To, ile mleka powinno wypijać dziecko zależy od jego wieku, ale również od sposobu karmienia. Niemowlę, które ma już rozszerzaną dietę pije go mniej, nie można jednak zupełnie z niego zrezygnować. Trzeba pamiętać, że mleko to podstawa żywienia małych dzieci, dlatego nawet, gdy malec sięgnie po stałe pokarmy, nadal musi dostawać odpowiednie porcje mleka.
Ile mleka powinno znaleźć się w diecie 7-, 8- czy 10-miesięcznego dziecka? I jakie mleko może pić taki maluch?
Spis treści
- Dlaczego mleko dla dziecka jest takie ważne?
- Ile mleka w diecie dziecka?
- Ile mleka po 1 roku życia?
- Co może zastąpić mleko w diecie dziecka?
- Jakie mleko dla dziecka po 12 miesiącu życia?
Dlaczego mleko dla dziecka jest takie ważne?
Tuż po narodzeniu dzieci potrzebują mnóstwa substancji odżywczych (białka, soli mineralnych, witamin), a także ochronnych – w tym przeciwciał, które zabezpieczą słaby i niedojrzały organizm przed wirusami i bakteriami obecnymi w otoczeniu.
Wszystkie te substancje znajdują się w mleku mamy, którego skład zmienia się w zależności od aktualnych potrzeb organizmu dziecka. Dlatego zgodnie z zaleceniami Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) przez pierwsze sześć miesięcy życia dziecko powinno pić tylko mleko z piersi. A jeśli z różnych przyczyn dziecko nie może być karmione naturalnie, trzeba mu podawać mleko modyfikowane.
W Polsce mleka modyfikowane przygotowywane są przede wszystkim na bazie mleka krowiego, dopiero niedawno pojawiło się modyfikowane mleko kozie. Krowie mleko zawiera cenne aminokwasy, witaminy, kwasy tłuszczowe, jest też bardzo bogatym źródłem wapnia.
Jednak w czystej postaci nie nadaje się dla tak małych dzieci ze względu na to, że pewnych substancji (np. sodu) jest w nim za dużo, a innych (np. żelaza) – za mało. Gdyby stanowiło podstawę menu niemowlęcia, mogłoby doprowadzić do poważnych dolegliwości zdrowotnych, w tym anemii.
Dlatego właśnie poddawane jest modyfikacji, w trakcie której część substancji jest z niego usuwana, a część dodawana. Jego skład również się zmienia, ale już nie tak dynamicznie jak skład mleka mamy. Inne mleko przeznaczone jest dla dzieci w wieku od urodzenia do 6. miesiąca życia, inne od 6. do 12. miesiąca, a jeszcze inne typy mieszanek proponuje się starszym dzieciom.
Czytaj: Skład mleka modyfikowanego - jakie substancje znajdują się w mleku modyfikowanym
Butelki antylkolkowe - czy warto kupować butelki antykolkowe do karmienia?
Mleko dla rocznego dziecka - jakie mleko wybrać, w czym podawać mleko roczniakowi?
Ile mleka w diecie dziecka?
To, ile mleka powinien wypić maluch, zależy zarówno od jego wieku, jak i od sposobu karmienia. Z miesiąca na miesiąc zmniejsza się liczba porcji mleka, ale wzrasta ich objętość.
- Miesięczne dziecko jada przeciętnie siedem razy na dobę i w trakcie jednego posiłku powinno wypić od 90 do 110 ml mleka. To, że malec karmiony piersią pije tyle mleka, ile powinien, można poznać po tym, że odpowiednio przybiera na wadze.
- w 2.–3. miesiącu życia malec wypija 6 porcji po 120 ml.
- w 4. miesiącu życia wielkość porcji wzrasta do 150 ml.
- w 5. i 6. miesiącu dziecko powinno jadać pięć razy dziennie po 150-170 ml mleka.
