Spis treści
Shih tzu to prawdziwi psi arystokraci, wywodzący się z dwóch – równie arystokratycznych – psich rodów azjatyckich. Pierwszym z nich jest Lhasa apso, psy należące do Dalajlamy i na co dzień urzędujące w świątyniach Lhasy, gdzie towarzyszyły mnichom odprawiającym buddyjskie rytuały. Drugą – pekińczyki z dworu chińskiego cesarza. Przekazy historyczne wspominają, że około 1644 roku, gdy na tron cesarski wstąpił cesarz z dynastii Qing, Dalajlama przesłał mu w darze kilka świątynnych piesków. Dla cesarza był to zaszczyt, gdyż wierzył, że wraz z takim psem otrzymuje cząstkę boskości Buddy. Na chińskim dworze Lhasa apso skrzyżowano z pekińczykami. W efekcie tej krzyżówki powstała zupełnie nowa rasa małych piesków do towarzystwa.
Ich nazwę, shih tzu, zawdzięczamy dopiero cesarzowej Tzu Shi, za czasów której zaczęto prowadzić regularną hodowlę. Im mniejszy był piesek, tym większe zyskiwał uznanie, dlatego hodowcy, by zatrzymać wzrost, często głodzili pieski i trzymali je w ciasnych klatkach. W latach 30. XX wieku trafiły do Europy, a w latach 80. pojawiły się w Polsce.
Obecnie według klasyfikacji FCI należą do grupy 9 (psy ozdobne i do towarzystwa), sekcji 5 – rasy tybetańskie. Według danych Amerykańskiego Związku Kynologicznego od wielu lat znajdują się w pierwszej dwudziestce najpopularniejszych ras.
Shih tzu - wygląd
Psy razy shih tzu mają budowę brachycefaliczną. Ich głowa jest duża i okrągła, czaszka jest spłaszczona między uszami, żuchwa mocna, a kufa – krótka. Jednak to, co jest dla tej rasy najbardziej charakterystyczne, to obfite owłosienie.
Młode shih tzu z wyglądu przypominają małe, kudłate kulki. Włosy psów dorosłych są długie i gęste, a podszerstek – obfity. Gęsta sierść na łapach i ogonie sprawia, że psy te wydają się dużo bardziej masywnie, niż są w rzeczywistości. Głowa również jest obficie owłosiona, a kierunek, w jakim rosną włosy, nadaje jej wygląd kwiatu chryzantemy. Na brodzie układają się one w charakterystyczne „wąsy”.
Ponieważ włosy opadają na czoło, zasłaniając oczy i drażniąc rogówkę, dlatego często widuje się psy tej rasy, które mają je związane w charakterystyczną kitkę na czubku głowy. Zazwyczaj nie ważą więcej, niż 9 kg i osiągają wysokość do 29 cm w kłębie.
Shih tzu - żywienie
By pies cieszył się dobrym zdrowiem i miał dobre samopoczucie, trzeba go odpowiednio żywić. Zwierzaki muszą mieć stały dostęp do czystej wody. Ponieważ shih tzu mają tendencje do tycia, ilość pokarmu trzeba ściśle kontrolować, a między posiłkami nie podawać smakołyków.
Najwygodniejsza jest odpowiednio zbilansowana karma gotowa dobrej jakości i renomowanej firmy – dostarczy zwierzakowi wszystkich niezbędnych składników, a podczas posiłku jego wąsy i broda nie będą się brudzić.
Szczeniętom do około 3-go miesiąca życia karmę podajemy najpierw cztery, a potem trzy razy dziennie – przed jedzeniem należy ją namoczyć i na kilkanaście minut odstawić, by spęczniała. Dorosłego psa można karmić dwa razy dziennie (dzieląc dzienną ilość karmy na dwie mniejsze porcje), lub dawać mu jeden posiłek.
Psy tej razy średnio żyją około 13 lat, choć nierzadko dożywają nawet 16-17 lat.
Jeśli właściciel zdecyduje się na karmę mokrą lub samodzielne przygotowywanie posiłków, po jedzeniu trzeba umyć i wysuszyć włosy na pysku. W pewnych przypadkach konieczne bywa też podawanie psu suplementów witaminowo-mineralnych. Zazwyczaj są one niezbędne w okresie intensywnego wzrostu, kiedy pies potrzebuje wapnia, zwłaszcza, jeśli jada jedzenie domowe, które nie zaspokaja wszystkich jego potrzeb. Niekiedy takie suplementy muszą także dostawać shih tzu żywione dobrze zbilansowanymi karmami gotowymi – na przykład wówczas, gdy pies nie zjada całej porcji, dręczą go biegunki, czy gazy, które świadczą o problemach z układem pokarmowym, co z kolei może mieć wpływ na słabsze wykorzystanie składników karmy. Suplementy podaje się również, gdy dorosły pies zaczyna tracić sierść. Odpowiednie preparaty przepisuje wówczas weterynarz.
