Spis treści
- Kiedy wybrać się z dzieckiem do ortodonty?
- Wady zgryzu: tyłozgryz, zgryz krzyżowy, zgryz otwarty, stłoczenie zębów
- Aparaty ortodontyczne dla dzieci: aparaty ruchome i aparaty stałe
- Wady zgryzu: można im zapobiec
Aparat ortodontyczny ruchomy służy do leczenia wad zgryzu u dzieci. Leczenie ortodontyczne w młodym wieku jest bardzo ważne, jego zaniedbanie może w przyszłości przełożyć się na wadę wymowy, niewystarczające dotlenienie, chrapanie, próchnicę, choroby przyzębia i trudności z żuciem. Nie wspominając o mało estetycznym wyglądzie.
Każdą wadę można skorygować, jednak im wcześniej się za to zabierzemy, tym łatwiejsze będzie leczenie (krótszy okres noszenia aparatu stałego) i efekt będzie bardziej stabilny. Nieprawidłowości w uzębieniu można zaobserwować po pojawieniu się pierwszych zębów stałych, czyli w wieku 6-7 lat, a niektóre wady zgryzu (np. przodozgryz lub zgryz otwarty) nawet wcześniej.
Kiedy wybrać się z dzieckiem do ortodonty?
Często sygnałem alarmującym są dla rodziców nienaturalnie wychylone siekacze. O tym czy górna i dolna szczęka rosną prawidłowo świadczyć może również wzajemne położenie trzonowców. - Pierwsza wizyta dziecka u ortodonty powinna się odbyć w wieku 7 lat. Wczesne leczenie pozwala uniknąć usuwania zębów stałych w przyszłości – zaleca specjalista w zakresie ortodoncji dr n. med. Jarosław Doliński z Kliniki Implantologii i Stomatologii Estetycznej w Katowicach.
Wady zgryzu: tyłozgryz, zgryz krzyżowy, zgryz otwarty, stłoczenie zębów
Najczęściej spotykaną wadą (ponad 50 proc.) jest tyłozgryz. W tym przypadku dolny łuk zębów jest cofnięty w stosunku do łuku górnego. Wada ta powoduje trudności w gryzieniu, gdyż dziecko musi obniżyć i wysunąć żuchwę do przodu.
Innymi, często występującymi nieprawidłowościami są zgryz krzyżowy (zęby dolne zachodzą na górne na jednej połowie łuku zębów), zgryz otwarty (zęby nie schodzą się na pewnym odcinku), czy też stłoczenie zębów (jeden ząb zachodzi na drugi). Wczesne wykrycie i leczenie tych defektów pozwoli przywrócić zębom właściwy kierunek wyrzynania.
- Wczesne leczenie pozwala przygotować miejsce dla zębów stałych – mówi Jarosław Doliński. – W zależności od stwierdzonej wady pobudza lub hamuje się wzrastanie górnej i dolnej szczęki. W ten sposób korygowane są dysproporcje w ich budowie, niwelowane są rozbieżności w ich wzajemnym położeniu, a tym samym poprawiają są się rysy twarzy.
Aparaty ortodontyczne dla dzieci: aparaty ruchome i aparaty stałe
Przy leczeniu wczesnym, w wieku 7-10 lat, najczęściej stosuje się aparat ruchomy. Powinien on być noszony 12-14 godzin na dobę. Pierwsze efekty są widoczne już po dwóch miesiącach. Jest to jednak możliwe tylko wtedy, gdy dziecko będzie aparat nosiło regularnie i trzymało się zaleceń ortodonty.
Wiadomo, nie jest to zawsze łatwe. Dziecko może się skarżyć na niewygodę, utrudnienia w mówieniu i dziwny wygląd. Może je jednak przekonać indywidualnie dobrany kolor lub obrazki z kwiatkami i samochodami. Kluczową rolę odgrywa postawa rodziców. Powinni oni rozmawiać ze swoimi pociechami na temat korzyści jakie niesie za sobą leczenie ortodontyczne.
W przypadku starszych dzieci i młodzieży (12-16 lat) standardem stały się aparaty stałe. Wynika to z obecności zębów stałych i większej dojrzałości psychicznej u tej grupy pacjentów (bardzo istotna jest dbałość o higienę jamy ustnej). Zwykle nie trzeba ich przekonywać do noszenia. Ba, często to oni przekonują rodziców do korekcji uzębienia i konieczności zakupu aparatu. Zdają sobie sprawę z tego, że leczenie w młodym wieku przełoży się na piękny uśmiech w dorosłym życiu. Na końcowy efekt muszą poczekać od 1 do 2,5 roku.
Wady zgryzu: można im zapobiec
Tylko ok. 20 proc. wad zgryzu jest wrodzona. Reszta to wady nabyte. Skoro nabyte, to można im zaradzić. Często za nieprawidłowości w uzębieniu odpowiada nawyk ssania kciuka lub gryzienia dolnej wargi. Należy tego oduczyć.
Również niewłaściwe oddychanie może mieć negatywny wpływ. Warto wtedy skonsultować się z laryngologiem. - Nierzadko dzieci ze skłonnościami do alergii mają wadliwie ustawione, wychylone do przodu górne siekacze. Ma to związek z nieprawidłowym oddychaniem przez usta i brakiem wzajemnego kontaktu warg - tłumaczy Jarosław Doliński.
Pozytywny wpływ na narząd żucia ma karmienie piersią oraz ograniczenie stosowania smoczka. Nie ma potrzeby, by maluch nosił go cały dzień i w nocy. Po pierwszych urodzinach powinno się z niego zupełnie zrezygnować. Mniej więcej w tym samym okresie warto wprowadzić do diety pokarmy, które wymagają gryzienia, a z czasem pokarmy twarde.
Każda przedwczesna utrata zębów pozostawia swój ślad w późniejszym zgryzie. Z tego powodu tak istotne jest dbanie o mleczaki oraz pilnowanie, by dziecko nie wybiło sobie ząbka lub nie doznało urazu szczęki. Jeśli rodzice będą przestrzegać tych profilaktycznych zasad, mogą nie tylko zapewnić swoim pociechom ładny uśmiech, ale też dużo zaoszczędzić na późniejszym leczeniu.
Klinika Implantologii i Stomatologii Estetycznej w Katowicach
