Otarte kolano, skaleczona ręka, drzazga czy krwawienie z nosa - takie drobne wypadki zdarzają się każdemu maluchowi. Zwłaszcza latem. Trudno przecież myśleć o zachowaniu ostrożności podczas gry w piłkę czy rowerowego wyścigu z kolegą. Warto więc mieć dobrze zaopatrzoną domową apteczkę i wiedzieć, jak szybko i skutecznie pomóc dziecku. Oto zasady pierwszej pomocy w drobnych wypadkach.
Spis treści:
- Pomoc przy stłuczeniu
- Pomoc przy skaleczeniu
- Pomoc przy krwawieniu z nosa
- Pomoc przy drzazdze
- Pomoc przy otarciu skóry
- Pomoc przy urazach stawów i mięśni
Pomoc przy stłuczeniu
Siła upadku lub uderzenia powoduje, że uszkodzone zostają naczynia włosowate – cienkościenne naczynka krwionośne, które oplatają tkanki. Dochodzi wtedy do podskórnego krwawienia i lekkiego obrzęku. Potem pojawia się siniak, który ma kolor od ciemnogranatowego, przez odcienie fioletu, aż do żółtego, co jest następstwem rozkładania się hemoglobiny.
Co zrobić? Jak najszybciej po urazie przyłóż do stłuczonego miejsca zimny okład, np. woreczek z lodem. Ponieważ zimno obkurcza naczynia krwionośne, podskórne krwawienie zmniejsza się, a ból łagodnieje. Musisz jednak pamiętać, że lód można przyłożyć na nie więcej niż 10 minut (by nie doszło do odmrożeń), a potem trzeba zrobić 10 minut przerwy.
Zimny okład możesz z powodzeniem zastąpić preparatem chłodzącym. Następnego dnia zacznij przykładać ciepłe, wilgotne kompresy, np. z nalewki z arniki rozcieńczonej w gorącej wodzie. Wtedy naczynia krwionośne ulegają rozszerzeniu, a to ułatwia wchłanianie krwi z uszkodzonych naczynek. Zniknięcie siniaka możesz też przyśpieszyć, smarując miejsce stłuczenia preparatem zawierającym arnikę górską, heparynę, escynę.
Uwaga! Niebezpieczne mogą być siniaki pojawiające się wokół oczodołu w wyniku uderzenia w okolice oka lub w czoło. Jeśli jednocześnie widoczny jest wylew do gałki ocznej albo dziecko uskarża się na ból oka, trzeba szybko skontaktować się z lekarzem.
Jak leczyć krwiaki, siniaki i opuchliznę?
Soda oczyszczona na skręcenia i opuchliznę. Jak stosować?
Pomoc przy skaleczeniu
Kawałek szkła, a nawet ostra krawędź muszelki mogą być przyczyną głębokiego skaleczenia.
Co zrobić? Obmyj mydłem skaleczone miejsce i opłucz pod zimną wodą, starając się wypłukać z rany zanieczyszczenia, np. piasek. Osusz sterylnym gazikiem i zdezynfekuj wodą utlenioną. Potem osłoń skaleczone miejsce plastrem z opatrunkiem, naklejając go w taki sposób, by zbliżyć do siebie brzegi rany.
Uwaga! Jeśli skaleczenie mocno krwawi, przyłóż opatrunek z kilkakrotnie złożonej gazy i uciśnij. Trzymaj tak ok. 10 minut, póki krwawienie nie ustąpi. Potem obmyj ranę wodą z mydłem, osusz, zdezynfekuj i zabezpiecz plastrem z opatrunkiem.
Pomoc przy krwawieniu z nosa
W przegrodzie nosowej znajdują się liczne powierzchowne naczynia krwionośne. Mogą pęknąć, np. w wyniku urazu nosa, a nawet nieprawidłowego jego czyszczenia.
