Spis treści
Od czasu wubuchu epidemii w 2015 roku wirus Zika ponownie staje się zagrożeniem. 3 sierpnia agenda rządowa Stanów Zjednoczonych odnotowała, że na terenie państwa urodziło się 13 żywych noworodków z wadami wrodzonymi, które są wynikiem lokalnego zarażenia wirusem. Dlaczego wirus Zika jest groźny dla kobiet w ciąży? Jak się przed nim chronić?
Dla przeciętnego zdrowego człowieka zakażenie wirusem Zika nie jest uciążliwe, bo więcej niż połowa zakażeń przebiega bezobjawowo, a w pozostałych przypadkach pojawiają się gorączka, bóle głowy, stawów, mięśni, zapalenie spojówek czy grudkowa wysypka, które ustępują w ciągu kilku dni. Inaczej jest w przypadku kobiet w ciąży: choć objawy zakażenia są podobne, to jednak sam wirus Zika w ciąży jest groźny dla płodu. Materiał genetyczny wirusa wykryto w wodach płodowych. Jak podejrzewają naukowcy, to za jego sprawą noworodki rodzą się z małogłowiem (mikrocefalią), czyli wrodzoną wadą rozwojową, która prowadzi do zmniejszenia rozmiaru głowy i mózgu, i związanym z tym opóźnieniem w rozwoju. Odkryto go również w tkankach łożysk pań, które poroniły.
Wirus Zika a ciąża: drogi zakażenia
Niedawno Światowa Organizacja Zdrowia ostrzegła, że wiosną i latem wirus Zika, obecny wcześniej głównie w krajach Ameryki Południowej, Azji i Afryki, prawdopodobnie rozprzestrzeni się również w Europie. W odróżnieniu od wielu innych wirusów Zika nie przenosi się drogą kropelkową (i to jest dobra wiadomość) – przenoszą go dwa gatunki komarów, z których jeden, komar egipski, występuje w Europie nad Morzem Czarnym, a drugi, komar tygrysi, m.in. we Włoszech. Zła wiadomość jest taka, że nie trzeba wyjeżdżać z kraju, by zarazić się wirusem Zika, bo można go też złapać przez kontakt seksualny z osobą już zakażoną, np. partnerem, który wrócił z terenów, na jakich występują te groźne gatunki komarów.
Listę krajów, w których występuje zagrożenie zakażeniem wirusem Zika, można znaleźć na stronie www.ecdc.europa.eu w zakładce dotyczącej wirusa. Warto też zaglądać na polskie strony – aktualne informacje na temat wirusa można znaleźć na stronach instytucji:
- Główny Inspektorat Sanitarny – www.gis.gov.pl
- Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego – Państwowy Zakład Higieny: www.pzh.gov.pl
Wirus Zika a ciąża: środki ostrożności
Na razie nie istnieje żadna metoda leczenia zakażenia, nie ma też szczepionki na wirus Zika. Światowa Organizacja Zdrowia opracowała jednak listę zaleceń, jakich powinny przestrzegać również przyszłe mamy.
- Najlepszą ochroną jest zapobieganie ukąszeniom przez komary – również te występujące w Polsce. Dla kobiet w ciąży najbezpieczniejsze są metody naturalne (np. olejek cytronelowy) i odzież, która chroni ciało oraz głowę.
- Kobiety w ciąży powinny odłożyć podróże w rejony, w których może występować wirus Zika. Jeśli nie ma takiej możliwości, należy chronić się przed lokalnymi gatunkami komarów za pomocą repelentów (ryzyko ich stosowania podczas ciąży jest mniejsze niż skutki zakażenia wirusem Zika), spać pod moskitierą, i nie wychodzić z hotelu rano i wieczorem, kiedy aktywność komarów jest największa.
- We krwi wirus Zika pozostaje aktywny przez tydzień, w nasieniu nawet przez trzy tygodnie. Dlatego partnerzy kobiet ciężarnych, którzy wrócili z krajów, gdzie wirus Zika występuje, powinni stosować prezerwatywę. Jeśli nie pojawiły się objawy zakażenia, zabezpieczenie należy stosować przez cztery tygodnie od powrotu, a jeśli doszło do zakażenia wirusem Zika, prezerwatywa jest konieczna przez sześć miesięcy od momentu wyzdrowienia albo do czasu porodu.
