Wapń jest pierwiastkiem niezbędnym przede wszystkim do prawidłowego rozwoju kości i zębów dziecka (ich zawiązki tworzą się już od 6. tygodnia życia płodowego), ale również mięśni, serca i układu nerwowego. Natura zabezpieczyła maluszka na wypadek, gdyby zabrakło wapnia w diecie mamy.
Przez pewien czas maleństwo zaspokaja swoje potrzeby kosztem twojego organizmu i czerpie z niego wapń (zostaje on „wypłukany” z twoich kości i przetransportowany do ciała dziecka). W efekcie możesz odczuwać ogólne osłabienie, bolesne skurcze mięśni stóp i łydek oraz bóle głowy.
Powoli postępuje próchnica. Zdarza się również odwapnienie kości - stają się one miękkie i łatwo mogą się łamać. Jeśli nawet problemy nie wystąpią od razu, zwiększa się ryzyko osteoporozy w przyszłości.
Czytaj: Wapń – czy suplementować wapń w ciąży? Dieta i preparaty wapnia
Jakie suplementy w ciąży powinno się przyjmować?
Pyłek kwiatowy w ciąży - czy wolno go jeść i dlaczego warto to robić?
Spis treści
- Skutki niedoboru wapnia w ciąży
- Wapń jak lekarstwo w ciąży
- Gdzie szukać wapnia w ciąży
- Co robić aby wapń w ciąży dobrze się wchłaniał
- Jeśli jesteś zagrożona poronieniem, masz nadciśnienie, problemy z krzepliwością krwi, podwyższony poziom cukru albo spodziewasz się więcej niż jednego dziecka, wapń w ciąży jest dla ciebie prawdziwym lekarstwem.
- Wchłanianie wapnia może być zaburzone, jeśli w diecie jest zbyt dużo fosforu. Dzieje się tak, gdy masz słabość do żywności przetworzonej: wędlin, zup, deserów w proszku czy napojów typu cola. Warto pomyśleć o wyeliminowaniu ich z diety na te kilka miesięcy.
Skutki niedoboru wapnia w ciąży
Gdy niedobór wapnia będzie się długo utrzymywać, ucierpi w końcu i dziecko – urodzi się słabsze od rówieśników, skłonne do krzywicy (choroby, która grozi zaburzeniem wzrostu i trwałymi deformacjami kości) i może mieć różne wady wrodzone. Jego ząbkowanie opóźni się, a w przyszłości będzie wyjątkowo częstym gościem w gabinecie stomatologa. Nie wierz w mity, że niektórzy po prostu mają słabe zęby! Ich stan przez całe życie zależy przede wszystkim nie od genów, a właściwej diety matki w ciąży i wtedy, gdy karmi piersią. I oczywiście od tego, co jemy w okresie całego dzieciństwa i dojrzewania.
>> Mleko i przetwory mleczne w ciąży
Wapń jak lekarstwo w ciąży
Wapń w ciąży jest pierwiastkiem bezcennym dla zdrowia przyszłej mamy. Dowiedziono, że nie tylko obniża ciśnienie krwi, ale także zmniejsza ryzyko wystąpienia groźnego dla życia powikłania – zatrucia ciążowego. Reguluje też krzepliwość krwi, więc zapobiega krwawieniom podczas ciąży. Możliwe, że będziesz musiała przyjmować go w tabletkach. Zawsze jednak odbywa się to pod nadzorem lekarza.
Należy bowiem pamiętać, że procesy wchłaniania to jakby system naczyń połączonych. Przy stosowaniu zwiększonych dawek wapnia z preparatów farmaceutycznych może nastąpić obniżenie poziomu wchłaniania żelaza, cynku i magnezu, a te minerały są również potrzebne tobie i dziecku. Dlatego lekarz prowadzący pomoże ci ustalić optymalną dietę i ewentualnie zaleci inne leki, by zminimalizować ryzyko wystąpienia tych niedoborów. Bez obaw możesz jednak, zwłaszcza gdy ciąża przebiega bez powikłań, przyjmować dostępne bez recepty preparaty wielowitaminowe z minerałami, przeznaczone dla ciężarnych. Zawierają wapń w ilościach jedynie uzupełniających dietę, ale ich dawkowanie i tak skonsultuj z ginekologiem.
>> Niedobór żelaza w ciąży: czym skutkuje?