W tym czasie dziecko karmione naturalnie nadal powinno dostawać tylko pierś. Ale maluszkowi karmionemu sztucznie można już zacząć rozszerzać dietę. Warto wtedy pamiętać, że zupki jarzynowe nie tylko otwierają przed dzieckiem świat nowych doznań smakowych, ale też stopniowo zaczynają zastępować posiłki mleczne, dlatego liczba tych drugich w ciągu dnia powoli zaczyna się zmniejszać.
- 7- 8-miesieczny maluch je 4-5 posiłków, z czego 3 to posiłki mleczne o objętości 170-180 ml mleka.
- dieta 9-10-miesięcznego dziecka powinna zawierać 3 posiłki mleczne po ok. 180-200 ml.
- w 11. miesiącu życia musi każdego dnia przyjmować od 4 do 5 posiłków, z czego 3 posiłki to mleko w porcjach po około 190-220 ml. W tym okresie można też już powoli zacząć oswajać dziecko z produktami przygotowanymi na bazie mleka krowiego – jogurtem, kefirem, maślanką. Ich ilości nie powinny być jednak zbyt duże, i nie mogą one zastąpić mleka, a mają jedynie urozmaicać jadłospis.
Mleko jest w diecie najważniejsze przez cały 1 rok życia dziecka, dopiero w 2 roku powinno stopniowo ustępować pola posiłkom stałym!
Wielu maluszkom przyzwyczajenie się do nowego sposobu karmienia zajmuje trochę czasu i na początku jedzą symboliczne ilości zupek czy przecierów, przez co nie zaspokajają głodu.
Dlatego dopiero gdy dziecko polubi nowy sposób karmienia i zacznie zjadać pełną porcję zupki (100–150 ml), można zrezygnować z jednego mlecznego posiłku dziennie. Pozostałe mleczne posiłki można zaś urozmaicać, np. dodając do mleka kleik albo mieszając je z kaszką.
Ile mleka po 1 roku życia?
Po pierwszych urodzinach menu malucha jest już – przynajmniej teoretycznie – dość urozmaicone. Dziecko może jeść już wiele różnych posiłków: niemal wszystko to, co jedzą rodzice. Ale mimo to mleko nadal pełni w jego diecie znaczącą rolę – głównie dlatego, że dostarcza ważnych aminokwasów i cennego dla kości wapnia.
Dlatego malec powinien dziennie dostawać trzy jego porcje: dwie szklanki mleka i jeden inny mleczny posiłek (kaszkę, jogurt itp.).
A jakie mleko podawać dziecku, które skończyło roczek? Nie ma przeszkód, by nadal było to mleko mamy (u dzieci w wieku 12–24 miesięcy karmienie piersią jest w stanie pokryć 40 proc. zapotrzebowania na składniki odżywcze). Odpowiednie będzie również mleko modyfikowane typu junior, którego skład został opracowany tak, by dostarczać dziecku odpowiednich do wieku ilości minerałów i witamin.
Maluszki po 12. miesiącu życia mogą też już dostawać mleko krowie. Są jednak specjaliści, którzy uważają, że nadal jest ono dla dziecka zbyt ciężkostrawne i zawiera zbyt mało żelaza w stosunku do potrzeb organizmu maluszka. Dlatego bezpieczniej jest na zmianę podawać dziecku różne typy mleka. np. karmić nadal piersią, ale powoli przyzwyczajać malca do mleka krowiego czy na zmianę podawać mu mleko krowie i modyfikowane.
Co może zastąpić mleko w diecie dziecka?
Dzieci roczne i starsze często nie chcą pić mleka. Taka niechęć ma różne przyczyny, również zdrowotne. Najczęstszą jest nietolerancja laktozy, czyli cukru mlecznego – po wypiciu mleka dziecko ma gazy, wzdęcia, boli je brzuszek. U części dzieci przyczyną awersji może być alergia na białka mleka, która pojawia się nawet u około 3 proc. maluchów poniżej 4. roku życia.
