpieczne w ciąży?

Szczepienie na krztusiec jest w pełni bezpieczne dla kobiet w ciąży, badania przeprowadzane wśród kobiet w ciąży nie wykazały podwyższonego ryzyka ani dla kobiety, ani dla dziecka.

Po szczepieniu może pojawić się miejscowa bolesność lub zaczerwienienie w miejscu wkłucia, lub krótkotrwała gorączka i uczucie zmęczenia, które przemija samoistnie w ciągu 48 godzin.

Szczepienie na krztusiec jest najlepszą metodą ochrony noworodka przed zachorowaniem i rozwinięciem groźnych powikłań, a szczepionka jest w pełni bezpieczna. Chęć zaszczepienia należy zgłosić swojemu lekarzowi rodzinnemu, który przed podaniem szczepionki dokładnie bada pacjentkę, a także pomoże rozwiać wszelkie wątpliwości związane ze szczepieniem.

Czytaj również: Choroby zakaźne w ciąży - 14 najważniejszych pytań o choroby zakaźne w ciąży

Wirusowe choroby zakaźne: ospa, świnka, odra, różyczka

Szczepienie przeciwko grypie w ciąży