Spis treści
- Kastracja suki – wpływ na zachowanie
- Kastracja suki - korzyści zdrowotne
- Kastracja psa - wpływ na zachowanie
- Kastracja psa – korzyści zdrowotne
- Kastracja – kiedy wykonać zabieg?
- Kastracja psa – negatywne skutki zdrowotne
- Kastracja psa – przed i po zabiegu
Kastracja psa jest często mylona ze sterylizacją. Tak naprawdę i jeden, i drugi zabieg sprawiają, że pies staje się bezpłodny. Kastracja polega jednak na wycięciu jąder i najądrzy u samców oraz jajników, jajowodów i macicy u samic, a sterylizacja - jedynie na na przecięciu lub podwiązaniu nasieniowodów samca i przecięciu jajowodów u samicy.
Wycięcie tzw. gonad, czyli jąder i jajników w czasie kastracji, wpływa na gospodarkę hormonalną zwierzęcia – hamuje odbywająca się w nich produkcję hormonów płciowych. To skutek, który nie tylko uniemożliwia psu rozmnażanie się, ale wpływa również na jego zachowanie i zdrowie.
Kastracja suki – wpływ na zachowanie
Zabieg kastracji i usunięcie jajników u samic powoduje, że ustaje u nich cykl płciowy i związane z tym zachowania. Suka nie ma cieczki, nie występują więc u niej typowe dla tego okresu symptomy, takie jak pozostawianie tropów przez częste oddawanie moczu, niepokój i próby ucieczki w poszukiwaniu samca. Zabieg wyklucza również występowanie ciąży urojonych, które zdarzają się, gdy nie dochodzi do krycia. To dla zwierzęcia nie tylko problem zdrowotny, ale i psychiczny.
Kastracja suki - korzyści zdrowotne
Wykastrowane suki rzadziej chorują na ropomacicze, endometriozę i nowotwory zarówno narządów rodnych, jak i gruczołu mlekowego. Według badań, kastracja pomaga również zapobieganiu, a nawet leczeniu cukrzycy u psów, zwłaszcza u suk, u których zamiany hormonalne mogą wpływać negatywnie na metabolizm glukozy.
Kastracja psa - wpływ na zachowanie
W przypadku psów, kastracja eliminuje zachowania mające na celu zdobycie partnerki: walki z innymi samcami, włóczęgostwo, a także znakowanie terenu.
Psy, które rzucają się na inne psy bez względu na ich płeć, bez odpowiedniego treningu nie zmienią swojego zachowania, podobnie jest z agresją wobec właściciela. Jeżeli jednak samce atakują inne samce, czyli potencjalnych rywali – kastracja może okazać się pomocna, bo oznacza to, że agresja wynika z popędu płciowego.
Ale zachowania związane z popędem płciowym to nie jedyne, które po kastracji ulegają zmianie. Bardzo często zabieg ten jest wykonywany po to, aby zlikwidować niepożądane reakcje psa. Uważa się, że psy po kastracji stają się mniej agresywne, bardziej tolerancyjne i łatwiejsze w wychowaniu.
Ten efekt jest jednak coraz częściej poddawany pod wątpliwość. Badania z 2006 roku pokazują coś zupełnie odwrotnego. Według nich od 20 do 50 proc. psów po kastracji (zarówno suk, jak i samców) wykazywało zachowania bardziej agresywne niż przed zabiegiem. U ok. 30 proc. zwierząt wystąpiły zachowania lękowe, nadpobudliwość oraz nadwrażliwość na dotyk.
Ciekawe jest to, że zmiany te obserwowano tylko u niektórych ras, podczas gdy u innych rzeczywiście zauważano zmianę charakteru i zachowań na lepsze – psy stawały się bardziej zrównoważone, stabilne emocjonalnie i podatne na trening. Zdaniem specjalistów to tylko dowód na to, że kastracja może wpłynąć pozytywnie na zachowanie psa tylko wtedy, jeśli będzie jej towarzyszyć odpowiednia tresura. Dlatego zalecają, by przed decyzją o kastracji, wprowadzić najpierw terapię behawioralną.
Kastracja psa – korzyści zdrowotne
Zwolennicy kastrowania psów podkreślają, że zabieg ten wpływa pozytywnie na zdrowie zwierzęcia. Najczęściej mówi się o mniejszym ryzyku zachorowania na schorzenia narządów płciowych: np. chorób prostaty i jąder u samców, a także gruczolaków odbytu.
Kastracja – kiedy wykonać zabieg?
Czas wykonania zabiegu zależy od rasy psa. Powinien on nastąpić dość wcześnie, w niedługim czasie po osiągnięciu przez zwierzę dojrzałości płciowej. Psy małe dojrzewają szybko, dlatego w ich przypadku kastracja może być wykonana już w wieku kilku miesięcy, duże, dojrzewają później.
Dodatkowo w przypadku dużych ras zaleca się oczekiwania na moment, kiedy pies osiągnie ostateczny wzrost – niedobór hormonów może bowiem wpłynąć na rozwój kośćca i tkanki mięśniowej.
Wcześniej powinno się kastrować suki - zazwyczaj zaleca się termin ok. 3 miesięcy po pierwszej cieczce, natomiast psy mogą być poddane temu zabiegowi nieco później – jeśli nie jest konieczne wyeliminowanie agresywnych zachowań u samca, może to być nawet drugi rok życia.
