Alergia czy przeziębienie? Nie łatwo to stwierdzić. Uczulenie to coś, z czym boryka się większość dzieci. Pierwsze objawy alergii mogą przypominać przeziębienie. Jak wiec odróżnić alergię od przeziębienia?
Spis treści
- Jak odróżnić alergię od przeziębienia?
- Przeziębienie u dziecka sprzyja uczuleniu
- Alergia u dziecka i jej rodzaje
- Na co dziecko może mieć uczulenie
- Jak leczyć alergię?
- Jak leczyć przeziębienie?
Jak odróżnić alergię od przeziębienia?
Chociaż objawy są często podobne, to jednak przeziębienie i alergia to dwie zupełnie różne dolegliwości. Te dwa stany mają różne przyczyny i - co najważniejsze - wymagają innego sposobu leczenia. Dlatego tak ważna jest prawidłowa diagnoza.
Aby rozpoznać, czy dziecko cierpi na alergię czy złapało przeziębienie, zadaj sobie kilka pytań dotyczących jego stanu zdrowia:
- Jak szybko pojawiły się objawy? Objawy infekcji pojawiają się stopniowo w ciągu jednego lub dwóch dni. Symptomy występujące nagle i "znikąd" są częściej spowodowane alergią.
- Jak długo występują objawy? Objawy przeziębienia zwykle ustępują po tygodniu lub dwóch. Objawy alergii mogą utrzymywać się długo (np. pyłki traw potrafią utrzymywać się w powietrzu nawet tygodniami.
- Czy objawy występują regularnie? Jeśli objawy pojawiają się co roku o tej samej porze, mogą być spowodowane sezonowymi alergiami.
Bardzo cenną informacją pomocna w odróżnieniu alergii od przeziębienia jest przyjrzenie się objawom, które występują u dziecka.
Swędzenie i łzawienie oczu to często charakterystyczne objawy alergii, podobnie jak zmiany skórne. Gorączka, zwłaszcza u dzieci, nie jest objawem alergii, chociaż ból gardła, kaszel i katar - już tak. Takie objawy infekcji górnych dróg oddechowych rzadko jednak występują bez podwyższonej temperatury.
Warto też zwrócić uwagę na to, że katar alergiczny jest zwykle wodnisty i przezroczysty, natomiast katar wywołany infekcją - raczej gęsty i zabarwiony na biało, żółto lub zielono.
Idź z dzieckiem do lekarza, gdy wystąpią dwa z wymienionych niżej czynników:
- Reakcje układu oddechowego: niedrożny nos, wodnisty katar, częste przeziębienia i infekcje górnych i dolnych dróg oddechowych oraz powtarzające się zapalenia krtani albo ucha, napadowy kaszel, duszność.
- Objawy żołądkowo-jelitowe: wymioty, biegunki, zaparcia, wzdęcia, kolki, bóle brzucha bez wyraźnej przyczyny.
- Reakcje skórne: nadmierna suchość i swędzenie skóry, zaczerwienione łuszczące się wypryski, pokrzywka, drobne krosteczki albo inne swędzące zmiany.
- Dolegliwości psychiczne: niepokój, apatia, płacz bez wyraźnego powodu, nadmierna aktywność, niewytłumaczalne zmiany nastroju, zaburzenia koncentracji, zmęczenie.
- Bóle głowy, stawów lub mięśni, podkrążone oczy.
Przeziębienie u dziecka sprzyja uczuleniu
Na choroby alergiczne są narażone dzieci, które często zapadają na infekcje górnych dróg oddechowych. Wirusy uszkadzają śluzówkę gardła i nosa, ułatwiając alergenom wnikanie do komórek i zwiększając prawdopodobieństwo rozwoju choroby.
Alergię może sprowokować też nadmierna higiena i częste stosowanie antybiotyków. W naturalnym środowisku znajdują się miliardy drobnoustrojów. Jeśli przedostają się do organizmu malucha drogą oddechową i pokarmową, układ odpornościowy uczy się je rozpoznawać i zwalczać.
Gdy dziecko jest wychowywane w sterylnych warunkach lub zażywa sporo antybiotyków, organizm nie musi sam rozprawiać się z bakteriami i swoje możliwości wykorzystuje do zwalczania czynników, które nie stanowią zagrożenia, m.in. z pyłkami.