Czym karmić psa rasy shih tzu?
Psy rasy shih-tzu należą do psów o bardzo długim, charakterystycznym owłosieniu o którego jakość oprócz pielęgnacji trzeba dbać poprzez dietę. Rolą diety jest jednoczesne dostarczanie składników odżywczych samemu psu, ale także zapewnienie odpowiednich ich proporcji w celu utrzymania pięknego wyglądu włosów.
Dla zapewnienia prawidłowego wyglądu pokrywy włosowej niezmiernie ważne jest prawidłowe funkcjonowanie skóry jako tkanki, której wytworami są właśnie włosy. Jeżeli na skórę będą działały czynniki uszkadzające jej funkcje, to z dużą dozą prawdopodobieństwa wystąpią dysfunkcje w wyglądzie włosów. Dodatkowo dla właściciela psa wygląd pokrywy włosowej może świadczyć o niedoborach pokarmowych wybranych składników diety lub o toczącym się procesie chorobowym wewnątrz organizmu.
Składnikami diety, które posiadają udowodniony wpływ na funkcje skóry i pośrednio na kondycję jej przydatków (w tym włosów) są:
- białka ze szczególnym wskazaniem na aminokwasy siarkowe,
- niezbędne nienasycone kwasy tłuszczowe szczególnie te z rodziny n-6 (właściwie ważny jest prawidłowy stosunek między kwasami n-6 a n-3),
- składniki mineralne (cynk, siarka, miedź, wapń),
- witaminy (szczególnie te które regulują metabolizm białek oraz witaminy rozpuszczalne w tłuszczach A, E, karotenoidy)
- oraz związki biologicznie czynne pochodzenia roślinnego (polifenole, flawonoidy, fitostanole, lignany).
Pełnowartościowa karma bądź odpowiednio zbilansowana dieta domowa powinny zawierać wszystkie ww składniki, w celu zapewnienia prawidłowego wyglądu tak reprezentacyjnej rasy psów jak shih-tzu.
Shih tzu - cykl rozrodczy
Suki tej razy dojrzewają płciowo nieco wcześniej, niż suki innych raz, dlatego cieczka również może pojawić się wcześniej, nawet już w szóstym miesiącu życia (u innych ras ma to zwykle miejsce pomiędzy 8, a 10 miesiącem życia). To ciężki czas i dla zwierzęcia, i dla właściciela. Trwa około 3-4 tygodni, w trakcie których sukę należy izolować od psów, a na spacerze nie spuszczać ze smyczy, gdyż każde krycie może skutkować ciążą.
Większość suk nie plami zbyt mocno, dlatego nie trzeba obawiać się o to, że na dywanie i tapicerowanych meblach pozostaną ślady krwi. Można się jednak zabezpieczyć, zakładając zwierzęciu specjalne majtki z wycięciem na ogon – choć większość suczek nie jest w stanie ich zaakceptować i szybko je ściąga.
Kolejne cieczki pojawiają się co sześć lub osiem miesięcy. Zazwyczaj w ciągu roku suczka ma je dwie. W trakcie cieczki może być ospała, apatyczna, a jej narządy rozrodcze mogą być opuchnięte. W tym czasie zwierzęciu należy ograniczać spacery, zapewnić ustronne miejsce do odpoczynku.
Ciąża shih tzu trwa zazwyczaj 63 dni licząc od momentu krycia, choć nie jest to regułą, bo terminowy poród może rozpocząć się zarówno 59, jak i 67 dnia ciąży. Właściciele, którzy nie planują reprodukcji, mogą zdecydować się na sterylizację. Pozwoli ona uniknąć chorób nowotworowych gruczołu mlekowego, ropomacicza, ciąży urojonej.
Wg najnowszych badań zaleca się wczesną sterylizację, aby zminimalizować ryzyko wystąpienia w późniejszym wieku niektórych guzów gruczołu mlekowego. Jeśli wykonamy sterylizację przed pierwszą cieczką (jednak nie wcześniej niż przed 6-7 miesiącem życia) ryzyko jest minimalne. Jeśli zdążymy wykonać zabieg do trzeciej cieczki również zmniejszamy ryzyko, ale w mniejszym stopniu. Sterylizacja wykonana po tym okresie nie ma już profilaktycznego wpływu na gruczoł mlekowy.
Shih tzu - usposobienie
Shih tzu to psy spokojne, zrównoważone i dystyngowane. Są łagodne i przyjaźnie nastawione do ludzi, których znają (w stosunku do obcych zachowują się nieufnie), dobrze też dogadują się z innymi zwierzętami.
Ze względu na nieustającą chęć do zabawy są odpowiednie dla rodzin z dziećmi (choć bardziej nadają się do zabawy ze starszakami), mogą też dzielić przestrzeń ze spokojnym kotem i psem.
