Używki w ciąży są tym, przed czym przestrzegają przyszłe mamy lekarze i autorzy podręczników o ciąży. Do jednego worka zakazów wrzucają papierosy, alkohol, kawę i mocną herbatę, napoje typu cola, a nawet czekoladę. Warto wiedzieć, kiedy takie kategoryczne zalecenia są ze wszech miar pożądane, a kiedy przesadne.
Z części używek powinnaś zrezygnować, ale z niektórych - nie. Dlatego nie martw się – najbliższe miesiące nie muszą zamienić się w pasmo wyrzeczeń! Lubisz kawę? Nie ma konieczności, by kobieta w ciąży całkowicie z niej rezygnowała. Najważniejsze to zachować umiar.
Spis treści:
- Używki dozwolone - kawa w ciąży
- Skutki picia kawy w ciąży
- Co zamiast kawy w ciąży?
- Używki dozwolone - herbata w ciąży
- Skutki picia herbaty w ciąży
- Co zamiast herbaty w ciąży?
- Czekolada w ciąży
- Skutki jedzenia czekolady w ciąży
- Co zamiast czekolady w ciąży?
- Używki zakazane - papierosy w ciąży
- Skutki palenia papierosów w ciąży
- Co zamiast papierosów w ciąży?
- Używki zakazane - Alkohol w ciąży
- Skutki picia alkoholu w ciąży
- Co zamiast alkoholu w ciąży?
Używki dozwolone - kawa w ciąży
Jest nie tylko smaczna i aromatyczna, ma również inne zalety: zwalcza wolne rodniki (dzięki temu hamuje proces starzenia się i rozwoju komórek rakowych), a także budzi nas i pomaga funkcjonować nawet do późna w nocy.
Dzieje się tak dzięki zawartej w niej kofeinie, która pobudza korę mózgową, a przez to cały centralny układ nerwowy. W jednej filiżance kawy z ekspresu jest ok. 70 mg tej substancji, a w filiżance kawy rozpuszczalnej: 70–95 mg.
Czytaj: Zielona kawa. Czy niepaloną kawę można pić w ciąży?
Produkty zakazane w ciąży: zobacz, czego nie wolno ci jeść
Skutki picia kawy w ciąży
Kofeina działa w organizmie człowieka przez ok. 4 godzin po wypiciu kawy, jednak u kobiet w ciąży trwa to dłużej, zwłaszcza w ostatnich miesiącach ciąży. W tym czasie przenika do układu krążenia, wpływa niekorzystnie na funkcjonowanie układu nerwowego, podwyższa ciśnienie i podrażnia żołądek, wywołując zgagę, a nawet mdłości.
Jest też moczopędna, powoduje więc wypłukiwanie z organizmu magnezu i wapnia. A przecież kobiety w ciąży i tak mają niedobory tego pierwiastka – organizm malca zabiera mamie wapń do budowy swoich kości. Picie dużych ilości kawy ogranicza też wchłanianie żelaza z przewodu pokarmowego, a wiadomo, że kobiety w ciąży i bez picia kawy częściej są zagrożone anemią.
Kofeina jest też niezdrowa dla nienarodzonego dziecka, którego wątroba nie potrafi sobie jeszcze z nią poradzić. Substancja ta sprawia, że organizm płodu jest w stanie pobudzenia. Może też negatywnie wpłynąć na produkcję hormonu wzrostu. Obliczono, że wypijanie 7 filiżanek kawy dziennie poważnie zwiększa ryzyko poronienia.
Dlatego trzeba zmniejszyć spożycie tej używki do minimum. Najnowsze badania mówią, że bezpieczna dawka kofeiny w ciąży to 300 mg na dobę, co oznacza, że dziennie możesz wypić 2–3 filiżanki niezbyt mocnej kawy. Warto wytrwać w tym postanowieniu także po urodzeniu dziecka, kofeina przedostaje się bowiem do mleka karmiącej mamy.
Czytaj: Dieta w ciąży, czyli odżywianie ciężarnej pod lupą
Co zamiast kawy w ciąży?
Dobrymi zamiennikami kawy naturalnej są kawa zbożowa i bezkofeinowa (w filiżance tego ostatniego napoju są zaledwie 3 mg kofeiny). Jeżeli jednak czujesz nieodpartą ochotę na wypicie prawdziwej, aromatycznej kawy – rozbiel ją, czyli dolej mleka, które zmniejsza kwasotwórcze działanie kofeiny.
