Katar zatokowy to jeden z uciążliwszych rodzajów kataru. Jest efektem przedostania się patogenów w okolice zatok i powstania w nich stanu zapalnego. Jeśli dziecko ma zatkany nos i katar, który utrzymuje się na długo po przeziębieniu lub ataku alergii, a dodatkowo wywołuje ból głowy i okolic twarzy (malec może nie umieć wytłumaczyć, że czuje ucisk i "rozpieranie" w zatokach), istnieje duże prawdopodobieństwo, że ma infekcję zatok wywołujących katar zatokowy.
Spis treści
- Co to jest katar zatokowy?
- Jakie są przyczyny kataru zatokowego?
- Czym charakteryzuje się katar zatokowy?
- Jak rozpoznać katar zatokowy?
- Co charakteryzuje katar zatokowy u dzieci?
- Jak lekarz stawia diagnozę kataru zatokowego?
- Jakie naturalne sposoby stosować na katar zatokowy?
- Kiedy katar zatokowy powinien zostać skonsultowany z lekarzem?
Co to jest katar zatokowy?
Katar u dziecka to termin, który określa wydostawanie się z nosa wydzieliny – w języku medycznym nazywa się to zjawisko nieżytem nosa. Jedno słowo, a może ono oznaczać bardzo różne problemy: katar może być wodnisty, jak i wyjątkowo nawet gęsty, może on przybierać postać przezroczystej, jak i żółtawej, ropnej wydzieliny.
Wyróżnia się także wiele różnych rodzajów kataru, takich jak chociażby katar alergiczny czy – uznawany za najbardziej uciążliwy dla pacjentów – katar zatokowy.
Katar zatokowy, jak nietrudno się domyślić, powiązany jest z procesami patologicznymi dotyczącymi ludzkich zatok. Struktury te posiada każdy z nas – są one zlokalizowane w obrębie głowy i stanowią zbiór przestrzeni powietrznych.
Każda z zatok uchodzi do jamy nosowej i wtedy, kiedy czynność tych struktur przebiega prawidłowo, zazwyczaj nawet nie zdajemy sobie w ogóle sprawy z tego, że posiadamy zatoki.
Inaczej dzieje się już jednak w sytuacji, gdy w obrębie zatok zaczną się toczyć jakieś procesy patologiczne – w takich przypadkach dochodzić może do pojawiania się u chorych uporczywego kataru zatokowego.
Czytaj: Katar z krwią: przyczyny i leczenie. Co oznacza katar z krwią?
Zapalenie zatok w ciąży: jak leczyć i jakie mogą być konsekwencje choroby?
Katar sienny - objawy i leczenie
Jakie są przyczyny kataru zatokowego?
Podstawową przyczyną kataru zatokowego jest zapalenie zatok. Najczęściej do problemu tego doprowadzają wirusy, typowy katar zatokowy pojawia się jednak wtedy, gdy u chorego dojdzie do nadkażenia bakteryjnego i pierwotnie wirusowa infekcja przeistoczy się w zakażenie bakteryjne.
Rozwija się wtedy stan zapalny, a do tego dochodzi do obrzęku wyściełającej zatoki błony śluzowej. Tego typu procesy skutkują tym, że wydzielina z zatok, która prawidłowo jest z nich regularnie odprowadzana, zostaje w nich zablokowana. Gromadzenie się wydzieliny wskutek niedrożności zatok sprzyja zaś nie tylko pojawianiu się kataru zatokowego, ale i nasila ono możliwość namnażania się kolejnych patogennych drobnoustrojów w zatokach.
Czym charakteryzuje się katar zatokowy?
Katar zatokowy można rozpoznać raczej dość łatwo dzięki temu, że ma on kilka charakterystycznych cech. Przede wszystkim wydzielina w tym przypadku ma zazwyczaj ropny charakter – jest ona gęsta, ma żółty lub zielony kolor, nawet brązowawe.
Osoby, u których rozwinie się katar zatokowy, dość często skarżą się na trudności z oddychaniem przez nos – wydzielina jest na tyle gęsta, że blokuje ona przepływ pomiędzy nozdrzami a dalszymi częściami dróg oddechowych.
Jak rozpoznać katar zatokowy?
Katar zatokowy cechuje również i to, że poza nim chorzy doświadczają jeszcze innego typu dolegliwości, które są objawami zapalenia zatok. Mowa tutaj o takich objawach, jak:
- uczucie rozpierania w obrębie twarzy,
- nudności, a czasami nawet i wymioty (które brać się mogą ze spływania wydzieliny z zatok po tylnej ścianie gardła),
- zaburzenia węchu (wynikające z braku drożności jamy nosowej, mogą one przybierać postać pogorszenia węchu, jak i nawet całkowitej – szczęśliwie przejściowej – utraty powonienia),
- gorączka (pojawiająca się szczególnie w przypadku ostrego zapalenia zatok),
- ogólne poczucie rozbicia,
- bóle głowy (zwłaszcza takie, które pojawiają się przy jej pochylaniu).
