Spis treści
- Leniwe oko: czyli jakie?
- Leniwe oko: wczesne objawy
- Leniwe oko: jak zapobiec niedowidzeniu?
- Leniwe oko: nowatorskie metody leczenia amblyopii
Amblyopia to termin zarezerwowany raczej na wizyty lekarskie, rodzice częściej spotykają się z terminem "leniwe oko", który dobrze odzwierciedla proces, jaki dotyka narząd wzroku.
Leniwe oko: czyli jakie?
W pierwszych latach życia dziecka kształtuje się zdolność widzenia stereoskopowego - z poczuciem głębi i odległości, z dobrą ostrością wzroku i równoległym ustawieniem gałek ocznych. Najprościej rzecz ujmując - kształtuje się prawidłowe widzenie obuoczne. Jeśli coś ten proces zaburzy i przykładowo jedno oko będzie patrzyło prosto, a drugie będzie odchylone w innym kierunku, mamy do czynienia z zezem u dziecka. Ta wada wzroku jest nie tylko defektem kosmetycznym, ale może również powodować groźne konsekwencje. Jedną z nich jest amblyopia jako powikłanie nieleczonego zeza towarzyszącego jednostronnego.Choroba polega na trwałym pogorszeniu ostrości wzroku dziecka w wyniku ośrodkowego wytłumienia obrazu z oka zezującego. Na czym to polega? Otóż, u osób zdrowych mózg steruje widzeniem obu oczy. Natomiast w przypadku chorych na amblyopię - tylko jednego. Choć oko zbudowane jest prawidłowo, mózg traktuje je jak wadliwe i nie odbiera płynących od niego informacji, co powoduje, że przestaje przez nie widzieć.
Leniwe oko: wczesne objawy
Leniwe oko powstaje w pierwszych latach życia dziecka. Pierwsze symptomy można już zaobserwować w okresie niemowlęcym, a graniczą datą bywa koniec pierwszego roku życia, kiedy wykonuje sie badania wzroku dziecka, sprawdzające m.in. obecność zeza. Jeśli cokolwiek wzbudzi niepokój okulisty, warto bliżej się temu przyjrzeć. Nierzadko potrzebne są kolejne badania. Należy sprawdzić przede wszystkim ostrość widzenia, ruchomość gałek ocznych i zdolność widzenia obu oczu (lekarz może zakroplić dziecku oczy kroplami z atropiną, by wynik badania był bardziej wiarygodny).
Uwaga! Jeśli leniwe oko nie będzie leczone odpowiednio wcześnie, wada może umocnić się i pozostanie na całe życie. Skrajnym przypadkiem jest całkowita utrata wzroku w chorym oku.
Leniwe oko: jak zapobiec niedowidzeniu?
Leniwe oko najczęściej jest skutkiem zeza jednego oka albo wynikiem różnic w krótkowzroczności i nadwzroczności w obu oczach, co upośledzało prawidłowe widzenie jednym okiem. Choć zdiagnozowanej amblyopii nie można skorygować okularami lub soczewkami kontaktowymi, nie należy jej traktować jako wyroku niewidzenia. W przypadku dzieci lekarze zalecają wykonywanie ćwiczeń okiem leniwym, tzn. poruszanie gałką oczną. Dobre efekty daje zmuszanie chorego oka do wytężonej pracy. W tym celu zasłania się zdrowe oko, np. opatrunkiem lub zakładając specjalne okulary, co sprawia, że mózg musi wykorzystywać obraz z leniwego oka.
Leniwe oko: nowatorskie metody leczenia amblyopii
Uczeni szukają metod korekcji wzroku u chorych na leniwe oko. W ostatnim roku na łamach medycznej prasy pojawiły się m.in. takie doniesienia:
- Szacuje się, że na całym świecie na amblyopię cierpi około 5 procent populacji. W leczeniu leniwego oka można wykorzystać metodę stosowaną w tradycyjnej medycynie chińskiej, czyli akupunkturę. Tak przynajmniej twierdzą lekarze z New York Eye and Ear Infirmary, którzy do współpracy zaprosili specjalistów z Chin. Według nich dzieci z amblyopią nie są skazane na zakładanie opaski na zdrowe oko, by zmusić "leniwe" do większej aktywności. Równie dobre efekty, ale mniej uciążliwe niż zasłanianie oka, daje nakłuwanie specjalnymi igłami określonych miejsc w obrębie narządu wzroku. Eksperyment został przeprowadzony z udziałem 88 dzieci w wieku od 7 do 12 lat, które cierpiały na amblyopię i od przynajmniej 16 tygodni nosiły okulary korekcyjne. Dzieci zostały podzielone na dwie grupy - członkowie jednej nosili opaski przynajmniej przez 2 godziny dziennie, a członkowie drugiej grupy byli poddawani 5 razy w tygodniu zabiegom akupunktury. Leczenia wszystkich wolontariuszy trwało 25 tygodni i zakończyło się ogromnym sukcesem w grupie dzieci poddawanych akupunkturze - wyniki wykazały ponad dwa razy większą poprawę stanu widzenia niż u dzieci z opaskami.
- Amblyopię można leczyć (nawet u dorosłych!), stosując gry wideo. Do takich wniosków doszli optometryści z Uniwersytetu Kalifornijskiego w Berkeley, którzy prowadzili badania z udziałem 20 chorych z amblyopią w wieku od 15 do 61 lat. Okazało się, że ta przyjemna metoda ma swoje zastosowanie nie tylko w przypadku wady wzroku dzieci, ale również dorosłych, którzy do tej pory byli pomijani w leczeniu leniwego oka. Poprawa ostrości widzenia i postrzegania głębi u dorosłych z amblyopią była diagnozowana już po 40 godzinach grania w gry wideo.
