Ich zalet nie sposób przecenić. Choć czereśnie w 80 proc. składają się z wody, to pozostałe 20 proc. wypełniają witaminy i składniki mineralne. Tylko 100 g zawiera aż 275 mg potasu, który usuwa z organizmu nadmiar soli i dlatego dobroczynnie wpływa na serce, nerki oraz stawy. Są również w czereśniach witaminy z grupy B, a przede wszystkim witamina B5, wspomagająca leczenie artretyzmu. Spora ilość kwasów owocowych wraz z witaminami A i C działa na organizm oczyszczająco i odtruwająco, a jednocześnie poprawia stan i wygląd skóry. Dzięki obecności bioflawonoidów czereśnie, zwłaszcza czerwone, są zaliczane do świetnych przeciwutleniaczy, które zwalczają wolne rodniki. Porcja czereśni dostarcza nam też wapnia, żelaza i dużej dawki jodu (330 mg w 100 g), którego te smaczne owoce mają więcej niż dorsz i wiele innych ryb morskich! Jod wzmaga produkcję hormonów tarczycy, m.in. regulujących przemianę materii.
Bez robaków
W czereśniach trafiamy czasem na larwy muchy nasionnicy trześniówki. Nie ma ich we wczesnych odmianach z początku czerwca ani w wielkoowocowych z przełomu lipca i sierpnia. Wtedy „robaki" wychodzą z owoców, by zagrzebać się w ziemi. Występują zaś w żółtych i czerwonych czereśniach dojrzewających w lipcu. By się ich pozbyć, można zalać owoce na parę minut zimną wodą - larwy wyjdą z nich i opadną na dno naczynia.
Czereśnie dobre na artretyzm
Francuzi są największymi wielbicielami czereśni. Gdy nadchodzi sezon, potrafią zjeść do 2 kg dziennie na głowę. We Francji od wieków prześcigano się w tworzeniu najdoskonalszych odmian czereśniowych drzewek. Galijscy przodkowie pierwsi odkryli leczniczą moc owoców w walce z artretyzmem oraz chorobami pęcherza moczowego. Te obserwacje potwierdza współczesna nauka - artretyzm dotyka zwykle osoby z niedoborem witaminy B5, który czereśnie są w stanie uzupełnić. Dlatego właśnie poleca się je osobom cierpiącym na opuchnięcia i zniekształcenia stawów. Do jadłospisu powinni włączyć te owoce także zdrowi, bo dzięki temu mają szansę na uniknięcie artretyzmu. Wystarczy przez cały sezon zjadać codziennie około pół kilograma czereśni, najlepiej zastępując nimi jeden z posiłków.
Wiśnie chronią serce
Lecznicze właściwości mają również wiśnie. Zawierają cukry proste i pektyny, mangan i więcej kwasów owocowych, ale mniej jodu, wapnia i żelaza. Są od czereśni bardziej kaloryczne: w 100 g czereśni jest 61 kcal, a w 100 g wiśni - 47 kcal. Działają przeciwzapalnie, m.in. zapobiegają zapaleniu tętnic, czyli chronią przed chorobami układ krążenia, a tym samym - serce. Głośno jest też o antynowotworowych właściwościach wiśni. Znajdujące się w nich substancje hamują rozrost komórek rakowych.
Napary z czereśni i wiśni
Wyjątkowe zalety odkryto także w liściach, ogonkach i korze wiśniowych i czereśniowych drzew. Napar z suszonych kwiatów wiśni jest od dawna ceniony w medycynie ludowej. Stosuje się go jako środek napotny w zapaleniu płuc oraz wspomagająco przy leczeniu zapalenia spojówek. Trzeba zanurzyć waciki w letnim płynie i położyć je na powiekach kilka razy dziennie na 10 minut. Kwiaty wiśni zaparzone z mniszkiem lekarskim, perzem, miętą i dziurawcem poprawiają przemianę materii, pomagają regulować poziom cukru we krwi i usuwają toksyny z organizmu.
Tego nie rób
- Jeśli cierpisz na dolegliwości układu pokarmowego, np. zespół nadwrażliwego jelita, nie powinnaś jeść czereśni surowych, tylko lekko obgotowane. Dzięki temu są lżej strawne, a zachowują większość cennych substancji odżywczych.
- Czereśni i wiśni nie należy popijać zimną wodą, bo może to spowodować biegunkę.
- Nie jedz też owoców bezpośrednio przed mięsnym posiłkiem, ponieważ utrudnią trawienie zawartego w mięsie białka.
Ogonki czereśni i wiśni mają mnóstwo garbników, olejków lotnych, kwasów organicznych i taniny. Dzięki tym substancjom wywar z ogonków jest naturalnym środkiem odchudzającym i przeciwdziała obrzękom. Z drewna i kory drzewa wiśniowego, po wysuszeniu i sproszkowaniu, parzy się herbatki uspokajające i nasenne. A odwar z młodych gałązek drzewa wiśniowego - popijany w ciągu dnia i dodany do kąpieli - pomaga łagodzić bóle reumatyczne.
Czereśnie i wiśnie świetne na przetwory
Wiśnie nadają się na soki, kompoty, konfitury, dżemy, wino, nalewki czy likiery. W formie przetworów zachowują swoje lecznicze właściwości. Przed włożeniem owoców do słoika usuńmy pestki, bo zawierają związki cyjanowe (np. trujący kwas pruski), które mogą powodować migreny. Na kompoty i mrożonki najlepsze są duże owoce (odmiany panda, wołyńska i łutówka), a najbardziej aromatyczne i odżywcze soki zrobimy z odmiany serockiej. Do niedawna z czereśni powstawały jedynie kompoty i nalewki. Przybyło jednak odmian, które nadają się na zimowe przetwory. Najlepsze są czereśnie żółte i twarde, np. różowa wielka, kunzego czy hiszpańska biała.
miesięcznik "Zdrowie"
