Biegunka u dzieci (niektórzy mówią: rozwolnienie) pojawia się, gdy pod wpływem stanu zapalnego spowodowanego toksynami bądź infekcją błona śluzowa jelit zaczyna „przeciekać”. Do jelit przenika duża ilość płynu, czego efektem są rzadkie stolce. Skąd się bierze biegunka u dzieci i jak z nią walczyć?
Spis treści
- Jakie są przyczyny biegunki u dzieci?
- Co podawać na biegunkę u dzieci?
- Czy rozwolnienie u dziecka wymaga leczenia?
- Biegunka powoduje odwodnienie!
Jakie są przyczyny biegunki u dzieci?
Zapewne twoje dziecko przynajmniej raz w życiu miało taki dzień, kiedy bardzo często musiało korzystać z toalety, oddając wodniste stolce, a temu wszystkiemu towarzyszył silny ból brzucha.
Na pewno od razu doszłaś do wniosku, że męczy je biegunka, i zastanawiałaś się również, co może być jej przyczyną. Bo biegunka – z czego nie każdy zdaje sobie sprawę – może pojawić się z różnych powodów. Oto najczęstsze:
- Biegunka spowodowana przez zatrucie pokarmowe – w tym przypadku toksyny lub bakterie dostają się do organizmu z pożywieniem. Najczęstszą przyczyną zatruć pokarmowych są bakterie – głównie Salmonella, która wywołuje tzw. biegunkę salmonellową, i Shigella powodująca czerwonkę bakteryjną. W pierwszym przypadku wodnistym stolcom towarzyszy gorączka, silne bóle brzucha i wymioty. Czerwonka zaczyna się wystąpieniem papkowatych stolców, które zawierają śluz i krew, potem pojawia się gorączka, a dziecko bardzo szybko słabnie.
- Biegunka wirusowa – inaczej grypa żołądkowa lub nieżyt żołądka i jelit – przyczyną tej biegunki są wirusy (najczęściej rotawirus). Dziecko przez 2–3 dni ma objawy przeziębienia, a potem dochodzi do nich ostra biegunka, wymioty i gorączka (nawet 40°C). Może mieć również objawy przypominające grypę (np. bóle mięśni), a także brak apetytu. Liczba wypróżnień w ciągu doby może dochodzić do 20.
- Biegunka, której przyczyną jest alergia pokarmowa – w tym wypadku biegunce, zazwyczaj nawracającej, towarzyszą inne charakterystyczne objawy, np. wysypka, skłonność do infekcji dróg oddechowych, rozdrażnienie, nudności, nieprawidłowy przyrost masy ciała.
- Biegunka, która towarzyszy zapaleniu wyrostka robaczkowego – biegunce towarzyszą nasilające się bóle brzucha, które rozpoczynają się w okolicy pępka lub w nadbrzuszu i przesuwają się w kierunku prawego podbrzusza. Ból jest szczególnie silny w tzw. punkcie McBurneya znajdującym się w połowie odległości między pępkiem a górnym przednim kolcem kości biodrowej. Bólowi towarzyszy brak apetytu i niewielka gorączka. Dziecko najchętniej leży na prawym boku z podkurczonymi nogami.
- Biegunka po kuracji antybiotykowej – efektem przyjmowania antybiotyku jest wyniszczenie naturalnej flory bakteryjnej i w konsekwencji luźne, wodniste stolce.
Zobacz również: Wszystko co musisz wiedzieć o kupce niemowlaka
Gastroskopia u dzieci - kiedy jest konieczna?
Zapalenie jelit u dzieci: rodzaje, objawy i leczenie
Co podawać na biegunkę u dzieci?
Niekiedy biegunkę można próbować wyleczyć metodami babuni. Skutecznym środkiem na wodniste stolce są suszone czarne jagody lub herbatka z nich. Do pół litra wody trzeba wrzucić 2–3 łyżki stołowe jagód, doprowadzić do wrzenia i gotować przez 10 minut, a potem odcedzić przez sitko i podawać dziecku po filiżance 3 razy dziennie.
Zawarte w herbatce garbniki łagodzą biegunkę, bo uszczelniają błonę śluzową jelit, co sprawia, że stolce są mniej płynne. Podobnie działają pektyny znajdujące się w jabłku startym ze skórką, a także marchwianka.
Tę zupę robi się następująco: 50 dag obranej marchwi trzeba gotować przez 1,5 godziny w litrze wody z niepełną łyżeczką soli, potem zmiksować i podawać dziecku w niewielkich porcjach.
Czy rozwolnienie u dziecka wymaga leczenia?
To zależy od wieku dziecka, objawów biegunki, a także od ogólnego stanu zdrowia dziecka. Zasada jest taka: im młodsze dziecko, tym biegunka szybciej może doprowadzić do groźnego dla życia odwodnienia.
Dlatego nie wolno zwlekać z wizytą u lekarza, jeśli biegunkę ma niemowlę bądź dwu-lub trzylatek, ale można z tym poczekać, jeśli dopadła ona nastolatka. Chyba że towarzyszące jej objawy świadczą o tym, że sytuacja wymaga pilnej interwencji lekarskiej (np. podejrzewasz zapalenie wyrostka robaczkowego albo dziecku grozi odwodnienie).
Lekarza trzeba wezwać również wtedy, gdy stan zdrowia dziecka nie poprawia się, a wręcz przeciwnie – staje się ono osłabione, apatyczne, zaczyna wymiotować lub biegunka się nasila.
Sprawdź też: Dieta przy biegunce u dziecka
Alergia pokarmowa u dziecka - przyczyny i zapobieganie
Biegunka powoduje odwodnienie!
To stan, w którym zawartość wody w organizmie spada poniżej wartości niezbędnej do jego prawidłowego funkcjonowania. Dochodzi do niego wówczas, gdy utrata wody wyniesie co najmniej 2 proc. ciężaru ciała. Innymi słowy – jeśli dziecko waży 9 kg, by zaczęło się odwadniać, musi stracić minimum 180 g wody.
Odwodnienie ma kilka etapów – im procent utraty wody jest wyższy, tym stan ten jest groźniejszy dla zdrowia. Można je rozpoznać po następujących objawach:
- suche wargi, język i błona śluzowa jamy ustnej,
- płacz „bez łez”,
- apatia bądź rozdrażnienie,
- mocz ma ciemne zabarwienie i jest go bardzo mało albo nie ma wcale,
- oczy są zapadnięte,
- skóra ma zmniejszone napięcie – ujęta w dwa palce i puszczona nie wraca natychmiast na swoje miejsce.
Silnie odwodnione dziecko jest osłabione – nie krzyczy lub ma chrapliwy głos, jest apatyczne i wiotkie. W takim przypadku konieczna jest pomoc lekarza.
miesięcznik Zdrowie