Co charakteryzuje katar zatokowy u dzieci?
Katar zatokowy wystąpić może u osoby w dowolnym wieku, zarówno u dorosłego, jak i u dziecka, w przypadku jednak najmłodszych pacjentów schorzenie może prowadzić do znacznych trudności i to zarówno dla malca, jak i dla jego opiekunów.
Bez wątpienia katar zatokowy związany jest z bardzo nieprzyjemnymi dolegliwościami, które dla malucha mogą być po prostu ciężkie do zniesienia. Zatkany całkowicie nos może być problemem za dnia, jak i w nocy – maluszkowi, który zmuszony jest do oddychania przez usta, może być ciężko zasnąć.
Dodatkowo tak jak oczyszczanie nosa w przypadku innego typu kataru zazwyczaj nie nastręcza większych trudności, tak już w przypadku kataru zatokowego raczej nie jest to łatwe. Finalnie dochodzić może do tego, że w nocy pociecha będzie marudna i płaczliwa, za dnia zaś zmęczona i rozdrażniona.
Jak lekarz stawia diagnozę kataru zatokowego?
Zazwyczaj rozpoznanie kataru zatokowego możliwe jest na podstawie uzyskania od pacjenta informacji dotyczących charakteru doświadczanych przez niego dolegliwości. Potwierdzać diagnozę mogą badania, które wykonane mogą być w gabinecie laryngologicznym, takie jak chociażby rynoskopia przednia (wziernikowanie jamy nosowej).
Inne natomiast badania zlecane są zazwyczaj dopiero wtedy, kiedy u pacjenta katar zatokowy utrzymuje się przez bardzo długi czas i w związku z tym wysuwane jest podejrzenie przewlekłego zapalenia zatok (czyli takiego, którego objawy utrzymują się przez 8 tygodni lub dłużej).
W takich przypadkach zlecane mogą być m.in. badania bakteriologiczne wydzieliny lub popłuczyn z zatok czy tomografia komputerowa głowy.
Jakie naturalne sposoby stosować na katar zatokowy?
Katar zatokowy to bezapelacyjnie bardzo nawet uciążliwa dolegliwość, szczęśliwie istnieją skuteczne metody jego leczenia. Początkowo można podjąć się prób zastosowania domowych sposobów na katar związany z zapaleniem zatok:
- inhalacji na zatoki i katar (z wykorzystaniem olejków eterycznych czy soli)
- płukania zatok roztworem soli fizjologicznej
- nawilżania ich z wykorzystaniem preparatów soli morskiej w aerozolu
- pomocne bywają również i ciepłe okłady, umieszczane w okolicy nosa.
W przypadku dzieci podejmować próby odessania wydzieliny z nosa warto z wykorzystaniem specjalistycznych, przeznaczonych do tego celu tzw. gruszek – tego typu aspiratory pozwalają skutecznie oczyszczać dziecięce noski.
Przy katarze zatokowym zalecane jest również zwiększone spożycie płynów, co może prowadzić do rozrzedzenia zalegającej w nosie wydzieliny.
Czytaj: Czyszczenie noska niemowlaka. Czym i jak czyścić nos małego dziecka?
Aspirator do noska – jaki aspirator wybrać? Przedstawiamy aspiratory na katar
Kolor kataru - czy po kolorze kataru można rozpoznać rodzaj infekcji u dziecka?
Domowe sposoby na katar u dziecka - co na katar u dzieci?
Katar w ciąży - ile trwa i jak się go pozbyć?
Kiedy katar zatokowy powinien zostać skonsultowany z lekarzem?
Wtedy jednak, gdy katarowi zatokowemu towarzyszą jakieś dolegliwości – szczególnie wysoka gorączka u dziecka – nie ma na co czekać i trzeba się po prostu udać do lekarza.
W zależności od podejrzewanej przyczyny zapalenia zatok lekarz może zlecić wyłącznie stosowanie leków działających objawowo (np. obkurczających naczynia krwionośne nosa kropli, preparatów przeciwzapalnych czy przeciwbólowych) lub – przy podejrzeniu podłoża bakteryjnego – przyjmowanie wraz z nimi antybiotyku.
Jeszcze inaczej zaś przebiegać może leczenie u tych pacjentów, u których występuje nawracające zapalenie zatok i związane z nim powtarzające się epizody kataru zatokowego.
W takich sytuacjach wskazane może bowiem być przeprowadzenie leczenia operacyjnego (które może polegać np. na poszerzeniu ujść zatok, czego skutkiem ma być ułatwienie wypływu wydzieliny z zatok – redukuje to ryzyko utrzymywania się jej w zatokach i ostatecznie pojawiania się przez to u pacjenta epizodów kataru zatokowego).