Aby nie doszło do niedoborów wapnia, trzeba pójść z malcem do pediatry i ustalić, w czym tkwi problem. W zależności od wyników badań lekarz może zalecić podawanie maluszkowi mleka bez laktozy albo specjalnej mieszanki dla alergików, przepisywanej na receptę.
A jeśli dziecku nic nie dolega, ale po prostu mleka nie lubi, bo nie odpowiada mu jego smak lub zapach, można mu je podawać inaczej niż w szklance. Budynie, puddingi, mleczne koktajle, naleśniki z białym serem, a nawet lody – to propozycje, które powinien zaakceptować każdy maluch.
Mleko można też zastąpić innymi produktami, które zawierają wapń. Jedna szklanka mleka dostarcza 240 mg wapnia – podobne jego ilości są w dwóch plasterkach żółtego sera, miseczce brokułów, dwóch kubeczkach jogurtu, 300 g moreli czy szklance soku pomarańczowego.
Jakie mleko dla dziecka po 12 miesiącu życia?
W Polsce najczęściej pije się mleko krowie, dużo rzadziej kozie i owcze, a już mleko sprowadzane z daleka (np. wielbłądzie) to zupełny margines. Od kilku lat jest też moda na „mleka” roślinne: kokosowe, sojowe, owsiane, ryżowe. Ale nie każde mleko nadaje się dla małego dziecka.
Każda mama, która już nie karmi piersią, ma do wyboru sporo różnych rodzajów mleka. Niektóre z nich są dozwolone w menu maluszka, co do innych obowiązują pewne ograniczenia. Są też takie, których małemu dziecku absolutnie nie wolno podawać.
- Mleko modyfikowane - TAK
Musi być dostosowane do wieku dziecka. W składzie takich mieszanek cennym dodatkiem są kwasy tłuszczowe wspierające rozwój mózgu oraz wzroku, a także ważne dla odporności witaminy (w tym A i D), wreszcie – oligosacharydy poprawiające stan mikroflory jelitowej.
- Mleko krowie – TAK, po 12. miesiącu życia
Nie może to być jednak mleko prosto od krowy. Eksperci zalecają, aby było pasteryzowane, ale w jak najkrótszym czasie, gdyż podgrzewanie go do temperatury powyżej 100°C zmniejsza jego wartości odżywcze. Z tego powodu mleko UHT można podawać dziecku tylko okazjonalnie.
Dobre jest też mleko krów z hodowli ekologicznych, bo dzięki temu, że jedzą one różne gatunki paszy, ich mleko zawiera najwięcej witamin i nienasyconych kwasów tłuszczowych. Ważna jest także zawartość tłuszczu. WHO zaleca, by dzieciom nie podawać mleka odtłuszczonego: odpowiednie jest takie o zawartości 2 proc. tłuszczu, ale to o 3,2 proc. tłuszczu również dziecku nie zaszkodzi.
- Mleko kozie pełne i owcze – TAK, po 12. miesiącu życia
Skład obu rodzajów mleka zbliżony jest do składu mleka krowiego, ale zawierają one mniej alergizującej kazeiny. Dodatkowo tłuszcz mleczny z mleka koziego jest szybciej trawiony niż ten z mleka krowiego dzięki temu, że kuleczki tłuszczowe są mniejsze i nie zlepiają się w większe partie – enzymy trawienne mają do nich lepszy dostęp.
- Tzw. mleko roślinne (owsiane, ryżowe, migdałowe, sojowe) - NIE
Nie jest to mleko, lecz napoje otrzymywane z roślin. Można je podawać starszym dzieciom dopiero po konsultacji z lekarzem, ale nie w zastępstwie mleka czy jego przetworów. Ich skład nie pokrywa zapotrzebowania na ważne składniki, a ich proces produkcji nie gwarantuje zachowania wymagań odnośnie do czystości.
