Spis treści
- Jaką funkcję pełni trzeci migdał?
- Kiedy dochodzi do przerostu trzeciego migdała?
- Jakie są objawy przerostu trzeciego migdała?
- Jakie mogą wystąpić powikłania?
- Jak leczyć trzeci migdał?
- Czy trzeba usuwać trzeci migdał?
Trzeci migdał inaczej zwany migdałkiem gardłowym rozwija się u dziecka do 10 roku życia, a potem powinien stopniowo zanikać. Zdarza się jednak, że trzeci migdał nadal jest obecny u dorosłej osoby. Zarówno u dzieci jak i u dorosłych, którzy nadal mają migdałek gardłowy może dojść do jego przerostu. Jakie są objawy przerostu migdałka?
Z artykułu dowiesz się:
Jaką funkcję pełni trzeci migdał?
Trzeci migdał stanowi niewielkie uwypuklenie na tylnej ścianie gardła. Razem z migdałkami podniebiennymi jest częścią układu odpornościowego oraz chroni drogi oddechowe przed drobnoustrojami. Gdy organizm zmaga się z infekcją, migdałki wytwarzają antygeny, które pełnią funkcję obronną organizmu. W trakcie produkcji antygenów migdałki powiększają się, a po ustąpieniu infekcji powracają do naturalnych rozmiarów.
Kiedy dochodzi do przerostu trzeciego migdała?
Trzeci migdał na skutek wielu czynników może być patologicznie przerośnięty. Najczęściej jego przerost obserwuje się u dzieci w okresie wczesnego dzieciństwa, między drugim, a szóstym rokiem życia. To właśnie wtedy pełni on bardzo istotną, ochronną rolę przed patogenami. Organizm dziecka i jego układ odpornościowy w tym czasie narażony jest na zetknięcie się ze skupiskiem wirusów i bakterii – w żłobku i przedszkolu. Na rozrost trzeciego migdała mają wpływ częste, nawracające choroby dróg oddechowych – np. infekcje gardła, zatok, nieżyt nosa oraz zapalenia ucha środkowego. U dzieci trzeci migdał może powiększać się na skutek reakcji alergicznych. Znaczenie mogą mieć również predyspozycje dziedziczne, gdy przerost trzeciego migdałka występował u najbliższych członków rodziny.
Polecany artykuł:
Jakie są objawy przerostu trzeciego migdała?
U dzieci z powiększonym migdałkiem gardłowym obserwuje się takie objawy jak:
- Oddychanie przez usta w ciągu dnia jak i w nocy. Konsekwencją długotrwałego oddychania przez usta w wyniku przerostu migdałka gardłowego i niedrożności dróg oddechowych są niespecyficzne cechy wyglądu twarzy tzw. twarz adenoidalna - podłużna, pociągła twarz, stale rozchylone i suche usta, cofnięty podbródek, wady zgryzu, podkrążone i zmęczone oczy, a także wady postawy (pochylona sylwetka, spłaszczona klatka piersiowa).
- Nadruchliwość, szybsze męczenie się, nieuważność, które są spowodowane niedostatecznym dotlenieniem. Prowadzi do tego niedrożność dróg oddechowych oraz nieprawidłowy sposób oddychania.
- Problemy ze snem – niespokojny sen, przebudzanie się, nierytmiczny oddech z krótkimi przerwami w oddychaniu tzw. bezdechami sennymi, chrapanie. Brak odpowiedniego wypoczynku w nocy wywołuje poczucie zmęczenia, osłabienia, senności oraz rozdrażnienia w ciągu dnia. Dzieci mogą mieć trudności z koncentracją i uwagą w wyniku niewystarczającej regeneracji podczas snu.
- Nawracające infekcje górnych dróg oddechowych w wyniku oddychania przez usta oraz osłabienia odporności.
Jakie mogą wystąpić powikłania?
