Szczepionka przeciw wirusowemu zapaleniu wątroby typu B to szczepienie obowiązkowe, które po raz pierwszy wykonuje się u wszystkich dzieci zaraz po narodzinach. Szczepienie przeciw żółtaczce jest ważne, ponieważ choroba zakaźna wywołana przez wirus HBV jest groźna dla zdrowia.
W Polsce około 2% społeczności jest przewlekle zakażona tym wirusem, a około 15% Polaków przebyło to zakażenie w przeszłości. Przebieg WZW typu B najczęściej jest bezobjawowy. Profilaktycznie przeciw chorobie zakaźnej stosuje się ochronne szczepienia przeciw WZW typu B. Zostało ono wprowadzone do kalendarza szczepień w latach 90. XX wieku i znacznie zmniejszyło zachorowalność.
Spis treści:
- Kiedy podaje się szczepionkę przeciw WZW B?
- Skuteczność szczepionki przeciw WZW typu B
- Rodzaje i cena szczepionek przeciw WZW typu B
- Przeciwwskazania do szczepionki przeciw WZW B
- Czy można podawać szczepionkę przeciw WZW w ciąży?
- Powikłania po szczepieniu przeciw WZW typu B?
Sprawdź również: Aktualny kalendarz szczepień - szczepienia obowiązkowe i zalecane
Kiedy podaje się szczepionkę przeciw WZW B?
Zgodnie z programem szczepień ochronnych na rok 2020 rekomenduje się podanie pierwszej dawki szczepionki tuż po urodzeniu, na oddziale noworodkowym. Noworodki, niemowlęta i dzieci do 15 roku życia szczepimy dawką 0,5 ml według schematu 0-2-7 miesięcy. Dorośli i dzieci od 16 roku życia według podobnego schematu, ale dawką 1 ml.
U noworodków, których matkami są nosicielki HBsAg oraz osób z grupy dużego ryzyka zarażenia wirusem (np. po zakłuciu igłą lub u osób podróżujących w rejon o wysokim ryzyku zakażenia) można zastosować schemat 0-1-2 miesiące i podać dawkę przypominającą po 12 miesiącach od pierwszej dawki.
U chorych poddawanych hemodializie lub z zaburzeniami odporności może być konieczne podanie dodatkowych dawek, należy się w takim wypadku skonsultować z lekarzem. W sytuacji stwierdzonego lub wysoce prawdopodobnego narażenia na zakażenie HBV zaleca się równoczesne podanie z pierwszą dawką szczepionki immunoglobuliny ludzkiej HBIg, wstrzyknięcia należy wykonać w dwa różne miejsca.
Przeczytaj również: Co warto wiedzieć o szczepieniu Hib?
Szczepienia wcześniaków – kiedy szczepić dzieci urodzone przed terminem?
Skuteczność szczepionki przeciw WZW typu B
Szczepionka zapewnia skuteczną ochronę przed zachorowaniem 80-100% noworodków, dzieci i dorosłych należących do grup ryzyka, skuteczność szczepienia zmniejsza się z wiekiem. Ochronne przeciwciała (>=10 j.m/l) stwierdza się u ponad 96% szczepionych z prawidłową czynnością układu immunologicznego.
Szczepienia zmniejszają również ryzyko powikłań WZW typu B, na przykład pierwotnego raka wątroby. O ile szczepienia są obowiązkowe, to ich brak lub niski poziom przeciwciał ochronnych nie mogą np. stanowić o odmowie przeprowadzenia zabiegu operacyjnego lub przyjęcia pacjenta do szpitala.
Rodzaje i cena szczepionek przeciw WZW typu B
Istnieje kilka szczepionek dostępnych na polskim rynku. Koszt jednej dawki szczepionki to kilkadziesiąt złotych, ceny zaczynają się już od 50-100 złotych, w zależności od producenta i apteki, osoby szczepione zgodnie z kalendarzem szczepień otrzymują ją za darmo.
Szczepionka przeciw WZW typu B zawiera martwe drobnoustroje co powoduje, że można ją stosować jednocześnie z innymi szczepionkami, tzw. skojarzonymi (choć istnieje szczepionka pojedyncza przeciw WZW B lub łączona przeciw WZW B i WZW A). Szczepionka skojarzona określana jako 5 w 1 lub 6 w 1 chroni przed WZW typu B, błonicą, tężcem, krztuścem, polio i Haemophilus influenzae.
Czytaj: Szczepionka DTP przeciwko błonicy, tężcowi i krztuścowi
Przeciwwskazania do szczepionki przeciw WZW B
Przeciwwskazaniem do szczepienia przeciw WZW typu B jest nadwrażliwość na którykolwiek składnik preparatu, ostre choroby przebiegające z gorączką. Podajemy ją domięśniowo w mięsień naramienny lub u niemowląt w przednio – boczną powierzchnię uda.
Podanie szczepionki w mięsień pośladkowy lub podskórnie może spowodować wytworzenie mniejszego miana przeciwciał anty – HBs. Podanie podskórne jest dopuszczane jedynie u osób ze zwiększonym ryzykiem krwawienia. Nie podajemy szczepionki dożylnie. Każdorazowo szczepienie musi być poprzedzone kwalifikacją lekarską na którą składa się wywiad i badanie przedmiotowe.
Czy można podawać szczepionkę przeciw WZW w ciąży?
Szczepionka należy do kategorii C w ciąży (nie ma badań obejmujących kobiety w ciąży). Prawdopodobnie nie ma ryzyka niekorzystnego działania na płód, jednak należy ją podać kobiecie w ciąży, gdy istnieją wyraźne wskazania do uodpornienia ze względu na możliwość zakażenia, a korzyści dla matki przeważają nad możliwym ryzykiem dla płodu. Najlepiej zrobić to w 3 trymestrze.
Powikłania po szczepieniu przeciw WZW typu B
Szczepionka WZW należy do bezpiecznych. Do niepożądanych objawów poszczepiennych zalicza się miejscowo przemijający ból, zaczerwienienie i stwardnienie w miejscu podania. Bardzo rzadko może wystąpić uczucie zmęczenia, gorączka, złe samopoczucie, objawy grypopodobne, zawroty i ból głowy, utrata przytomności, parestezje, porażenia, neuropatie, zapalenie nerwów, zapalenie mózgu, drgawki oraz inne niespecyficzne objawy.
Nie ustalono jednak związku przyczynowo – skutkowego między stosowaniem szczepionki, a występowaniem działań niepożądanych. Każdorazowo objawy niepożądane powinny zostać zgłoszone lekarzowi, najlepiej w punkcie, gdzie szczepienie zostało wykonane.
Przeczytaj również: Powikłania po szczepieniu – kiedy mogą wystąpić?
Dolegliwości i odczyny po szczepieniu – które są nieprawidłowe?
