Jelitówka atakuje zwykle z początkiem jesieni, jak i z początkiem wiosny. W tych właśnie okresach roku opiekunowie małych dzieci znacznie częściej mają do czynienia z katarem, kaszlem i gorączką u dzieci. Zakażenia układu oddechowego nie są jednak jedynym problemem, który pojawia się podczas sezonu infekcyjnego – w jego trakcie często spotykana jest również i grypa jelitowa, czyli popularna jelitówka.
Grypa jelitowa, grypa żołądkowa czy jelitówka – wszystkie z wymienionych, potocznych określeń używane są przez pacjentów jako nazwy ostrego nieżytu żołądkowo-jelitowego. Problem ten jest raczej powszechnie znany, co więcej – kiedy u dziecka pojawiają się objawy jelitówki, rodzice zazwyczaj są zmartwieni, bo choroba ta może być uciążliwa i niebezpieczna.
Spis treści:
- Jelitówka: jakie są przyczyny grypy jelitowej?
- Jak można zarazić się jelitówką?
- Objawy jelitówki u dzieci
- Leczenie jelitówki u dzieci
- Jelitówka: kiedy udać się do lekarza?
- Czy jelitówce można zapobiegać?
Jelitówka: jakie są przyczyny grypy jelitowej?
Jelitówka (grypa jelitowa) jest schorzeniem wirusowym. Doprowadzają do niej przede wszystkim rotawirusy, może ona być jednak spowodowana również i przez inne wirusy – przyczyną jelitówki może być np. zakażenie jakimś adenowirusem.
Zakażenia rotawirusami – które to najczęściej wywołują grypę jelitową – są bardzo często spotykane. Mówi się nawet o tym, że jeszcze przed ukończeniem 5. roku życia z tymi patogenami zetknie się każde dziecko. Jelitówka wywoływana przez rotawirusy jest schorzeniem bardzo częstym – rocznie na całym świecie odnotowuje się nawet ponad 100 milionów zachorowań na tę chorobę.
Jak można zarazić się jelitówką?
Przede wszystkim – bardzo łatwo. Jelitówka jest schorzeniem wysoce zaraźliwym i to właśnie dlatego, kiedy zachoruje na nią zaledwie jedno dziecko w przedszkolu, to ryzyko, że grypa jelitowa pojawi się i u innych dzieci z jego otoczenia, jest bardzo duże.
Ostry nieżyt żołądkowo-jelitowy może się rozwinąć na skutek bezpośredniego kontaktu z chorującym na jelitówkę człowiekiem, jak i schorzenie może wystąpić na skutek dotykania zanieczyszczonych cząstkami wirusów przedmiotów.
Wirusy wywołujące grypę jelitową, obecne na różnych przedmiotach, mogą być zdolne do zarażenia człowieka nawet przez kilkanaście godzin po tym, kiedy takie przedmioty zostaną nimi zanieczyszczone. Wszystkie wymienione czynniki są właśnie powodem tego, dlaczego jelitówką jest się tak łatwo zarazić.
Mając w bliskim otoczeniu osobę cierpiącą na grypę żołądkową, aby zmniejszyć ryzyko zachorowania, powinniśmy więc podejmować szczególne starania o higienę. Po czym jednak poznać, że występujące u bliskiego dolegliwości są związane właśnie z jelitówką?
Czytaj: Grypa żołądkowa w ciąży - jak z nią walczyć?
Grypa u dzieci: jak rozpoznać objawy? Leczenie grypy u dziecka
Objawy jelitówki u dzieci
Grypa jelitowa objawia się przede wszystkim biegunką. Pacjenci z jelitówką oddają znacznie zwiększone ilości stolca, który typowo jest wyjątkowo wodnisty. Już sama biegunka z pewnością stanowi uciążliwy objaw jelitówki, w rzeczywistości jednak pacjenci, u których rozwinie się to schorzenie, borykać się mogą również i z innymi dolegliwościami. Wśród innych problemów, które mogą stanowić objawy jelitówki, wymienia się bowiem:
- nudności,
- wymioty,
- bóle brzucha,
- gorączkę (czasami nawet bardzo wysoką, sięgającą 39 stopni Celsjusza),
- poczucie znacznego osłabienia.