Czytaj również: Kalendarz pylenia dla alergika: zobacz, co pyli w kwietniu, a co w maju?
Przeziębienie u niemowlaka: 18 sposobów na szybki powrót do zdrowia
Alergia u dziecka i jej rodzaje
- Alergia pokarmowa (alergeny wnikają do ustroju przez układ pokarmowy) daje o sobie znać najwcześniej. Cierpi na nią 8–10 proc. dzieci. Pojawia się już u niemowląt, bo uczulać mogą substancje znajdujące się w pokarmie matki. Najczęściej jednak pierwszym alergenem jest białko mleka krowiego. Bóle brzuszka, częste kolki, wzdęcia, biegunki lub zaparcia, czasem wymioty, brak apetytu (czasem tylko na pewne produkty) to typowe objawy. Sygnałem choroby może być silne swędzenie i wysuszenie skóry, wysypka, ból głowy, wysiękowe zapalenie ucha.
- Alergia wziewna (alergeny wnikają przez błonę śluzową dróg oddechowych). Niepokoić powinien przedłużający się katar, trudności z oddychaniem, głośny oddech, napadowy kaszel. U dziecka powyżej 6. miesiąca życia takie objawy mogą oznaczać uczulenie, zwłaszcza gdy malec “na oko” jest zdrowy. Alergie wziewne często przebiegają jak zapalenie ucha, krtani, zapalenie gardła czy zapalenie oskrzeli. I dzieciom aplikuje się antybiotyki zamiast specyfików przeciwuczuleniowych albo rozkurczających oskrzela. Im później zacznie się leczenie, tym burzliwszy bywa przebieg choroby. Wczesna terapia zmniejsza ryzyko rozwoju astmy oskrzelowej.
- Atopowe zapalenie skóry to przewlekła choroba alergiczna, która najczęściej pojawia się u niemowląt. Najpierw czerwienieją im policzki i zostają obsypane swędzącymi grudkami. Z czasem zmiany rozprzestrzeniają się na całą twarz, opanowują też okolice łokci i miejsca pod kolanami. Skóra staje się sucha i szorstka. Wysypka bardzo swędzi, więc dziecko ciągle się drapie. Przyczyną dolegliwości może być uczulenie na niektóre potrawy, roztocza kurzu domowego, sierść kota. Silne emocje związane z pójściem dziecka do przedszkola albo zabawą mogą zaostrzyć objawy. Z upływem czasu choroba się wycisza.
- Alergia kontaktowa (skutek zetknięcia skóry z alergenem) jest stosunkowo rzadka u dzieci. Najczęściej sprawcami tzw. wyprysku kontaktowego są kosmetyki, środki do prania, barwniki tkanin.
Na co dziecko może mieć uczulenie
- Pyłki roślin.
- Sierść zwierząt (alergia na psa czy alergia na kota), insekty.
- Zarodniki pleśni i grzybów.
- Roztocze kurzu domowego.
- Zanieczyszczone powietrze.
- Żywność: mleko, jajka, pszenica, ryby, soja, orzeszki ziemne, czekolada, maliny, poziomki i cytrusy,
- Środki konserwujące i aromatyzujące w artykułach spożywczych.
Ale alergenem może być wszystko. Suche powietrze, zmiana temperatury czy klimatu, woda w jeziorze. Dziecko często reaguje na kilka alergenów jednocześnie, np. na jabłko i pyłki traw, pyłki brzozy i rośliny strączkowe, kurz i ryby, pierze i żółtka jaj. To tzw. reakcja krzyżowa między alergenami.
Jak leczyć alergię?
Pierwszym krokiem w walce z alergia wziewną jest próba wyeliminowania alergenów uczulających dziecko z jego środowiska. Niestety, jest to dość trudne, ponieważ ciężko odseparować dziecko od pyłków latających w powietrzu.
Można natomiast zadbać w inny sposób o otoczenie dziecka. Bardzo ważne jest zmniejszenie ilości kurzu, roztocza i pleśni. Jak to zrobić?
- Pozbyć się dywanów z domu oraz w miarę możliwości zasłon i książek
- Wymienić pościel z pierza na specjalną, antyalergiczną
- Warto zainwestować w oczyszczacz powietrza
Konieczne może okazać się również podawanie maluchowi leków, które będą łagodziły objawy alergii. Najczęściej wykorzystuje się leki przeciwhistaminowe, sterydowe oraz preparaty, które działają miejscowo.
