W moim przekonaniu wybór odpowiednich oprawek dla dziecka to nie lada wyzwanie.
Przemysław Odrobny*: Nie da się ukryć, że dziecko to wyjątkowy pacjent. Niemal za każdym razem, zanim podejmiemy jakąkolwiek próbę doboru oprawek, rozmawiamy z maluchem, po to, by przełamać strach dziecka przed optykiem i niechęcią do samych okularów. Dzieci, w szczególności te najmłodsze, nie mają dobrze wykształconej podstawy nosa. Specjalista musi więc zwrócić uwagę, czy powierzchnia oprawy równomiernie przylega do całej powierzchni noska, a zauszniki nie odginają uszu. Źle dopasowana oprawa może powodować okresowe zaczerwienienie i ewentualny dyskomfort, lecz może także przyczynić się do trwałego przygięcia uszu (tzw. odstające uszy). Niezwykle ważne jest również określenie odpowiedniej odległości tylniej powierzchni soczewki do rogówki (musi zawierać się ona w granicach ok. 12-14 mm). Istota tego parametru jest tym ważniejsza, im wyższa jest moc soczewek.
>> Jak zadbać o wzrok dziecka?
Wydaje się, że dobór oprawek nie może być przypadkowy, a ich dopasowanie musi być bardzo dokładne. Jak zatem zachęcić do tego najmłodszych?
Bezstresowe dobieranie okularów korekcyjnych dla dzieci to wyzwanie, któremu od kilku lat stara się sprostać S.M.O.K. (Salon Małych Okularów Korekcyjnych). Jesteśmy przeciwieństwem klasycznych salonów optycznych, gdzie wystrój jest raczej elegancki i nie zwraca uwagi dzieci. U nas to maluchy są najważniejszymi klientami. Chłopcy i dziewczynki mają oddzielne stanowiska obsługi. Dziewczynka może poczuć się jak mała księżniczka, z kolei chłopiec jak prawdziwy rajdowiec (ich tatusiowie niejednokrotnie też), zasiadając w prawdziwym fotelu rajdowym i zapinając czteropunktowe pasy bezpieczeństwa. Wystrój bardziej przypomina zatem pokój dziecięcy niż salon optyczny. Kolorowy stół z zaokrąglonymi blatami, barwne szuflady, ściana w łapki oraz ogromna tablica ścienna, na której można wyrazić swoje emocje przy pomocy kolorowej kredy. S.M.O.K wyróżnia się również podejściem do małego człowieka. Duży nacisk stawiamy na samodzielność pacjenta, bez względu na wiek.
>> Wzrok dziecka. Jakie okłady stosować na zmęczone oczy?
Okulary dla dziecka musza być szczególnie trwałe. Z czego zatem są wykonane?
Okulary korekcyjne dla dzieci muszą być bezpieczne, trwałe i wygodne. Ich budowa jest niejednokrotnie monolityczna w postaci miękkiego kawałka atestowanego tworzywa z gumką, która stabilizuje ułożenie okularów. Ich forma jest przystosowana do kształtu twarzy małego pacjenta, jak również do soczewek okularowych, które są do nich montowane. W większości przypadków, okulary dla dzieci to konstrukcje bez metalowych zawiasów i nanośników. W czasie użytkowania przez najmłodszych okulary są poddawane rozmaitym testom, tj. test wody, piasku, jedzenia, a nawet kamienia.
Test kamienia?
Usłyszałem ostatnio, że kamień chciał pocałować okulary (śmiech).
>> Jak uaktywnić "leniwe oko"?
Dziecięca wyobraźnia nie zna granic. Wydaje się, że dzieci noszących okulary jest coraz więcej, czy zgodzi się Pan ze mną?
Zdecydowanie tak, a ma to związek z wyższą jakością przeprowadzanej diagnostyki wzrokowej. Rodzice są bardziej świadomi, zwracają uwagę na niepokojące symptomy, które mogą świadczyć o problemach ze wzrokiem. Najczęściej u dzieci koryguje się nadwzroczność. I to ona przysparza zazwyczaj największy problem, gdyż niejednokrotnie nie powoduje widocznych objawów u dziecka. Zmartwieni rodzice często pytają, jak to możliwe, że niczego nie zauważyli. W dalszej kolejności diagnozuje się astygmatyzm, a następnie krótkowzroczność. Bardzo ważnym stanem wymagającym korekcji optycznej jest również różnowzroczność. Jeśli nie będzie odpowiednio korygowana, może być powodem niedowidzenia lub zeza.
Dzieci czasem nie chcą nosić okularów, np. się wstydzą. Jak ważne jest jednak korygowanie wad wzroku u najmłodszych?
W początkowych latach rozwoju człowieka kształtują się najważniejsze składowe widzenia. Wysoka wada wzroku, różnowzroczność lub niewłaściwe ustawienie oczu są często trudne lub nawet niemożliwe do skorygowania w późniejszych latach życia. Mogą być ponadto przyczyną wspomnianego już niedowidzenia i/lub zeza, które będą rzutowały na postępy w nauce czy obranie przyszłej drogi zawodowej. Dlatego tak ważne jest regularne badanie wzroku, nawet u niemowlaków. Nie czekajmy z diagnozą optyczną do czasu, gdy dziecko idzie do szkoły. Może okazać się bowiem, że jest za późno, aby dziecko wyraźnie widziało.
>> Zez u niemowlaka. Kiedy pójść do okulisty?
*Przemysław Odrobny – dyplomowany optyk okularowy i optometrysta, założyciel pierwszego w Poznaniu salonu optycznego dla dzieci, więcej: smokoptyk.pl
