Uporczywy kaszel u dziecka jest bardzo dobrze znanym objawem, ale i tak zawsze niepokoi rodziców. Zazwyczaj zwiastuje bowiem kłopoty: chorobę lub alergię. Tak naprawdę kaszel to reakcja obronna organizmu, dzięki której układ oddechowy oczyszcza się np. z zalegającej w nim wydzieliny czy z niepożądanego ciała stałego, które dostało się do dróg oddechowych (np. okruszek ciastka).
Aby rozpoznać rodzaj kaszlu i szybko sobie z nim poradzić, warto się dowiedzieć czegoś więcej na jego temat. Oto prawdy i mity dotyczące uporczywego kaszlu u dziecka.
Spis treści
- Uporczywy kaszel oznacza chorobę - MIT
- Suchy, uporczywy kaszel zawsze przechodzi w mokry - PRAWDA
- Uporczywy kaszel może trwać bardzo długo - PRAWDA
- Jednym syropem można wyleczyć każdy kaszel - MIT/PRAWDA
- Kaszlące dziecko musi dużo pić - PRAWDA
- Co oznacza taki uporczywy kaszel u dziecka?
- Domowe sposoby na uporczywy kaszel są kompletnie nieskuteczne - MIT
- Przy uporczywy kaszlu syrop na kaszel warto podawać na noc - MIT
- Oklepywanie pleców oraz inhalacje są skuteczną pomocą - PRAWDA
- To powinno niepokoić przy kaszlu u dziecka!
- W przypadku chorego niemowlaka trzeba zgłosić się do lekarza? PRAWDA
- Dzieci, które chodzą do żłobka, przedszkola chorują częściej? PRAWDA
- Każdy kaszel u dziecka wymaga wizyty u lekarza? MIT
- Długi kaszel u dziecka po chorobie może być groźny? PRAWDA/MIT
- Pokasływanie "bez powodu" powinno niepokoić? PRAWDA/MIT
Uporczywy kaszel oznacza chorobę - MIT
Kaszel u dziecka to tylko objaw – najczęściej infekcji wirusowej lub bakteryjnej górnych dróg oddechowych, czasem zapalenia płuc. I właśnie dlatego nie należy go lekceważyć. Połączony z dusznościami, może być objawem alergii wziewnej, np. na pyłki traw. Kaszel może być także efektem zakrztuszenia się.
Suchy, uporczywy kaszel zawsze przechodzi w mokry - PRAWDA
Suchy kaszel to pierwszy etap infekcji. Wywołuje go drażnienie śluzówki wydzieliną (np. katarem spływającym do gardła) lub wirusami. Po kilku dniach infekcji suche pokasływanie zamienia się w mokry kaszel, połączony z odkrztuszaniem wydzieliny. Taki kaszel świadczy już o tym, że proces chorobowy trwa. Ważne, aby zdiagnozować przyczynę kaszlu.
Uporczywy kaszel może trwać bardzo długo - PRAWDA
Kaszel u dziecka będący wynikiem infekcji może trwać przez cały okres choroby, czyli zwykle 7-9 dni. Często jednak towarzyszy dziecku jeszcze po wyleczeniu i nasila się np. przy zmianie temperatury, czyli po wejściu z ulicy do ciepłego pomieszczenia. Jest wtedy coraz słabszy, ale może utrzymywać się jeszcze nawet przez 2-3 tygodnie, aż drogi oddechowe ostatecznie się oczyszczą.
Jednym syropem można wyleczyć każdy kaszel - MIT/PRAWDA
Inaczej leczy się kaszel suchy, a inaczej mokry. Ten pierwszy wymaga podawania leków, które złagodzą drażnienie w gardle i męczący odruch kasłania. Natomiast przy kaszlu mokrym lekarze zalecają podawanie syropów rozrzedzających wydzielinę i ułatwiających odkrztuszanie.
Jednak niektórym rodzicom trudno odróżnić kaszel suchy od mokrego, dlatego w aptekach pojawiły się "inteligentne" syropy na kaszel, przeznaczone do stosowania na obu etapach dolegliwości. Jednocześnie zmniejszają one częstotliwość odruchu kaszlowego, chronią błonę śluzową przed czynnikami drażniącymi, a także ułatwiają odkrztuszanie śluzu.
Kaszlące dziecko musi dużo pić - PRAWDA
Dzięki dużym ilościom płynu wydzielina staje się rzadsza i łatwiej ją odkrztuszać. Płyny nawilżą też śluzówki, przez co jego kaszel u dziecka będzie mniej męczący. Sprawdzi się tu woda niegazowana, herbatki owocowe, a nawet rosół. Ponieważ suche i ciepłe powietrze nasila kaszel, pamiętaj również o nawilżaniu mieszkania.
Co oznacza taki uporczywy kaszel u dziecka?