Na katar alergiczny lekarz może zapisać steroid donosowy. Wówczas warto zadbać o osłonę, podobnie jak to robimy w przypadku antybiotyku. Osłona ma za zadanie zabezpieczyć błonę śluzową nosa przed przesuszeniem, podrażnieniem czy nawet lekkim krwawieniem.
Do tego celu można użyć dostępnych w aptece bez recepty sprayów zabezpieczających. Te, które w składzie zawierają farmaceutycznie oczyszczoną oliwę z oliwek i witaminę E będą łagodzić podrażnienia, nawilżać i wspomagać regenerację błony śluzowej nosa.Podobnie jest z leczeniem alergii pokarmowej, które polega przede wszystkim na wyeliminowaniu z diety dziecka alergenów, którymi najczęściej są: mleko, jaja, orzechy, ryby, zboża i owoce.
Jeśli dieta eliminacyjna nie przynosi oczekiwanych efektów, trzeba ją wspomóc leczeniem farmakologicznym. Również stosuje się najczęściej środki przeciwhistaminowe oraz sterydy.
Jak leczyć przeziębienie?
Gdy temperatura nie sięga 38ºC, nie podawaj dziecku leku na jej obniżenie. Gdy przekroczy tę wartość, sięgnij po jeden ze środków w postaci zawiesiny lub czopków. Paracetamol jest bezpieczniejszy, ale w przeciwieństwie do ibuprofenu, nie działa przeciwzapalnie.
Ibuprofen jest skuteczny o 2 godziny dłużej od paracetamolu. Dostosuj dawkę leku do wagi dziecka. Dokładnie odmierzaj lek, używając dołączonej miarki, bo domowe łyżeczki są różnej wielkości. Jeśli po 30–40 minutach od podania leku temperatura wciąż przekracza 38ºC, podaj inny preparat.
Skutecznym sposobem na obniżanie temperatury są zimne okłady na czoło, skronie i łydki. Gdy żadne środki nie skutkują, możesz zrobić dziecku chłodną kąpiel. Temperatura wody powinna być tylko o 1–2ºC niższa od temperatury ciała (przy gorączce 40ºC – nie mniejsza niż 38–39ºC). Ważne! Jeśli od początku infekcji gorączka przekracza 39ºC, od razu idź z malcem do lekarza.
Jeśli malec ma katar, kilka razy dziennie zakraplaj do nosa sól fizjologiczną lub roztwór wody morskiej. Jeśli katar jest bardzo gęsty, sięgnij po roztwór hipertoniczny wody morskiej. Dawaj dziecku sporo pić. To rozrzedzi wydzielinę w nosie i łatwiej ją będzie usunąć.
Ważne! Jeśli malec skarży się na ból ucha i gorączkuje, czym prędzej zasięgnij porady pediatry. Zanim pójdziesz do lekarza, podaj dziecku preparat ibuprofenu.
Na początku infekcji kaszel jest suchy, po 2–4 dniach staje się wilgotny, co rodzice niesłusznie odczytują jako pogorszenie. Gdy kaszel jest suchy, wietrz mieszkanie kilka razy dziennie i podawaj dziecku dużo płynów. Odpowiednia będzie herbatka z sokiem malinowym, cytryną, kompot. Możesz zastosować inhalacje. Kaszel złagodzą: syrop sosnowy, tymiankowy lub butamirad.
Gdy kaszel stanie się mokry, sięgnij po lek wykrztuśny. Nie podawaj go dziecku na wieczór, bo lek zakłóci sen. Gdy kaszel jest wykrztuśny, oklepuj plecy dziecka. Ważne! Jeśli kaszel się nasila, towarzyszy mu gorączka, duszność, świsty – zgłoś się z przedszkolakiem do lekarza.
Podawaj dziecku dużo napojów, aby nawilżać obolałą śluzówkę. Dania powinny być papkowate, o łagodnym smaku. Starszaki mogą płukać gardło wodą z solą lub naparem z szałwii. Ważne! Bardzo silny ból może wskazywać na anginę. Konieczna jest wizyta u lekarza.
miesięcznik "Zdrowie"
