Alergia na grzyby i pleśnie to patologiczna reakcja organizmu wywołana przez specyficzne cząstki – alergeny. Są to cząstki, które mają zdolność do wywoływania odpowiedzi immunologicznej u innych organizmów. Główną rolę w reakcji związanej z reakcja alergiczną odgrywają przeciwciała IgE, które u zdrowych osób mają za zdanie zwalczać pasożyty.
W przypadku alergików przeciwciała te produkowane są w nadmiarze, przez co łączą się z alergenami, który wniknęły do organizmu, a to wywołuje dalszą reakcję. Przeciwciała IgE połączone z alergenem łączą się z komórkami układu odpornościowego m.in. z komórkami tucznymi.
Proces ten powoduje uwolnienie cytokin prozapalnych z wcześniej wymienionych komórek, które bezpośrednio odpowiedzialne są za objawy alergii na grzyby i pleśnie, takie jak katar alergiczny czy kaszel. Jak leczy się alergię na grzyby i pleśnie?
Spis treści
- Co wywołuje alergię na grzyby?
- Kto jest najbardziej narażony?
- Jak objawia się alergia na grzyby?
- Jak rozpoznać alergię na grzyby i pleśnie?
- Czy istnieje skuteczne leczenie?
Co wywołuje alergię na grzyby?
Alergenami odpowiedzialnymi za alergie na grzyby oraz pleśnie są spory, czyli komórki powstające w procesie rozmnażania. Są one produkowane w bardzo dużych ilościach, co zwiększa szansę na znalezienie odpowiedniego miejsca do rozwoju i powstania nowego organizmu.
Spory uwalniane są przez grzyby oraz pleśnie bezpośrednio do otoczenia, a wdychanie ich może prowadzić do reakcji alergicznej u osób na nie uczulonych.
Alergie możemy podzielić ze względu na miejsce występowania grzybów wywołujących alergię. Są to gatunki:
- wewnątrzdomowe – grzyby i pleśnie, które wywołują objawy alergii zazwyczaj przez cały rok. W przeciwieństwie do alergii na pyłki, ich największe nasilenie przypada na okres grzewczy, tak więc zimę oraz późną jesień. Jest to spowodowane tym, że ze względu na warunki atmosferyczne panujące na dworze, wietrzenie mieszkań oraz domów w tym okresie jest znacznie utrudnione. Niewietrzone mieszkanie, w którym powietrze w związku z praniem lub gotowaniem staje się bardziej wilgotne, stanowi świetne środowisko do rozwoju grzybów, które zaczynają produkować spory w większych ilościach niż w okresie wiosennym czy letnim.
- zewnątrzdomowe – grzyby, które są odpowiedzialne za tzw. alergię sezonową. Największe nasilenie objawów alergii osoby uczulone odczuwają pod koniec lata oraz wczesną jesienią, kiedy to ze względu na dostępność do materii organicznej pochodzącej z suchych liści oraz zwiększone opady deszczu i wilgoć, grzyby oraz pleśnie mają idealne warunki do rozwoju.
Kto jest najbardziej narażony?
Alergia na grzyby oraz pleśnie może dotyczyć każdego z nas, jednak są ludzie, u których ryzyko jej wystąpienia jest wyższe. Zaliczamy do nich osoby, które:
- spędzają dużo czasu w wilgotnych, niewentylowanych pomieszczeniach – wilgoć oraz ograniczony dostęp do świeżego powietrza jest czynnikiem szczególnie sprzyjającym rozwojowi różnego rodzaju grzybów oraz pleśni. Stałe narażenie na działanie spor może ostatecznie doprowadzić do rozwoju alergii.
- mają w rodzinie osobę cierpiąca na alergię – chociaż przyczyny alergii nie są do końca poznane, wielu lekarzy traktuje ja jak swego rodzaju chorobę genetyczną. Jest to spowodowane tym, że alergia bardzo często występuje rodzinnie.
- są narażone na kontakt z grzybami oraz pleśnią w pracy – szczególnie narażone są takie zawody jak piekarze, wytwórcy win, stolarze czy osoby zajmujące się renowacją zabytków.