- suchy – to początek infekcji, zakrztuszenie albo alergia
- mokry – zaawansowana infekcja
- świszczący – astma
- kaszel szczekający – zapalenie krtani
- napadowy – alergia
Domowe sposoby na uporczywy kaszel są kompletnie nieskuteczne - MIT
Wiele "leków babuni", np. syrop z pędów świerka, syrop z cebuli czy mleko z miodem to domowe sposoby na kaszel. Miód ma lepsze działanie przeciwkaszlowe niż składniki popularnych syropów, badania wykazały, że zmniejsza intensywność kaszlu o ponad 50 proc. i poprawia jakość snu dziecka o ponad 60 proc. już po jednym dniu stosowania!
Uwaga: miód podajemy dzieciom po 1. roku życia. Syrop z pędów świerka działa natomiast wykrztuśnie: pomaga zarówno w suchym, jak i mokrym kaszlu.
Przy uporczywy kaszlu syrop na kaszel warto podawać na noc - MIT
Suchego, uporczywego kaszlu nie powinno się hamować, bo w ten sposób opóźnia się jego przejście w fazę kaszlu mokrego. Nie powinno się też zatrzymywać wykrztuszania wydzieliny przy kaszlu mokrym, bo pomaga to oczyścić płuca z bakterii i innych niepożądanych substancji. Dlatego syropy przeciwkaszlowe nie są dobrym rozwiązaniem i można je podawać wyłącznie w wyjątkowych sytuacjach i tylko po konsultacji z lekarzem, np. gdy nocne ataki kaszlu są bardzo męczące i uniemożliwiają maluszkowi sen.
Oklepywanie pleców oraz inhalacje są skuteczną pomocą - PRAWDA
To dobry sposób na ułatwienie dziecku pozbycia się wydzieliny. Wystarczy oklepywać boki plecków dziecka dłonią złożoną w łódeczkę od dołu do góry lub zafundować dziecku inhalacje: starszą pociechę posadź nad miską z wywarem z szałwii i rumianku, młodszą – zabierz do łazienki i odkręć kran z gorącą wodą, by wypełnić pomieszczenie parą wodną.
Zobacz: Kaszel u niemowlaka: jak rozpoznać kaszel i jak pomóc niemowlęciu
Jak rozpoznać, czy dziecko jest przeziębione, czy ma alergię?
Czy kaszel zawsze jest objawem choroby?
To powinno niepokoić przy kaszlu u dziecka!
- Gwałtowny kaszel połączony z krztuszeniem się, brakiem oddechu – może świadczyć o dostaniu się do dróg oddechowych ciała obcego, które trzeba natychmiast usunąć.
- Kaszel, któremu towarzyszą wymioty, ulewanie, dławienie – może być objawem refluksu żołądkowo-przełykowego, który trzeba leczyć.
- Szczekający, połączony z dusznościami i świstem – może świadczyć o zapaleniu krtani i wymaga podania leków.
- Suchy, nocny, któremu towarzyszą problemy żołądkowe, bóle brzucha, nerwowość, niedokrwistość – może świadczyć o obecności pasożytów, które trzeba usunąć lekami.
W przypadku chorego niemowlaka trzeba zgłosić się do lekarza? PRAWDA
Najczęstsze dolegliwości niemowląt to przeziębienia i infekcje dróg oddechowych. Ulegają im nawet kilkumiesięczne maluszki karmione piersią, ponieważ mają jeszcze niewykształcony układ immunologiczny i mimo ciał odpornościowych otrzymywanych wraz z mlekiem mamy nie zawsze radzą sobie z wirusami.
W przypadku niemowląt każda choroba wymaga konsultacji z pediatrą. Sygnałem, że dzieje się coś niedobrego, może być suchy kaszel świadczący o początku infekcji (tak objawia się podrażnienie dróg oddechowych wirusami). Mokry kaszel, z odkrztuszaniem wydzieliny, jest kolejnym etapem zakażenia i oznacza, że trwa ono już od jakiegoś czasu.
Potwierdzeniem, że niemowlę rozchorowało się na dobre, będą też inne objawy – oprócz kaszlu dziecko zwykle ma katar, podwyższoną temperaturę, jest rozdrażnione i płaczliwe. Taka sytuacja wymaga wizyty w przychodni i podania maluchowi leków.
Dzieci, które chodzą do żłobka, przedszkola chorują częściej? PRAWDA
Mówi się, że dzieci chorują w ciągu roku 4–8 razy, a jeśli chodzą do żłobka lub przedszkola, gdzie mają kontakty z rówieśnikami – nawet 10–12 razy. W przypadku kilkulatków kaszel może być pierwszym sygnałem choroby, ale również efektem podrażnienia dróg oddechowych przez katar spływający do gardła, co może sprawiać kłopoty zwłaszcza w czasie snu.
Każdy kaszel u dziecka wymaga wizyty u lekarza? MIT
Jeśli malec ma tylko katar i wywołany nim kaszel – poczekaj 1–2 dni, zanim udasz się do pediatry. Dzieci w tym wieku mają już silniejsze organizmy i same zwalczają drobne infekcje wirusowe, co dodatkowo wzmacnia ich odporność.
