Spis treści
Rodzice, którzy zauważają uderzenia głową przez dziecko o powierzchnię, do której mu najbliżej, zastanawiają się przede wszystkim, czy te autodestrukcyjne, w ich odczuciu, zachowania są normalne, a jeśli nie, to dlaczego ich pociecha się tak zachowuje?
Odpowiedź brzmi: uderzenie głową przez niemowlę nie jest niczym niecodziennym. Rytmiczne uderzenia o ścianę czy łóżeczkową podłogę zdarzają się u około 20 procent najmłodszych, częściej u chłopców niż u dziewczynek.
Dlaczego niemowlę uderza głową?
Uspokojenie się - to przede wszystkim dla tego celu dzieci uderzają swoimi główkami. Dysponują przecież mniejszym arsenałem możliwości niż dorośli, którzy - zdenerwowani - mogą się wygadać lub dążyć do zakończenia konfliktowej sytuacji.
Niemowlę nie potrafi mówić, a jeśli posiada już niemały zasób słów, nie zawsze potrafi odpowiednio sformułować to, o czym myśli. Ruchy wykonywane przez dziecko są przecież rytmiczne i powtarzalne, a to działa na nie kojąco. Złość, zdenerwowanie, zaniepokojenie tym, że wokół dziecka nagle pojawiło się dużo osób, dźwięków, kolorów - to wszystko sprawia, że chcą ten nadmiar wrażeń odreagować.
Uderzenia głową przed dziecko mogą również oznaczać, że chce ono po prostu zwrócić na siebie uwagę rodzica. Sposób jest na pewno skuteczny, bo zazwyczaj mama czy tata reagują błyskawicznie. Jako możliwą przyczynę takiego zachowania podaje się również dziecięcą potrzebę posiadania w życiu pewnych rytuałów, wcześniej ustalonych i regularnie wykonywanych czynności.
Jeśli ich brakuje, pociecha sama znajduje sobie takie zajęcie i rozpoczyna regularne, rytmiczne uderzenia głową w wybrany rodzaj powierzchni.
Zdarza się również, że dziecko chce w ten sposób ukoić swój ból - zapomnieć o nim podczas wykonywania tej czynności. Często uderzenia głową przez dziecko trwają właśnie tyle, ile choroba, którą ono przechodzi bądź dolegliwość, która mu dokucza.
Czytaj również: Urazy głowy u dzieci: co robić, by ich uniknąć? [WYWIAD z neurologiem dziecięcym]
Zaburzenia integracji sensorycznej - co warto o nich wiedzieć?
Co robić, gdy dziecko uderza głową o łóżeczko?
Jeśli dziecko uderza głową o wybraną powierzchnię, trzeba spróbować temu przeciwdziałać i łagodzić skutki takich zachowań. Jak wspomniano, uderzenia głową przez dziecko mogą być spowodowane brakiem rytuałów lub chęcią zwrócenia na siebie uwagi rodzica.
Warto więc spróbować wprowadzić do dnia dziecka kilka stałych elementów: kąpiele o tej samej porze, popołudniowe zabawy z tatą, spacery - dzięki nim niemowlę może się uspokoić i zapomnieć o swoim wcześniejszym przyzwyczajeniu.
Warto też wprowadzić w domu zabezpieczenia, ratujące dziecko przed zgubnymi skutkami uderzania głową o ściany, stoły czy podłogę. Przede wszystkim należy zadbać o "czystość" powierzchni, w którą pociecha uderza.
Trzeba więc usunąć ze stołu, podłogi wszelkie przedmioty, sprawdzić, czy powierzchnia łóżeczka jest gładka i nie znajdują się na niej zagubione grzechotki, klocki. Ze ścian trzeba usunąć wszystkie gwoździe, obrazy. Pomóc może również założenie dziecku czapeczki.
Warto położyć na stole czy powiesić na ścianie delikatną tkaninę, łagodzącą uderzenia głową przez dziecko. Również w łóżeczku można zamontować specjalny ochraniacz, warto jednak pamiętać, by nie znajdowało się w nim zbyt wiele miękkich elementów. Poduszki, kołderki, kocyki - dziecko może łatwo się w nie zaplątać, udusić.
Ważna jest również rodzicielska reakcja na takie zachowanie - choć, zwłaszcza obserwowane po raz pierwszy, może budzić niepokój, lepiej unikać krzyczenia na dziecko i pytania o to, co robi. Po pierwsze, ono nie odpowie, bo samo może nie być świadome przyczyny i nie umieć je wyrazić, po drugie - krzyki i zdenerwowanie rodzica zadziałają też stresująco na dziecko.
Warto zwrócić się do niego spokojnym głosem i powiedzieć, by tak nie robiło, przytulić, próbując zająć je czymś innym.
Jeśli uderzenia głową przez dziecko będą wyjątkowo silne i długotrwałe, warto skonsultować się z lekarzem, który wskaże najlepszy sposób dalszego postępowania.
Przeczytaj również: O co warto zapytać podczas wizyty u lekarza z dzieckiem
Przestymulowanie – jak nadmiar bodźców wpływa na zachowanie niemowląt?
