Odczulanie, czyli mówiąc fachowo – immunoterapia swoista, polega na systematycznym podawaniu małych, stopniowo zwiększanych dawek alergenu. Terapia ma spowodować, że organizm nauczy się tolerować to, co dotychczas uczulało.
Metoda leczenia alergii - odczulanie, wpływa nie tylko na przebieg choroby alergicznej, ale też na psychiczny rozwój dziecka. Z badań polskich alergologów wynika, że szczepionka podjęzykowa (podawana w postaci kropel lub tabletek) jest równie skuteczna, a jednocześnie o wiele bardziej bezpieczna i bezstresowa niż zalecane często przez polskich lekarzy zastrzyki.
Spis treści
- Czy warto odczulać dziecko?
- Jakie są sposoby odczulania?
- Na czym polega odczulanie?
- Jak przeprowadza się odczulanie szczepionką podjęzykową
- Krople czy tabletki na odczulanie?
- Cena szczepionki podjęzykowej
- Zalety odczulania szczepionką podjęzykową
Czy warto odczulać dziecko?
Aby wygrać z alergią u dziecka należy odczulić dziecko. Po wystąpieniu objawów (katar, kichanie, załzawione oczy) koniecznie trzeba udać się do lekarza, który powinien dać skierowanie do alergologa. Po przeprowadzeniu badań alergolog stwierdzi, na co uczulone jest dziecko i zaleci najskuteczniejsze formy leczenia. Właściwie są one dwie: zastrzyki i szczepionki podjęzykowe.
Jakie są sposoby odczulania?
Leczenie alergii sprawia, że objawy alergii albo całkowicie ustępują, albo są znacznie słabsze. Odczulanie czyli immunoterapia swoista jest tym skuteczniejsza, im wcześniej się ją rozpocznie, jednak nie stosuje się jej u dzieci poniżej 5. roku życia.
Szczepionki na alergię dla dzieci mają postać zastrzyków lub podjęzykowych kropli lub tabletek. Dawkowanie i tryb podawania preparatu lekarz dobiera dla każdego chorego indywidualnie. Udowodniono, że szczepionki podjęzykowe działają tak samo jak zastrzyki, a są mniej inwazyjną metodą odczulania dziecka niż zastrzyki.
Jednym z warunków skuteczności kuracji odczulającej jest dobra, wystandaryzowana szczepionka odczulająca. Lekarze dysponują takimi szczepionkami w przypadku uczulenia na pyłki brzozy, olchy, leszczyny, traw, bylicy, roztoczy, jad owadów błonkoskrzydłych i sierści zwierząt (ta ostatnia nie jest refundowana). Dobre, chociaż niestandaryzowane szczepionki są również na pleśnie i grzyby z rodzaju Alternaria.
Odczulanie na ogół przeprowadzane jest w tym czasie, gdy wyciszone są kliniczne objawy alergii, np. alergicznego nieżytu nosa i spojówek, atopowej astmy oskrzelowej. Polega ono na przyjęciu serii podskórnych zastrzyków, które zawierają alergen (lub alergeny, ponieważ niektóre – np. pyłki brzozy, olchy i leszczyny – można ze sobą łączyć).
Czytaj: Przeziębienie czy alergia: jak rozpoznać, czy dziecko jest przeziębione, czy ma alergię?
Alergia krzyżowa u dzieci: objawy, lista alergenów krzyżowych
Na czym polega odczulanie?
Odczulanie dziecka metodą podjęzykową, jest nowoczesną metodą immunoterapii, której skuteczność i bezpieczeństwo zostały potwierdzone klinicznie. Stosowane jest u dorosłych i dzieci od 5-go roku życia. Alergen w postaci kropli lub tabletek podaje się na błonę śluzową pod językiem. Tego typu odczulanie pacjent może prowadzić w domu, poza gabinetem lekarskim.
Rano, na czczo dawkę kropli lub tabletkę nanosi się na błonę śluzową pod językiem. Szczepionkę należy przetrzymać w tym miejscu przez 2 minuty i następnie połknąć. Krople nanosi się pod język przy użyciu specjalnego dozownika, który umożliwia łatwe i precyzyjne odmierzenie dawki szczepionki. Szczepionkę należy przechowywać w lodówce w temperaturze 2-8°C.
Tabletki to dziś najnowcześniejsza forma odczulania, dostępna tylko w przypadku uczulenia na pyłek traw. Wkłada się je bezpośrednio pod język. Ponieważ nie trzeba ich przechowywać w lodówce, są idealnym rozwiązaniem dla osób, które często podróżują
Jak przeprowadza się odczulanie szczepionką podjęzykową
Immunoterapię swoistą prowadzi się w 2 etapach. Pierwszy to leczenie wstępne, które polega na przyjmowaniu codziennie coraz większych dawek alergenu aż do osiągnięcia dawki maksymalnej, odpowiedniej dla danego pacjenta.
Ten etap trwa kilka dni: zwykle 9 -11 dla kropli i 3 dla tabletek. Pierwsza dawka kropli lub pierwsza tabletka powinna być przyjęta w gabinecie alergologa.
Drugie etap: leczenie podtrzymujące to regularne przyjmowanie, zwykle codziennie, ustalonej dawki maksymalnej. W przypadku alergenów całorocznych (np. roztocza) leczenie musi być kontynuowane przez cały rok.
W przypadku alergii sezonowej (na pyłek traw, drzew, chwastów) odczulanie podjęzykowe, może być prowadzone przedsezonowo, kilka miesięcy w roku.
Aby odczulanie było skuteczne musi trwać minimum 3 lata (odczulanie całoroczne np. na roztocze) lub 3 kolejne sezony (odczulanie okołosezonowe np. na pyłek traw).