Leczenie jelitówki u dzieci
Grypę jelitową leczy się tylko objawowo – antybiotyki zarezerwowane są do leczenia zakażeń bakteryjnych (a jelitówka jest przecież wywoływana przez wirusy), poza tym nie istnieją leki, które doprowadzałyby do wyeliminowania z organizmu wywołujących tę jednostkę wirusów. Typowo czas utrzymywania się objawów jelitówki sięga 2-3 dni, po czym stan pacjentów wraca do normy. '
To jednak, że jelitówka ustępuje samoistnie, nie jest równoznaczne z tym, że w przypadku tego schorzenia po prostu trzeba wyczekiwać na poprawę – wdrożyć odpowiednie postępowanie należy u każdego pacjenta z grypą jelitową, leczenie jest natomiast szczególnie istotne wtedy, kiedy na jelitówkę choruje dziecko.
Pierwsza zasada w przypadku grypy żołądkowej? Nawadnianie. W przebiegu tej choroby wraz z kałem tracone są znaczne ilości wody z organizmu, przez co u pacjenta dość szybko może dojść do odwodnienia.
Jakie płyny podawać choremu na jelitówkę? Możliwości jest wiele, skorzystać można chociażby z doustnych płynów nawadniających o specjalnym składzie, które są dostępne w aptekach (rodzicom małych pacjentów w ogóle zalecane jest to, aby mieli oni w domu tego rodzaju środki).
Pacjentowi z grypą jelitową można podawać również wodę i herbatę – najważniejsze jest jednak po prostu to, aby uzupełniać traconą z organizmu wodę.
Co natomiast powinno jeść dziecko z jelitówką: słynne suchary, suche bułki czy też może nie powinno ono przez jakiś czas w ogóle jeść? Otóż według obecnych zaleceń pacjent, u którego wystąpiła grypa żołądkowa, powinien spożywać takie pokarmy, jak… przed wystąpieniem choroby.
Dzieciom karmionym piersią nadal należy podawać maminy pokarm, maluchom karmionym sztucznie również należy dawać tego typu pożywienie. Zmiana diety u pacjenta z jelitówką nie jest konieczna, co więcej – przerwy w podawaniu dziecku pożywienia są zdecydowanie niezalecane.
W przypadku, gdy u dziecka wyraźnie zaznaczone są inne objawy jelitówki (takie jak np. gorączka), możliwe jest zastosowanie preparatów przeciwgorączkowych – np. paracetamolu. Jeżeli już poruszony został temat leków, to trzeba tutaj obalić jeszcze jeden mit, który jest związany z biegunkami u dzieci.
Otóż dzieciom, które zmagają się z silną biegunką, niezalecane jest podawanie preparatów przeciwbiegunkowych. Małym pacjentom nie powinny być podawane – prawdopodobnie najbardziej znane jako leki na biegunkę – preparaty węgla aktywnego, dzieciom nie powinny także zażywać środków zapierających, które zawierają w swoim składzie loperamid.
Czytaj: Biegunka poantybiotykowa - jak uniknąć powikłań po antybiotykoterapii
Dobre bakterie probiotyczne - jak rozwija się flora jelitowa u niemowląt?
Jelitówka: kiedy udać się do lekarza?
W przypadku zachorowania na jelitówkę nie zawsze konieczne jest odwiedzenie lekarza. Objawy grypy jelitowej są dość charakterystyczne i rozpoznanie tej jednostki zwykle nie jest kłopotliwe, a do poprawy stanu chorego najczęściej wystarczające jest wspominane wyżej leczenie objawowe, wdrożone w warunkach domowych.