I koniecznie zaparz małą czarną w ekspresie. Zalewana wrzątkiem kawa mielona zawiera najwięcej kofeiny i szkodliwych substancji. Pamiętaj również o tym, że kawa z ekspresu jest też zdrowsza od kawy instant (czyli rozpuszczalnej).
Czytaj: Co pić w ciąży? Najzdrowsze napoje dla przyszłej mamy
Używki dozwolone - herbata w ciąży
Znawcy tego napoju podkreślają jego właściwości zdrowotne. Herbata ma mnóstwo silnych przeciwutleniaczy (szczególnie zielona), które chronią komórki przed szkodliwym wpływem wolnych rodników. Zmniejsza ryzyko zachorowania na niektóre nowotwory (np. piersi), chroni przed zawałem serca, reguluje pracę układu trawiennego, a dzięki zawartości fluoru zapobiega próchnicy.
I, podobnie jak kawa, ma sporo pobudzającej kofeiny (inaczej teiny): 65 mg w szklance czarnej herbaty oraz 35 mg w zielonej. Zmniejsza więc senność i zmęczenie. Kofeina zawarta w herbacie jest przyswajana wolniej niż ta z kawy, ale działa dłużej.
Czytaj: Herbaty ziołowe w ciąży: 8 ziołowych herbat na najczęstsze dolegliwości ciążowe
Skutki picia herbaty w ciąży
Zielona herbata pita w rozsądnych ilościach (2 szklanki dziennie) nie zaszkodzi dziecku, jednak jej nadmiar może być niebezpieczny. Przypuszcza się np., że zawarte w niej substancje aktywne hamują wzrost komórek, a zatem mogą źle wpływać na rozwój płodu. Natomiast czarna herbata silnie pobudza system nerwowy i ma właściwości zapierające, może więc nasilić zaparcia często trapiące kobiety w ciąży.
Co zamiast herbaty w ciąży?
Polecamy np. herbatę rooibos (z afrykańskiego czerwonokrzewu), która łagodzi depresje i bezsenność – częste dolegliwości ciężarnych pań. Zawiera ponadto cenne w tym okresie żelazo, fluor oraz potas. Warto też sięgnąć po napary z rumianku lub mięty, które poprawiają trawienie i zmniejszają zgagę.
Czytaj: To nieprawda, że w ciąży nie można pić herbaty z liści malin
Czekolada w ciąży
Ziarno kakaowe – główny surowiec, z którego produkuje się czekoladę – to prawdziwa skarbnica cennych flawonoidów (hamują procesy starzenia, ograniczają ilość cholesterolu, wzmacniają serce), a także magnezu, żelaza, fosforu oraz witamin A, D i E. Ma też kofeinę, poprawia więc koncentrację.
Szczególnie cenna jest czekolada gorzka, bo zawiera najwięcej masy kakaowej. Według najnowszych badań naukowców fińskich, dzięki niej dziecko jest po urodzeniu pogodniejsze i bardziej aktywne. To zasługa serotoniny i endorfin – substancji poprawiających nastrój, które wydzielają się po zjedzeniu czekolady.
Skutki jedzenia czekolady w ciąży
Zawiera dużo cukru i tłuszczu, a więc nadmierny apetyt na ten smakołyk sprawi, że przytyjesz więcej niż trzeba. Zbyt duży przyrost wagi mamy nie służy dziecku, a po porodzie trudniej zrzucić brzuszek. Czekolada nasila też objawy zgagi i powoduje zaparcia.
Czytaj: Słodycze w ciąży. Czy kobieta w ciąży może jeść słodycze
Co jeść, by nie przytyć nadmiernie w ciąży?
Co zamiast czekolady w ciąży?
Czekolada gorzka w małych ilościach jest zdrowa, ale w nadmiarze - już nie. Dlatego zamiast słodkich, czekoladowych przekąsek, batoników i lodów, sięgaj częściej po owoce. Są słodkie, więc zaspokajają zapotrzebowanie na cukier, a jednocześnie dostarczają witamin i minerałów. Możesz jeść też suszone owoce, ale uważaj - one tez są bardzo kaloryczne.
Czytaj: Zachcianki w ciąży: dlaczego mam ochotę na kwaśne lub słodkie
Używki zakazane - papierosy w ciąży
Niedokrwienie, zawał serca, arytmia, nowotwory płuc i krtani to najczęstsze choroby wywoływane przez papierosy. Dym papierosowy zawiera nikotynę, a oprócz niej jeszcze ok. 4000 szkodliwych dla zdrowia związków chemicznych (związki smołowe, arsen, cyjanek, benzen i wolne rodniki).