W zachowaniu nieco przypominają koty: lubią się przytulać i poddawać pieszczotom, ale to one decydują, kiedy przyjdzie pora na głaskanie. Uwielbiają też spać, dlatego można je zostawić w domu bez obaw, że coś zniszczą – zazwyczaj czas nieobecności właściciela przeczekują zwinięte w kłębek na własnym posłaniu, choć oczywiście i od tej zasady zdarzają się wyjątki.
W odróżnieniu od wielu innych raz nie potrzebują długich spacerów, gdyż nadmiar energii mogą wyładować w trakcie harców w domu. Ponieważ łatwo przystosowują się do różnych warunków, można je trzymać zarówno w małej kawalerce, jak i w dużym domu z ogrodem.
Shih tzu - pielęgnacja
Przyszły właściciel shih-tzu musi nastawić się na to, że pielęgnacja pieska tej rasy jest czasochłonna i wymagająca. Shih tzu linieje raz w życiu, około ósmego miesiąca życia, kiedy to szczenięce włosy wymienia na włosy dorosłe.
Jego jedwabiste włosy wymagają jednak starannej i systematycznej pielęgnacji. Codziennie trzeba go wyczesać drewnianą szczotką z metalowymi drucikami. Dwa, trzy razy w tygodniu pojedyncze pasma włosów trzeba wyczesać metalowym grzebieniem od nasady aż po końce (w okresie linienia trzeba to robić codziennie, by nie zrobiły się kołtuny). Przed czesaniem sierść można spryskać preparatem ułatwiającym rozczesywanie.
Psa tej razy kąpiemy co tydzień, stosując szampony dobrych firm, dla psów o gęstym podszerstku.
Kilka razy w tygodniu trzeba mu umyć zęby, co dwa tygodnie wyciąć włosy pod ogonem i między opuszkami łap, wyskubać włosy z uszu, przyciąć pazury. Codziennie natomiast psu trzeba przemywać oczy wacikiem zwilżonym przegotowaną wodą.
Jeśli pies jest krótko ostrzyżony, w chłodne dni na spacer warto mu założyć polarowy kubraczek, a psu długowłosemu – ortalionowe ubranko z długimi nogawkami i rękawkami. Jeśli po powrocie do domu sierść jest mokra, trzeba ją wysuszyć, bo będzie się kołtunić.
Duże oczy osadzone dość płytko w oczodołach, a do tego obfite owłosienie opadające na oczy predysponują psy rasy shih tzu do problemów z narządem wzroku:
- Nasilone łzawienie spowodowane niedrożnością kanalików łzowych.
- Stany zapalne spojówki i rogówki spowodowane tarciem włosów po powierzchni rogówki lub dwurzędowością rzęs.
- Wypadnięcie gruczołu trzeciej powieki – jest to gruczoł łzowy zlokalizowany w trzeciej powiece. Wypadnięcie charakteryzuje się pojawieniem różowej, owalnej tkanki w przyśrodkowym kącie oka. Nieleczony gruczoł produkuje mniej łez, przez co oko jest słabiej nawilżone i narażone na podrażnienia.
- Wypadnięcie gałki ocznej – zdarza się u tej rasy dość często z uwagi na płytkie osadzenie oka w oczodole. Następuje w wyniku urazów, wypadków, może zdarzyć się również podczas zabawy. W takiej sytuacji niezwłocznie nawilżać oko płynem fizjologicznym i szybko poszukać pomocy lekarskiej. Przy szybkiej reakcji i udzieleniu fachowej pomocy repozycja gałki ocznej jest możliwa i nie grozi utratą oka.
Nie są to jednak jedyne problemy zdrowotne psów tej rasy.
- U szczeniąt shih-tzu może wystąpić rozszczep podniebienia. To uwarunkowana genetycznie choroba wrodzona. Rozszczep to szczelina w podniebieniu łącząca jamę ustną z jamą nosową. Szczenięta mają problem z przyjmowaniem pokarmu, mleko dostaje się do jamy nosowej, co grozi zachłyśnięciem się mlekiem, a efekcie – rozwinięciem zachłystowego zapalenia płuc.
- U psów tej rasy, jako że mają one skróconą trzewioczaszkę, może wystąpić zespół oddechów psów krótkoczaszkowych. W związku z częściową niedrożnością dróg oddechowych (na poziomie nosa - zwężenie otworów wlotowych do nozdrzy, na poziomie gardła – zbyt długie podniebienie miękkie, na poziomie krtani i tchawicy – zapadanie się tych odcinków dróg oddechowych) dochodzi do niedotlenienia. Pociąga to za sobą wzrost ciśnienia, przerost mięśnia sercowego, problemy gastryczne spowodowane łykaniem powietrza podczas utrudnionego oddychania oraz wtórne zakażenia dróg oddechowych. Leczenie obejmuje zarówno chirurgiczną korekcję wad budowy jak i zwalczanie bieżących zakażeń.