Czasami jednak konieczna jest konsultacja. Tak dzieje się przede wszystkim wtedy, kiedy dziecko stanie się znacznie odwodnione. O konieczności udania się do lekarza przekonać powinny rodziców takich objawów odwodnienia u dziecka, jak:
- zapadnięte gałki oczne,
- suchy język,
- występowanie u dziecka wyjątkowego, bardzo wzmożonego pragnienia,
- zaburzenia świadomości (np. w postaci znacznej senności),
- bardzo intensywne wymioty,
- wysoka gorączka (u dzieci starszych taka, która przekracza 39 stopni Celsjusza, w przypadku niemowląt do lekarza należy udać się już wtedy, kiedy ich ciepłota ciała przekroczy 38 stopni Celsjusza),
- wystąpienie krwi w stolcu,
- niechęć do przyjmowania płynów,
- nieuzyskanie poprawy stanu dziecka pomimo stosowania domowego leczenia objawowego.
W przypadku zaobserwowania u pociechy którychś z wymienionych wyżej objawów, pilnie należy zgłosić się do lekarza. Może się okazać, że do uzyskania poprawy stanu malucha konieczna będzie hospitalizacja i wdrożenie u niego np. dożylnego nawadniania.
Czytaj: Zakażenia szpitalne – na co uważać, gdy dziecko jest w szpitalu?
Aktualny kalendarz szczepień obowiązkowych i zalecanych
Czy jelitówce można zapobiegać?
Rozpowszechnienie zakażeń rotawirusowych wśród dzieci jest wyjątkowo duże i już z tego względu warto rozważyć zaszczepienie malucha na rotawirusy. Szczepienie przeciw rotawirusom to znajduje się w grupie szczepień zalecanych, czyli takich, których koszt ponoszą samodzielnie rodzice.
Z ważnych informacji o tym szczepieniu należy wspomnieć o tym, że jest to szczepionka doustna, której pierwszą dawkę należy podać przed ukończeniem przez dziecko 12. tygodnia życia. Rodziców interesuje z pewnością również to, jaka jest skuteczność szczepionki na rotawirusy – szczepienie to uznawane jest za skuteczne (według niektórych opracowań jego przebycie sprawia, że 7 do nawet 9 na 10 zaszczepionych dzieci w ogóle nie zachoruje biegunkę rotawirusową).
Jeżeli zaś nawet dojdzie do sytuacji, gdzie u zaszczepionego dziecka jednak wystąpi grypa jelitowa, to wtedy schorzenia ma zdecydowanie lżejszy przebieg.
Jelitówką jest się zarazić, jak już wspomniano, bardzo łatwo – czy są jakieś sposoby na to, aby zmniejszyć ryzyko, że zarazimy się tym uciążliwym schorzeniem od naszego bliskiego?
Zdecydowanie tak, w zapobieganiu jelitówce największą rolę odgrywa zachowanie higieny osobistej. W ramach profilaktyki zakażeń rotawirusowych przede wszystkim należy wyposażyć się w zapas mydła – częste mycie rąk znacznie zmniejsza ryzyko tego, że zakazimy się jelitówką.
Myć ręce należy jednak naprawdę często, a z pewnością należy to czynić po każdym kontakcie z przedmiotami, z którymi miał styczność cierpiący na grypę jelitową pacjent.
Tutaj należy podkreślić to, że o wyjątkową higienę trzeba dbać nie tylko wtedy, kiedy bliski doświadcza objawów jelitówki, ale i jeszcze przez kilkanaście dni po tym, kiedy to jego stan ulegnie poprawie – już po ustąpieniu objawów osoba, która przeszła jelitówkę, jeszcze przez pewien czas może bowiem być źródłem patogennych wirusów.
Czytaj: Choroba brudnych rąk. Czym jest choroba brudnych rąk i jak się przed nią uchronić?
Jak długo żyją zarazki? Dezynfekcja mieszkania po chorobie dziecka