Zasady diety psa po kastracji
Podstawowe postępowanie dietetyczne u suk i psów po sterylizacji i kastracji powinno polegać na podawaniu takiej ilości energii, która pokryje zapotrzebowanie, ale nie spowoduje uaktywnienia mechanizmów kumulujących magazynowanie składników zapasowych. Należy więc kontrolować masę ciała i traktować to postępowanie jako podstawowe w profilaktyce otyłości – szczególnie u tych ras, które genetycznie są predysponowane do otyłości.
Nie ma składników występujących w diecie, które są bezpośrednią przyczyną nadwagi czy otyłości – jedynie ich zbyt duża ilość może doprowadzić do takich schorzeń. Każdy ze składników odżywczych jest niezbędny dla prawidłowego funkcjonowania organizmu, dieta pozbawiona któregoś z nich jest dietą niepełnowartościową.
Wskazując na składniki diety, których ilość predysponuje do nadwagi i otyłości, skupić należy się przede wszystkim na ich ilości i jakości. Niewątpliwie powstawaniu nadwagi i otyłości sprzyja zbyt duży udział w diecie tłuszczu i węglowodanów. Wybór postępowania redukującego masę ciała/diety odchudzającej powinien być dokonany we współpracy z dietetykiem lub lekarzem weterynarii.
Na rynku dostępnych jest wiele diet niskokalorycznych, przeznaczonych zarówno do odchudzania zwierząt jak i do utrzymania ich masy ciała już po odchudzeniu, dlatego zawsze istnieje możliwość doboru odpowiedniej karmy do potrzeb zwierzęcia.
Komercyjne karmy odchudzające dostarczają odpowiednią ilość wszystkich składników pokarmowych, ale przy zmniejszonej wartości energetycznej. Dlatego należy podawać karmę odchudzającą, a nie mniejszą ilość normalnej karmy bytowej, ponieważ zmniejszenie dawki takiej karmy może powodować niedobory niektórych składników pokarmowych (np. białka).
Im wcześniej wykonana kastracja, tym większe szanse na jej pozytywny wpływ na zdrowie psa – ocenia się, że zabieg wykonany po czwartej ciecze nie chroni, a jedynie zmniejsza ryzyko wystąpienia nowotworów czy ropomacicza. Według badań, kastracja przed pierwszą cieczką zmniejsza ryzyko wystąpienia raka sutka u suk aż o 95 proc.
Kastracja psa – negatywne skutki zdrowotne
Jak każdy zabieg operacyjny, także i kastracja może być niebezpieczna dla zwierzęcia. Chociaż tego typu dziania przeprowadza się obecnie rutynowo niemal w każdym gabinecie weterynaryjnym, to jednak podanie narkozy czy sama interwencja chirurgiczna zawsze niosą ze sobą ryzyko powikłań. Odradza się stosowanie tego zabiegu u psów mających problemy z krzepliwością krwi lub cierpiących na choroby serca czy nowotwory.
Kastracja może mieć też negatywny wpływ na późniejsze zdrowie psa. Jedną z dolegliwości będącą skutkiem wycięcia gonad jest nietrzymanie moczu – częściej dotyczy to suk, zwłaszcza otyłych.
Lekarze zauważają również, że wykastrowane psy częściej cierpią na zerwania więzadła krzyżowego przedniego w stawie kolanowym, niedoczynność tarczycy oraz mięsaki. Kastracja sprzyja też powstawaniu u samców nowotworów prostaty, w przeciwieństwie do jej schorzeń, którym zapobiega. Warto tu wspomnieć, że schorzenia te są częstszym problemem niż rak prostaty.
Kastrowanie, zarówno suk, jak i psów, jest sposobem na powstrzymanie ich niekontrolowanego rozmnażania się. Zmniejsza liczbę bezpańskich zwierząt, przepełniających schroniska i przytułki dla czworonogów, zapobiega też usypianiu szczeniąt.
Kastracja psa – przed i po zabiegu
Przed przeprowadzeniem zabiegu weterynarz powinien zlecić podstawowe badania, które pozwolą zakwalifikować psa do operacji i ocenić, czy możliwe jest podanie mu narkozy. Jest to morfologia, badania serca, nerek itd. Termin przeprowadzenia kastracji ma znaczenie w przypadku suk – operację najlepiej wykonać 3-4 miesiące po cieczce. Pies musi być zdrowy i nie bezpośrednio po szczepieniach.
Przed zabiegiem zwierzę nie może nic jeść ani pić przez 24 godziny. Zabieg kastracji nie trwa długo, wymaga jednak pozostawienia psa pod opieką weterynarza aż do momentu wybudzenia się z narkozy. Przez pierwsze godziny po zabiegu nie wolno podawać pupilowi pożywienia ani wody. Trzeba też go pilnować, aby nie rozdrapał rany – w tym celu zakładany jest specjalny kaftan lub kołnierz. Pies będzie osłabiony, dlatego nie należy wyprowadzać go na dwór - lepiej pozwolić na załatwienie ewentualnych potrzeb fizjologicznych w domu. Przez kilka dni warto ograniczać też aktywność zwierzęcia, a 1-2 dni po zabiegu zgłosić się na zmianę opatrunku.
Koszt kastracji to kilkaset złotych.
Jeżeli rana po zabiegu nie goi się, a pies jest bardzo osłabiony, nie załatwia się mimo że od operacji minęła ponad doba, koniecznie zgłoś się z nim weterynarza.
Czytaj więcej na Se.pl/dolinazwierzat