Jeśli masz alergię pokarmową na białko mleka, musisz zapomnieć o mleku i jego przetworach. Co więcej, w twoim jadłospisie nie ma też raczej miejsca na bogate w wapń orzechy, migdały czy sezam, bo to silne alergeny. Na szczęście wapń znajdziesz np. w brokułach czy mało u nas popularnym jarmużu. Lekarz maże zalecić ci przyjmowanie preparatów z wapniem dla ciężarnych.
Nawet jeśli nie jesteś alergiczką, nie szalej z produktami uczulającymi, bo wiele doniesień naukowych sugeruje, że nadmiar alergenów w diecie przyszłej mamy sprzyja alergii u niemowlaka. A białka mleka krowiego stanowią główne alergeny pokarmowe w wieku rozwojowym. Beta-laktoglobulina i kazeina zawarte w mleku są odpowiedzialne za objawy nadwrażliwości u osób ze skłonnością do alergii pokarmowej. Dlatego uważam, że lepiej „dmuchać na zimne” i zapobiegać zagrożeniom poprzez ograniczenie spożycia nabiału w czasie ciąży. Na pewno nie zaszkodzi szklanka mleka (a jeszcze lepiej jogurtu czy kefiru), jednak warto się starać, by dieta była jak najbardziej różnorodna.
Gdzie szukać wapnia w ciąży
Wapń najłatwiej dostarczyć, spożywając mleko i jego przetwory. Szklanka mleka pokrywa w 1/4 dzienne zapotrzebowanie na ten pierwiastek w ciąży, a wapń w niej zawarty łatwo się wchłania. Jeśli jednak nie lubisz mleka, nie zmuszaj się i zastąp je jogurtem naturalnym, kefirem, maślanką. Są równie zdrowe, a w dodatku zawierają pożyteczne, wzmacniające odporność, probiotyki. Możesz też jeść twaróg i sery. Kwaśne przetwory mleczne to także idealne rozwiązanie dla kobiet, które cierpią na nietolerancję laktozy, cukru zawartego w mleku. Nie należy jej mylić z niezwykle rzadką alergią na białka mleka krowiego, z której zazwyczaj wyrasta się przed ukończeniem trzeciego roku życia.
>> Co jeść w ciąży? Zapoznaj się z naszym poradnikiem!
Nietolerancja na laktozę to problem przede wszystkim dorosłych. Objawia się jelitowymi sensacjami (wzdęcia, biegunki, zaparcia, bulgotanie w brzuchu). Choć nie powoduje groźnych powikłań, jest uciążliwa, lepiej więc zrezygnować ze słodkiego mleka. Inne bogate źródła wapnia to warzywa ciemnozielone, figi, orzechy i soja. Z soją jednak w ciąży lepiej uważać – spożywana w nadmiarze, może zaszkodzić dziecku ze względu na dużą zawartość hormonów roślinnych – fitoestrogenów.
>> Jak znaleźć rybę bez metali ciężkich czyli bezpieczna dieta w ciąży
Co robić aby wapń w ciąży dobrze się wchłaniał
Dorosła kobieta powinna codziennie dostarczyć organizmowi ok. 900 mg wapnia. Gdy spodziewasz się dziecka, a także wtedy, gdy karmisz je piersią, zapotrzebowanie na wapń wzrasta do 1200 mg dziennie. Nie oznacza to jednak, że całość dostarczonego pierwiastka zostanie wykorzystana przez organizm. Tak naprawdę w jelicie, jeśli wszystkie procesy przebiegają prawidłowo, wchłonięte zostanie 30–40 proc. wapnia i to w zupełności wystarczy.
By jednak mogło się tak stać, potrzebna jest witamina D. To ona warunkuje prawidłowe wchłanianie tego pierwiastka. Latem, przy sporym nasłonecznieniu, jeśli nie zapominasz o spacerach na świeżym powietrzu, zazwyczaj nie ma problemów z niedoborem tej witaminy. Organizm może ją sam wyprodukować pod wpływem promieniowania ultra fioletowego. Jednak przebywanie bezpośrednio na słońcu nie jest zdrowe w ciąży. Dlatego dla pewności warto zadbać, by w diecie nie zabrakło bogatych źródeł witaminy D: tłustych ryb morskich (np. makrela, sardynka), żółtka jaj, mięsa (zwłaszcza wątroby), mleka i jego przetworów. Prawidłowe przyswajanie i przetwarzanie wapnia jest również zależne od aktywności fi zycznej. Podczas ciąży nadmierny wysiłek nie jest wskazany. Jednak zalecane formy ruchu – spacery, łagodna gimnastyka (np. joga czy pływanie) – to naprawdę samo zdrowie.
miesięcznik "M jak mama"
