Spis treści
- Co oznacza metoda Domana?
- Od kiedy stosować metodę Domana?
- Na czym polega metoda Domana?
- Reguły Glenna Domana
- 5 etapów nauki czytania według Domana
Co oznacza metoda Domana?
Metoda Domana została opracowana przez Glenna Domana – amerykańskiego fizjoterapeutę. To on stworzył metody rehabilitowania osób z uszkodzeniami mózgu, w tym dzieci z porażeniem mózgowym, założył również Instytut Osiągania Ludzkich Możliwości.
Wśród rodziców znany jest jednak przede wszystkim jako twórca metody nauki czytania dla niemowląt i małych dzieci, obecnie znanej jako Metoda Domana lub Metoda Globalnego Czytania.
Początkowo metodę tę stosowano w odniesieniu do dzieci z różnymi formami zaburzeń neurologicznych, jednak już od wielu lat stosuje się je również w przypadku maluchów, które rozwijają się prawidłowo – po to, by optymalnie stymulować ich wrodzony potencjał mózgu już od najmłodszych lat, a więc wtedy, gdy mózg rozwija się najszybciej i jest najbardziej chłonny.
Zobacz także:
Jak nauczyć dziecko czytać? 3 skuteczne metody
Od kiedy stosować metodę Domana?
Metodę Domana można zacząć stosować już u niemowląt – dolna granica wieku to 3 miesiące, górna – szósty rok życia. To czas, kiedy – jak twierdził Doman – mózg ma największe możliwości rozwoju, a dziecko uczy się, wykorzystując wszystkie zmysły (tzw. nauka polisensoryczna, wielozmysłowa) – przed węch, dotyk, wzrok, smak.
Doman doszedł do wniosku, że skoro jako niemowlęta nabywamy tyle ważnych i trudnych umiejętności – siadanie, chodzenie, samodzielne jedzenie – nie ma przeszkód, by również w tym wieku zacząć uczyć dziecko czytać, bo wtedy proces ten nie będzie wymagał tak dużego wysiłku, jak w latach szkolnych.
Na czym polega metoda Domana?
Metoda Domana nie jest typowym programem nauczania – sam Glenn Doman nazywał ją bardziej „zabawą w czytanie”, niż nauką. Jej podstawą jest bowiem zabawa, wraz z towarzyszącą jej atmosferą entuzjazmu i radości – ale też systematyczność, bo bez niej trudno o jakiekolwiek efekty.
Sama metoda nauki polega na pokazywaniu dziecku dużych białych kart, na których dużą czerwoną czcionką napisano różne wyrazy – kartoniki powinny mieć wymiary około 10x60 cm, a wysokość liter – 8 cm.
Na początku są to proste rzeczowniki, które wraz z upływem czasu łączą się we frazy, a następnie w zdania. W ciągu dnia powinno się odbyć kilka sesji – idealnie, jeśli jest ich pięć, ale jeśli rodzice nie mają na to czasu, mogą być trzy, a nawet jedna sesja.
Reguły Glenna Domana
By malec chętnie uczestniczył w nauce przez zabawę, warto przestrzegać zasad, które ustanowił Glenn Doman. Oto najważniejsze:
- Nauka nie może być przymusem: należy traktować ją jako zabawę i zaczynać ją tylko, gdy oboje jesteście zadowoleni, zdrowi i wypoczęci.
- Każda sesja powinna odbywać się w miłej, serdecznej i radosnej atmosferze.
- Zabawa w czytanie powinna odbywać się często.
- Sesje powinny być systematyczne.
- Na dziecko nie wolno wywierać presji, krytykować go ani popędzać. Po każdej wspólnej zabawie pochwal dziecko, przytul, pocałuj, okaż mu swoje zadowolenie.
- Do dziecka trzeba mówić głośno i wyraźnie, a informacje prezentować szybko.
- Tempo nauki dostosuj do waszych wspólnych możliwości – zbyt ambitny plan może was oboje znużyć i zniechęcić.
- Każdą sesję kończymy zanim dziecko się znudzi i samo zechce ją zakończyć – to podsyca chęć do dalszej nauki.
5 etapów nauki czytania według Domana
Etap pierwszy – nauka pojedynczych wyrazów
Ten etap polega na prezentacji pojedynczych wyrazów - powinny to być słowa znane maluchowi lub przyjemnie brzmiące: imiona mamy, taty, rodzeństwa, imię samego dziecka, nazwy znajomych przedmiotów – łóżko, kocyk. Każde słowo powinno być napisane na osobnym kartoniku. Zaczynamy od rzeczowników, po jakimś czasie wprowadza się czasowniki, a na końcu – przymiotniki.
Naukę zaczynamy od prezentacji 15 wyrazów, tworzących w sumie 3 zestawy, w którym jest po pięć kart. Pierwszego dnia pokazujemy jeden zestaw - najpierw pokazujemy dziecku kartonik, a następnie czytamy na głos słowo, jakie się na nim znajduje (np.: „tu jest napisane MAMA”). Należy zrobić to trzy (lub pięć) razy w ciągu dnia, przy czym przerwy pomiędzy kolejnymi sesjami nie mogą być krótsze, niż pół godziny.
Drugiego dnia trzykrotnie prezentujemy pierwszy zestaw i trzykrotnie drugi.
Trzeciego dnia dołączamy trzeci zestaw – od tego momentu trzy razy dziennie prezentujemy maluszkowi wszystkie trzy zestawy.
Etap drugi – nauka wyrażeń dwuwyrazowych
Gdy dziecko pozna już kilkadziesiąt pojedynczych wyrazów (co trwa zwykle około 2 tygodni), zaczynamy zestawiać je w pary, łącząc ze sobą dwa kartoniki, np. rzeczownik z czasownikiem (tata biega) albo przymiotnik z rzeczownikiem (mały miś).
Etap trzeci – nauka prostych zdań
Gdy malec kojarzy już wyrażenia, wprowadzamy proste zdania, pokazując mu kombinacje słów, które wcześniej już słyszał i widział, np. „miś jest mały”. Każdego dnia wprowadzamy dwa nowe zdania. Czcionka na kartonikach może być mniejsza (zamiast 8 mieć 5 cm).
Etap czwarty – nauka rozbudowanych zdań
Do znanych już dziecku zdań wprowadzamy zaimki: w, na, nad, pod – i podobne. Kolor czcionki zmieniamy z czerwonego na czarny, a czcionkę zmniejszamy do 3,5 cm, by całe zdanie mogło zmieścić się na kartoniku.
Etap piąty – nauka czytania książeczek
Książeczki do nauki czytania metodą Domana najlepiej wykonać samodzielnie, domowym sposobem. Dobrze, jeśli ich treść będzie dotyczyła dziecka lub osób mu znanych. Na każdej stronie (której rozmiar jest ściśle określony i powinien wynosić 20x45 cm) powinno znajdować się proste zdanie, a na następnej – obrazek, który je przedstawia (np. piesek je z miseczki).