Jak objawia się alergia na grzyby?
Alergia na grzyby jest typową alergią wziewną. Objawami, jakie towarzyszą reakcji uczuleniowej to między innymi:
- wodnisty katar i uczucie zatkanego nosa
- kaszel
- zapalenie spojówek
- częste kichanie
- pokrzywka
- napady duszności
- spanie z otwartymi ustami
- niecharakterystyczne objawy takie jak senność, rozdrażnienie, depresja
- W przypadku nieleczonej alergii może rozwinąć się astma
Jak rozpoznać alergię na grzyby i pleśnie?
Diagnostyką alergii zajmuje się lekarz alergolog. To on odpowiada za rozpoznanie oraz wdrożenie skutecznego leczenia konkretnego uczulenia. Aby zdiagnozować alergię na grzyby oraz pleśń, lekarz ma do dyspozycji dwie najpopularniejsze metody:
- Testy skórne – polegają one na wykonaniu bardzo małych nakłuć na przedramieniu osoby badanej i naniesienie na nie wyciągów z różnych gatunków pleśni, które najczęściej odpowiadają za wywołanie alergii. Jeżeli osoba jest uczulona, w miejscu nakłucia po kontakcie z alergenami, powstaje zaczerwienienie oraz rumień bądź bąbel – jest to tzw. reakcja rumieniowo-bąblowa.
- Testy immunoenzymatyczne – są one wykonywane z surowicy krwi pobranej wcześniej od pacjenta. W badaniu tym pobrany materiał badany jest pod kątem obecności specyficznych przeciwciał z klasy IgE skierowanych przeciwko danemu alergenowi. Potwierdzenie ich obecności jest jednoznaczne ze stwierdzeniem alergii na danego grzyba lub pleśń.
Czy istnieje skuteczne leczenie?
Wraz z postępem medycyny, jesteśmy coraz częściej w stanie skutecznie zwalczać uciążliwe dla chorych reakcje alergiczne, a w niektórych przypadkach całkowicie wyleczyć alergika z jego uczulenia. W leczeniu alergii wykorzystywana jest immunoterapia swoista – jest to tzw. odczulanie.
Pacjent otrzymuje w stałych odstępach czasowych podskórnie swego rodzaju „szczepionki” zawierające elementy alergizujące konkretnego grzyba. W ten sposób organizm niejako „przyzwyczaja się” do kontaktu z danym alergenem i po czasie przestaje reagować na niego wyrzutem cytokin prozapalnych.
Immunoterapia swoista nie jest jednak możliwa u każdego chorego, gdyż u pacjentów, u których reakcja alergiczna jest bardzo nasilona, po podaniu alergenu grzyba podczas odczulania może nawet dojść do zagrażającego życiu wstrząsu anafilaktycznego.
Kolejną metodą stosowana w leczeniu alergii jest farmakoterapia – czyli stosowanie różnych grup leków. W terapii używane są m.in. leki antyhistaminowe, sterydy, leki obkurczające naczynia krwionośne (zmniejszają uczucie zatkanego nosa) oraz kromony.
Niezwykle ważna jest też profilaktyka, czyli wszelkie działania mające na celu utrudnienie rozmnażania grzybów. W tym celu zalecane jest m.in. częste wietrzenie mieszkania, dbanie o czystość w domu, odpowiednia konserwacja klimatyzacji w domu.
Alergia na grzyby oraz pleśni to problem, którego nie powinniśmy bagatelizować. Przy podejrzeniu uczulenia, należy jak najszybciej skonsultować się z lekarzem alergologiem, który w oparciu o posiadaną wiedzę podejmie odpowiednie dalsze kroki i zaplanuje adekwatne leczenie.
Czytaj: Testy alergiczne: skórne, z krwi, prowokacyjne
Jak usunąć roztocza z pościeli? Czyszczenie pościeli małego alergika
Nawilżacz czy oczyszczacz powietrza? Czym się różnią te urządzenia i co wybrać?
Alergia na kurz i roztocza: jak rozpoznać alergię i jak sobie z nią radzić?
Kalendarz pylenia dla alergika: zobacz, co pyli w kwietniu, a co w maju?