Czytaj: Jak przetrwać z alergią na wakacjach
Testy pokarmowe: objawy alergii, rodzaje testów, kiedy wykonać testy alergiczne
Kalendarz pylenia dla alergika: zobacz, co pyli w kwietniu, a co w maju?
Krople czy tabletki na odczulanie?
Osoby, które są uczulone na roztocza i inne całoroczne substancje, muszą korzystać z kropli. W takiej sytuacji, aby skutecznie zwalczyć alergię u dziecka, powinno się przez cały rok przeprowadzać odczulanie. Terapia powinna trwać minimum trzy lata.
W przypadku uczuleń sezonowych, np. na pyłki traw, można skorzystać z tabletek. Taka terapia rozpoczyna się na kilka miesięcy przed sezonem pylenia, a pełną skuteczność osiąga się po trzech cyklach odczulania dziecka.
Czy szczepionki podjęzykowe na alergię są gorsze od szczepionek na alergię w zastrzykach? - odpowiada dr Zawadzka-Krajewska, alergolog i pediatra z Kiniki Pneumonologii i Alergologii Wieku Dziecięcego WUM.
- Często jest tak, że dzieci boją się zastrzyków, ale rodzice bardziej „wierzą” w ich skuteczność. Sam rytuał związany z wizytą u lekarza i ukłuciem, czyli podaniem leku pod skórę, odbierany jest, jako coś bardziej skutecznego niż krople, czy tabletki podawane pod język.
I choć zastrzyki są równie skuteczne, co szczepionki podjęzykowe, mogą wywołać efekt uboczny w postaci traumy u dziecka. Aby zwalczyć alergię u dziecka, nie trzeba go kłuć i straszyć igłą - to może wywołać tylko niepotrzebny lęk przed bólem i przed lekarzami w ogóle. Niektóre dzieci tak się boją wizyt i kłucia, że zaczynają się uwsteczniać i moczą się w nocy.
Jestem przekonana o skuteczności tej metody, widzę pozytywne efekty jej stosowania u moich pacjentów, dodatkowo potwierdzone wynikami badań klinicznych dotyczących tej metody, które sama prowadzę. Zauważyłam również, że podawanie szczepionki w formie zastrzyków, jest dla małych pacjentów bardzo stresującym przeżyciem.
Nierzadko reakcją na iniekcje jest strach przed każdą kolejną wizytą u lekarza, czy wręcz na sam widok białego fartucha. W skrajnych przypadkach może nawet pojawić się uwstecznienie, objawiające się np. nocnym moczeniem – mówi alergolog. Dlatego jej zdaniem bardzo ważne, szczególnie w leczeniu małych dzieci, jest ograniczenie zastrzyków do niezbędnego minimum.
Cena szczepionki podjęzykowej
Argumentem, który często przemawia przeciwko stosowaniu szczepionki w kroplach jest jej cena (szczepionki podjęzykowe nie są w Polsce refundowane). Jednak - co ciekawe, z danych udostępnionych serwisowi odczulanie.info wynika, że zalecają je równie chętnie alergolodzy z regionów, które wcale nie są uważane za „bogatsze”: z Podkarpacia, czy województwa łódzkiego.
Po skalkulowaniu kosztów dojazdu, „ceny” jaką rodzice płacą za czas poświęcony na wizytę, a bywa, że jest to konieczność wzięcia dnia wolnego w pracy, okazuje się, że szczepionka podjęzykowa wcale nie jest droższa od iniekcyjnej.
Rodzice szybko zaczynają też doceniać tę metodę, widzą pozytywne efekty odczulania dziecka już nawet w pierwszym roku leczenia, dostrzegają fakt, że immunoterapia metodą podjęzykową nie ogranicza ich codziennych aktywności.
– Niedawno rodzice jednego z pacjentów przekazali mi świetny sposób na przewożenie szczepionki w formie kropel, która musi być przechowywana w lodówce. Kiedy wyjeżdżają z dzieckiem gdzieś dalej od domu, zabierają szczepionkę w termosie, który wcześniej stoi przez jakiś czas w lodówce. To spokojnie wystarcza, żeby szczepionka zachowała swoje właściwości w ciągu nawet wielogodzinnej podróży – mówi dr Zawadzka-Krajewska.
Problem przechowywania szczepionki alergenowej nie istnieje w przypadku najnowocześniejszej metody odczulania, jaką są tabletki podjęzykowe z alergenami traw. Można je mieć przy sobie, są idealnym rozwiązaniem dla osób często podróżujących.
Zalety odczulania szczepionką podjęzykową
1. Skuteczność i bezpieczeństwo: Badania i doświadczenia alergologów (także polskich) potwierdzają, że szczepionka w formie podjęzykowej jest równie skuteczna, jak ta w zastrzyku, zdecydowanie bardziej bezpieczna.
2. Bez bólu i stresu: Odczulając dziecko w domu zaoszczędzasz mu dużej dawki stresu, jaka zwykle wiąże się z regularnym, przez minimum 3 lata, podawaniem szczepionki w zastrzyku, czy często nawet samą wizytą u lekarza.
3. Wygoda: Stosowanie szczepionki podjęzykowej nie ogranicza swobody życia. Nie wymaga tak częstych wizyt u lekarza, co szczepionka w formie iniekcji. Można ją samodzielnie stosować będąc w podróży, np. na wakacjach.
4. Oszczędność czasu: Oszczędzasz czas, jaki trzeba poświęcić na regularne wizyty u lekarza związane z podawaniem zastrzyku. Każda taka wizyta oznacza nie tylko oczekiwanie w kolejce na zastrzyk, ale też prewencyjne oczekiwanie na ewentualną reakcję, przez minimum 30-40 minut po podaniu zastrzyku.
miesięcznik Zdrowie