Nikotyna powoduje przyspieszenie akcji serca, wzrost ciśnienia tętniczego, a co za tym idzie – zawały i choroby układu krążenia. Tlenek węgla i cyjanek uszkadzają naczynia krwionośne i komórki mięśnia sercowego.
Skutki palenia papierosów w ciąży
Nałogowe palaczki mogą mieć trudności z zajściem w ciążę, a gdy im się to uda, narażają na poważne konsekwencje i siebie, i noszone w łonie dziecko. Występuje u nich większe ryzyko ciąż pozamacicznych i wczesnych poronień. Najprawdopodobniej wynika to z zaburzeń prawidłowej funkcji jajowodów, spowodowanych nikotyną, i zaburzeń w budowie błony śluzowej macicy, co utrudnia zagnieżdżenie zapłodnionego jaja.
Bardzo szkodliwy dla rozwijającego się płodu jest tlenek węgla, który utrudnia transport tlenu do organizmu płodu. Nikotyna z kolei powoduje przyspieszenie akcji serca płodu oraz obkurczenie naczyń krwionośnych, co prowadzi do niedożywienia.
Dlatego dzieci palaczek rodzą się słabsze i mniejsze – ważą średnio o 250 g mniej niż noworodki kobiet niepalących. Warto też wiedzieć, że każda paczka papierosów zwiększa ryzyko przedwczesnego odklejenia się łożyska. Palenie w połogu może zaś spowodować wystąpienie u malca bezdechu i tzw. nagłej śmierci łóżeczkowej oraz alergii i chorób układu oddechowego.
Czytaj: Nieplanowana ciąża - czy mogłaś zaszkodzić swojemu dziecku pijąc alkohol lub paląc papierosy
Co zamiast papierosów w ciąży?
Nic. Dla przyszłych mam, które trują siebie i dziecko nikotyną, nie ma żadnych okoliczności łagodzących. Jeśli zaszłaś w ciążę lub dopiero masz taki zamiar, niezwłocznie rzuć palenie! Zakaz dotyczy również e-papierosów, których wpływ na zdrowie nie został jeszcze przebadany.
Ile kofeiny zawiera:
- czarna kawa (150 ml - 100–120 mg)
- kawa z mlekiem, cappuccino (150 ml - 80–100 mg)
- kawa bezkofeinowa (150 ml - 3 mg)
- czarna herbata (150 ml - 65–100 mg)
- zielona herbata (150 ml - 30 mg)
- coca-cola (puszka 330 ml - 40 mg)
- czekolada ciemna (do picia) (150 ml - 90 mg)
- kakao (150 ml - 30 mg)
Używki zakazane - Alkohol w ciąży
Jedną z zakazanych używek jest alkohol. Szkodzi każdemu, nie tylko kobietom w ciąży, powodując wiele chorób. Uszkadza serce oraz ścianki naczyń krwionośnych, które pękając, mogą wywołać wylew krwi do mózgu lub zawał. Podrażnia jelita, trzustkę i wątrobę, zaburzając procesy trawienia i przemiany materii. Wódka, a nawet wino i piwo zmniejszają koncentrację i znacznie osłabiają refleks, mogą też spowodować zamroczenie.
Skutki picia alkoholu w ciąży
Alkohol dociera przez łożysko do organizmu dziecka. Jego stężenie we krwi malca jest większe niż we krwi matki, gdyż wątroba dziecka nie potrafi przetworzyć tej substancji. Najwięcej zła może dokonać alkohol w pierwszym trymestrze ciąży. Wtedy kształtują się wszystkie najważniejsze narządy, które pod wpływem alkoholu mogą zostać uszkodzone lub zdeformowane.
Nadużywanie alkoholu może powodować poważne wady rozwojowe dziecka (ryzyko wzrasta pięciokrotnie) lub poronienie (trzykrotnie). Dzieci alkoholiczek rodzą się mniejsze, mniej odporne, mają trudności z koordynacją ruchową, często są upośledzone umysłowo.
Czytaj: Alkoholowy zespół płodowy (FAS): alkohol w ciąży wpływa na rozwój dziecka
Co zamiast alkoholu w ciąży?
Jeżeli zostaniesz zaproszona na wesele lub akurat będzie sylwester, możesz oczywiście umoczyć usta – bez strachu, że zaszkodzi to dziecku, ale nie pij więcej niż łyk-dwa! Warto też pamiętać, że w restauracjach i pubach można zamówić bardzo smaczne drinki bezalkoholowe.
Polecamy wideo: Jak rzucić palenie?
miesięcznik "M jak mama"