Możesz w tym czasie wspomóc smyka, zostawiając go w domu i podając mu duże ilości witaminy C oraz syrop wykrztuśny, który ułatwia pozbywanie się wydzieliny. Jeżeli objawy po kilku dniach zaczną wyraźnie słabnąć i dziecko znów zacznie brykać, oznacza to, że nie musisz się już niczym martwić.
Jeżeli po 1–2 dniach objawy nie tylko nie ustają, ale dodatkowo jeszcze się nasilają (np. gorączka jest coraz większa), idź z dzieckiem do lekarza. Widocznie organizm nie dał rady pokonać wirusów lub lekka infekcja zamieniła się w silniejszy stan zapalny.
Długi kaszel u dziecka po chorobie może być groźny? PRAWDA/MIT
Kaszel u dziecka nie mija od razu po zakończeniu przeziębienia, a tym bardziej infekcji górnych dróg oddechowych. Zdarza się, że dokucza malcowi jeszcze przez kolejny tydzień lub dwa. To normalne: badania pokazują, że u 90 proc. dzieci kaszel jako objaw choroby trwa nawet 25 dni. O kaszlu przewlekłym mówimy natomiast dopiero wtedy, gdy utrzymuje się dłużej niż 4–5 tygodni.
Jeśli dziecko przeszło infekcję, a wizyta u pediatry po zakończeniu leczenia nie wykazała żadnych niepokojących zmian w jego oskrzelach czy płucach i malec czuje się dobrze, poczekaj po prostu, aż kaszel się skończy. W tym czasie podawaj maluszkowi sporo płynów, które ułatwią produkcję wydzieliny, stosuj syropy wykrztuśne lub domowe mikstury (syrop z cebuli, miód z mlekiem – po 1. roku życia), które ułatwią dziecku jej usuwanie.
Gdy mimo upływu czasu kaszel u dziecka nadal występuje i pojawiają się u niego nowe objawy chorobowe (np. wysoka temperatura lub gęsty zielony katar, który może świadczyć o zapaleniu zatok i często jest połączony z kaszlem) – idź do lekarza.
Możliwe, że infekcja nie została do końca wyleczona, a być może osłabiony chorobą organizm nabawił się kolejnej (to częsty problem dzieci uczęszczających do żłobków i przedszkoli). Częste i nawracające zakażenia wirusowe górnych dróg oddechowych, które są przyczyną przewlekłego kaszlu, mogą mieć źródło w słabej odporności dziecka.Zarówno infekcja, jak i niska odporność to powody do podania leków i preparatów wzmacniających układ immunologiczny dziecka.
Pokasływanie "bez powodu" powinno niepokoić? PRAWDA/MIT
Kaszel u dziecka w trakcie przeziębienia nikogo nie dziwi, ale co, gdy pojawia się bez żadnej konkretnej przyczyny? Na przykład dziecko pokasłuje w środku nocy, chociaż w dzień jest zdrowe i zachowuje się normalnie? Albo kaszel dokucza mu przez dłuższy czas, mija, powraca, ale za każdym razem nie powoduje złego samopoczucia?
Takim objawom warto się uważnie przyjrzeć, nawet jeśli nie wyglądają groźnie, ponieważ kaszel męczy dziecko, może powodować bóle mięśni klatki piersiowej i utrudniać mu sen.
Jeżeli ataki pojawiają się głównie nocą w sezonie jesienno-zimowym, prawdopodobnie nie są przyczyną choroby, ale objawem wysuszenia śluzówek przez powietrze ogrzewane kaloryferami. Niska wilgotność w pomieszczeniu, w którym śpi dziecko, może powodować podrażnienie dróg oddechowych (rzęski w błonie śluzowej nosa i gardła, których zadaniem jest ochrona przed wirusami, nie pracują sprawnie).
W takim przypadku nie musisz iść do lekarza. Wystarczy, że zaczniesz nawilżać powietrze – wietrz często pokój dziecka (pod jego nieobecność), stosuj nawilżacze, kładź czyste, mokre ręczniki na kaloryfery. Stosuj też spraye do nosa i podawaj dziecku dużo płynów.
Kaszel u dziecka może być także objawem alergii, zwłaszcza jeśli towarzyszy mu wodnisty katar. Jeżeli objawy te nie są połączone z wysoką temperaturą, złym samopoczuciem, występują np. wiosną, gdy zaczynają pylić trawy i drzewa, lub są długotrwałe – mogą być wynikiem uczulenia na roztocza, pierze, sierść zwierząt albo pyłki roślin. Wtedy koniecznie trzeba się udać z dzieckiem do lekarza.
Alergia i wywołany nią kaszel u dziecka nie tylko zmniejszają komfort życia małego pacjenta, ale również – gdy nie wdroży się leczenia – mogą się przerodzić w astmę. Jej objawy to: świszczący oddech, zadyszka, ból w klatce piersiowej oraz ataki duszności. To sytuacja, która wymaga jak najszybszej wizyty u lekarza.
Pediatra skieruje dziecko prawdopodobnie do alergologa, który po wykonaniu testów i badań oceni przyczyny alergii i zaleci odpowiednie leczenie.