Co zrobić? Posadź dziecko z głową lekko pochyloną do przodu – nie odchylaj jej do tyłu, bo krew będzie spływać do tchawicy lub gardła i powodować kaszel lub odruch wymiotny. Poleć dziecku, by oczyściło nos (wydmuchało) i oddychało przez usta. Uciśnij palcami nos z obu stron tuż poniżej części kostnej.
Na czoło i nasadę nosa (a dodatkowo na kark) możesz przyłożyć zimny kompres, co spowoduje szybsze obkurczenie się naczyń krwionośnych. Po kilku minutach sprawdź, czy krew nadal leci, i w razie potrzeby znów uciśnij nos.
Uwaga! Jeśli krwawienie jest wynikiem uderzenia, sprawdź, czy nos nie jest zniekształcony, i ewentualnie zgłoś się z dzieckiem do lekarza. Konsultacja lekarza jest też potrzebna, gdy w ciągu pół godziny krwawienie nie minie.
Pomoc przy drzazdze
Maleńki kawałek drewna, który wbił się w ciało, nie tylko sprawia ból, ale może też być przyczyną zakażenia.
Co zrobić? Miejsce, w którym utkwiła drzazga, najpierw przemyj wodą i mydłem albo przetrzyj spirytusem salicylowym. Jeśli drzazga jest tuż pod skórą, sterylną igłą podważ jej widoczny koniec, uchwyć go pęsetą i wyciągnij.
Jeżeli zaś weszła głębiej, posmaruj skórę dość obficie maścią ichtiolową i zabezpiecz opatrunkiem. Po kilku godzinach, gdy drzazga podejdzie pod skórę, łatwo ją usuniesz. Skuteczne jest również przyłożenie liścia aloesu (przeciętego wzdłuż). Ale w tym przypadku na efekt trzeba poczekać trochę dłużej – najlepiej liść przyłożyć na noc.
Uwaga! Jeśli nie uda się usunąć drzazgi lub ranka zacznie ropieć, trzeba zgłosić się z dzieckiem do lekarza.
Pomoc przy otarciu skóry
Czasem otarcia są dość rozległe i zabrudzone piaskiem lub ziemią, co zwiększa ryzyko infekcji.
Co zrobić? Delikatnie, ale dokładnie umyj miejsce urazu, np. wodą z mydłem, a następnie zdezynfekuj. Jeśli nie musisz, nie używaj do tego spirytusu salicylowego (piecze) czy wody utlenionej (pieni się) – dzieci się ich boją. Lepiej też nie stosuj ciemnych kolorowych płynów dezynfekcyjnych (jodyna, spirytusowy roztwór gencjany), bo nie tylko pieką, ale potem mogą utrudnić obserwowanie, czy rana dobrze się goi.
Jest wiele innych środków antyseptycznych. Jeśli otarcie jest powierzchowne, plaster jest już potem niepotrzebny. Głębszą ranę możesz osłonić wygodnym w użyciu plastrem w płynie albo posmarować ją preparatem przyśpieszającym gojenie i zakleić plastrem.
Pomoc przy przegrzaniu
Gorące i wilgotne powietrze może u dziecka szybko spowodować niebezpieczne przegrzanie organizmu. Jego objawem jest blada i wilgotna skóra, a przy tym temperatura ciała prawie nie odbiega od normy. Dziecko może być osłabione, narzekać na nudności i ból głowy.
Co zrobić? Przenieś dziecko do chłodnego (lub przynajmniej zacienionego i przewiewnego) miejsca i ułóż z nogami lekko uniesionymi, by krew łatwiej płynęła w kierunku serca. Staraj się obniżyć temperaturę jego ciała, np. przykrywając dziecko ręcznikiem zmoczonym zimną wodą. Co kilka minut podawaj mu do picia parę łyków soku lub wody z solą (łyżeczka na szklankę wody).
Uwaga! Jeśli dziecko wymiotuje, nie podawaj mu nic do picia. Gdy w ciągu godziny nie zauważysz poprawy albo objawy jeszcze się nasilą, jak najszybciej zgłoś się z dzieckiem do lekarza.
miesięcznik "Zdrowie"