Powiększony trzeci migdał, w zależności od wielkości może częściowo ograniczać lub całkowicie blokować drożność nosa i wpływać na sposób oddychania. Dzieci zaczynają oddychać przez usta, a powietrze dostające się do organizmu nie zostaje odpowiednio ogrzane i oczyszczone co może wywoływać kolejne, częste infekcje górnych dróg oddechowych i utrudnia proces leczenia. Przerośnięty trzeci migdał traci także zdolności obronne organizmu.Po obu stronach migdałka gardłowego znajdują się ujścia trąbek słuchowych, łączące ucho środkowe z jamą gardłową. Przerośnięty migdałek gardłowy jest siedliskiem bakterii co może powodować stany chorobowe struktur sąsiadujących, tak więc również ucha środkowego (zapalenia ucha środkowego, płyn w uszach) oraz prowadzić do niedrożności trąbki słuchowej co skutkować może zaburzeniami słuchu lub niedosłuchem. W zależności od wielkości trzeciego migdała w różny sposób wpływa on na wyrazistość i jakość mowy dziecka. Stałe oddychanie przez usta przyczynia się do obniżenia napięcia mięśniowego twarzy, osłabia sprawność narządów aparatu artykulacyjnego (języka, warg, podniebienia miękkiego, policzków) co z kolei prowadzi do powstawania wad wymowy. Mowa dziecka może nie być w pełni wyraźna, często o zabarwieniu nosowym (nieprawidłowy rezonans nosowy), głos cichy i osłabiony. Szczególnie niekorzystnie wpływa na rozwój mowy dzieci w okresie wczesnego dzieciństwa niedosłuch przewodzeniowy, który może być wywołany przez przerost trzeciego migdałka.
Jak leczyć trzeci migdał?
Gdy pojawiają się u dziecka wyżej wymienione objawy należy jak najszybciej skonsultować je ze specjalistą. Szczegółowego rozpoznania dokonuje lekarz laryngolog podczas badania laryngologicznego i na podstawie wywiadu. Badaniem, które ocenia wielkość i budowę migdałka gardłowego jest fiberoskopia. Polega ono na wprowadzeniu przez nos endoskopu z zainstalowaną na końcu kamerą. Warto również wykonać u dziecka badanie alergologiczne, by wkluczyć wpływ alergenów na rozrost trzeciego migdała.
W zależności od wielkości migdałka gardłowego oraz od nasilenia objawów związanych z jego przerośnięciem, lekarz laryngolog zaleca leczenie. Jeśli trzeci migdał jest nieznacznie powiększony, a objawy niedokuczliwe lekarz wprowadza leczenie farmakologiczne. W poważniejszych przypadkach, gdy jego przerost jest duży, leczenie zachowawcze nie wystarcza, a objawy są nasilone i negatywnie wpływają na zdrowie i funkcjonowanie dziecka konieczne jest operacyjne usunięcie trzeciego migdała.
Czy trzeba usuwać trzeci migdał?
Adenotomia – tak nazywa się zabieg usunięcia trzeciego migdała. Szczególnie wskazany jest gdy u dziecka pojawiają się bezdechy senne, oddychanie jest istotnie utrudnione przez ograniczenie drożności części nosowej gardła, a infekcje górnych dróg oddechowych i uszu są ciężkie w przebiegu i często nawracają. Jest to zabieg dość krótki i nieskomplikowany dla doświadczonych laryngologów. Nie wymaga długotrwałej hospitalizacji- po kilku godzinnej obserwacji (czasem 1- 2 dniowej) dziecko otrzymuje zalecenia i zostaje wysłane do domu. Sporadycznie zdarza się, że migdałek gardłowy może odrosnąć i kwalifikować się do ponownego usunięcia.
Rodzice często mają wątpliwości czy usuwać trzeci migdał. Warto jednak porozmawiać z lekarzem i zaufać jego doświadczeniu. Jeśli dziecko ma problemy z oddychaniem lub mową spowodowane przerośniętym trzecim migdałem, usunięcie go będzie bezpieczniejsze niż powikłania, do których prowadzi przerośnięty migdał.
