Szczepionka na pneumokoki to jedyna skuteczna forma ochrony przed tymi groźnymi bakteriami, które mogą wywoływać poważne choroby. Niestety, wielu Polaków wciąż nie zdaje sobie sprawy z tego, jakie skutki może przynieść zakażenie bakteryjne pneumokokami. Ba, 70 procent nawet nie wie, czym właściwie one są.
Spis treści:
- Szczepionka na pneumokoki: czy jest obowiązkowa?
- Szczepionka na pneumokoki: po co i kiedy szczepić?
- Szczepionka na pneumokoki: jaką szczepionkę wybrać?
- Kogo szczepić przeciw pneumokokom?
- Szczepionka na pneumokoki: cena
Szczepionka na pneumokoki: czy jest obowiązkowa?
Obowiązkowe populacyjne szczepienia przeciwko pneumokokom były bardzo wyczekiwane przez lekarzy, ekspertów, a także bardziej świadomych rodziców. Według badań Światowej Organizacji Zdrowia pneumokoki są bowiem najczęstszą przyczyną zachorowań na świecie.
Przez wiele lat szczepienia przeciwko pneumokokom były w Polsce jedynie zalecane - nie znajdowały się w kalendarzu szczepień obowiązkowych. Rodzice mogli zapłacić i zaszczepić swoje dziecko, rozmaite organizacje społeczne, a także najbardziej znani lekarze zachęcali do takiego ruchu. Nie było jednak obowiązku szczepienia, a preparat nie był refundowany.
I choć świadomość społeczna systematycznie rosła i z roku na rok szczepionych dzieci było coraz więcej, to osiągnięcie tzw. odporności populacyjnej dla całego kraju było niemożliwe. Odporność populacyjna oznacza bowiem, że chroniona jest nie tylko za-szczepiona osoba, ale też jej otoczenie.
Warto wiedzieć: Szczepienia noworodków: warto wiedzieć! Wywiad z pediatrą-neonatologiem
Szczepionka na pneumokoki: po co i kiedy szczepić?
Pneumokoki to bakterie, które wywołują zakażenia w organizmie. Bakterie dwoinki zapalenia płuc są najgroźniejsze dla małych dzieci (do 5. roku życia) oraz dla seniorów.
Wywołują choroby górnych dróg oddechowych: mogą być przyczyną zapalenia zatok, ucha środkowego, oskrzeli, płuc, a w najgroźniejszej formie mogą również wywołać choroby inwazyjne – inwazyjną chorobę pneumokokową (IChP, czyli zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych) i bardzo groźną sepsę. Niestety, zakażenia inwazyjne charakteryzują się dużą śmiertelnością.
Na zarażenie pneumokokami najbardziej narażone są dzieci do 5. roku życia. Najwięcej chorób inwazyjnych i powikłań występuje jednak u maluchów, które nie skończyły jeszcze 2. roku życia. Szczepionkę na pneumokoki trzeba więc zrobić jak najwcześniej, jeszcze w okresie niemowlęcym. Szczepienie dziecka jest całkowicie bezpieczne, a myślenie, że niesie ze sobą zagrożenia, jest błędne.
Szczepienie przeciwko pneumokokom podaje się już noworodkom. Dziecko trzeba zaszczepić, dlatego że szczepienie jest najlepszą ochroną przed zabójczo groźną bakterią. Szczepienie znacznie zwiększa szansę na zdrowe, bezpieczne dzieciństwo i prawidłowy rozwój.
Są też aspekty prawne: choć wielu ekspertów uważa, że grzywna za niezaszczepienie dziecka nie jest dobrym rozwiązaniem, to formalnie możliwość ukarania rodzica za odmowę szczepienia malucha istnieje.
Polecamy: Dolegliwości i odczyny po szczepieniu – które są nieprawidłowe?
Szczepionka na pneumokoki: jaką szczepionkę wybrać?
Obecnie w Polsce istnieją dwie szczepionki na pneumokoki: 10-walentna (PCV10) i 13-walentna (PCV13). Różnią się zakresem ochrony przed pneumokokami, czyli pokryciem serotypów wywołujących chorobę pneumokokową.
Szczepionka 13-walentna gwarantuje szersze pokrycie: umożliwia ochronę przed trzema dodatkowymi serotypami: 3, 6A i19A, które charakteryzują się m.in. wysoką antybiotykoodpornością, częstym występowaniem w Polsce i wysoką śmiertelnością u osób zakażonych.
Warto pamiętać, że właśnie te trzy typy bakterii najczęściej występują u polskich dzieci. Obie szczepionki są bezpieczne i przeszły badania kliniczne.
Dzieci do 2. roku życia można zaszczepić dwoma typami szczepionki. Decyzja o tym, czy zrealizować obowiązek szczepienia „trzynastką”, czy „dziesiątką”, należy do rodziców. Warto ją przemyśleć i skonsultować z lekarzem.
Kogo szczepić przeciw pneumokokom?
- Dzieci urodzone przed 31 grudnia 2016 roku nie są objęte obowiązkiem szczepień przeciwko pneumokokom. Nie znaczy to jednak, że nie warto zapewnić im odpowiedniej ochrony. Rodzice mają tu do wyboru szczepionkę 10-walentną oraz zabezpieczającą przed większą liczbą szczepów (sero-typów) pneumokoków szczepionkę 13-walentną.
- Dzieci urodzone po 31 grudnia 2016 roku podlegają obowiązkowi szczepienia. Można je zrealizować refundowaną, „sanepidowską” szczepionką 10-wa-lentną albo kupując szczepionkę 13-walentną.
- Dzieci z tzw. grup ryzyka, a więc wcześniaki, dzieci z obniżoną odpornością czy przewlekle chore, mogą otrzymać szczepionkę 13-walentną za darmo. Ministerstwo Zdrowia, odpowiadając na apele ekspertów, zakupiło bowiem te szczepionki dla dzieci wymagających szczególnej troski i opieki. O kwalifikacji do grupy ryzyka decyduje lekarz, on także zaleca stosowanie odpowiedniej do stanu dziecka szczepionki.
Szczepionka na pneumokoki: cena
Polskie Ministerstwo Zdrowia kupiło szczepionkę 10-walentną, która jest tańsza – i to ona jest refundowana, czyli bezpłatna dla rodziców. Za szczepionkę 13-walentną trzeba zapłacić. Jedna dawka kosztuje od 270 do 370 złotych, trzeba wykonać dwie lub trzy serie szczepień.
O tym, jak ważne jest budowanie odporności populacyjnej, przekonuje znany już na całym świecie przykład Kielc. To miasto już 11 lat temu zapewniło każdemu noworodkowi bezpłatne szczepienie przeciwko pneumokokom.
Początkowo dzieciom fundowano szczepionkę 7-walentną, chroniącą przed siedmioma szczepami (serotypami) pneumokoków, a następnie najnowocześniejszy obecnie preparat 13-walentny. Efekt był nadzwyczajny – przede wszystkim niemal do zera spadła liczba zachorowań na zapalenie płuc wśród małych dzieci.
Lekarze odnotowali też o jedną trzecią mniej przypadków zapalenia płuc u seniorów, którzy przecież nie byli szczepieni. Na tym właśnie polega odporność populacyjna, która – dzięki obowiązkowym szczepieniom – ma być zbudowana w całej Polsce.
